ΗΛΕΚΤΡΑ ΕΥΡΙΠΙΔΗ

 

Του Δημήτρη Μποτσιαλά


Το antikeimenikothta ταξίδεψε πρόσφατα στον αρχαίο δραματικό κόσμο της Ηλέκτρας του Ευριπίδη σε μετάφραση Στρατή Πασχάλη και σκηνοθεσία Γιώργου Λύρα.

Το συγκεκριμένο έργο του Ευριπίδη χαρακτηρίζεται συχνά ως αμφιλεγόμενο ως προς την ερμηνεία του και ως προς το θέμα της κάθαρσης και της απονομής της δικαιοσύνης. Ωστόσο δεν υπάρχει καμία αμφιβολία για την επιτυχία του συγκεκριμένου θιάσου να μεταφέρει την αρχαία αυτή τραγωδία στη σύγχρονη εποχή της και να αναδείξει την διαχρονικότητα του περιεχομένου και των μηνυμάτων της.

Η Μαρία Κίτσου επιβεβαίωσε τόσο τον σκηνοθέτη όσο και το κοινό της πως ήταν η καταλληλότερη επιλογή για τον ρόλο της Ηλέκτρας καθώς οι καθηλωτικές ερμηνείες της προκάλεσαν ανατριχίλα και έντονη συναισθηματική φόρτιση στο κοινό μεταδίδοντας επιτυχώς τα αισθήματα και τον ψυχισμό της ηρωίδας. Από τις εκρήξεις θυμού μέχρι την κατάπληκτη συγκίνηση που βιώνει η Ηλέκτρα κατά την επανένωση της με τον χαμένο αδελφό της Ορέστη η Μαρία Κίτσου πραγματοποιεί μια άκρως συγκλονιστική μετάβαση συναισθημάτων.

Ο Δημήτρης Γκοτσόπουλος ενσαρκώνει παράλληλα τον ρόλο του Ορέστη και διχάζει το κοινό του. Είναι ευρέως διαδεδομένη η αντίληψη πως η προσέγγιση του Δημήτρη Γκοτσόπουλου είναι μηχανική καθώς αποκαλύπτει έναν Ορέστη υποχείριο της Ηλέκτρας χωρίς να δίνεται έμφαση στον εσώτερο ψυχικό διχασμό για τον φόνο της μητέρας του. 

Παρόλα αυτά εμείς θα σταθούμε στην αντίθετη πλευρά χαρακτηρίζοντας την ερμηνεία του άκρως συγκινητική και ανατριχιαστική και θα θεωρήσουμε την έλλειψη του ψυχικού διχασμού του Ορέστη ατυχής σκηνοθετική παράλειψη που ωστόσο δεν στέκεται αρκετή να διαταράξει την επί σκηνής εκκωφαντική παρουσία του Γκοτσόπουλου.

Αξιοσημείωτη προφανώς είναι και η εμφάνιση του ιστορικού πλέον Γιώργου Κωνσταντίνου στο ρόλο του παιδαγωγού. Η προσέγγιση του ρόλου από τον ηθοποιό είναι μάλλον παραπάνω από επαρκής για να ανυψώσει έναν μικρό αλλά συγχρόνως καταλυτικό χαρακτήρα για την εξέλιξη της υπόθεσης. 

Το περπάτημα, η χροιά της φωνής σε συνδυασμό με την ενδυμασία και το ταλέντο του Γιώργου Κωνσταντίνου συνιστούν στα μάτια μας τον πιο, κατά το ανθρωπίνως δυνατό, καθηλωτικό Γέροντα της Ηλέκτρας.

Ίσως όμως το πιο αξιοσημείωτο δεν είναι τελικά η επιτυχία του στον ρόλο του Γέροντα αλλά το γεγονός πως η σκηνή του με τον Δημήτρη Γκοτσόπουλο και την Μαρία Κίτσου δίνει στον θεατή το αίσθημα πως παράλληλα με τους Ορέστη και Ηλέκτρα τον παιδαγωγό και σύμβουλο-καθοδηγητή τους βρίσκουν στην σκηνή και οι δυο ηθοποιοί από την συναναστροφή τους με τον κ. Κωνσταντίνου και εν τέλει μπροστά στα μάτια του θεατή γίνεται παράδοση της σκυτάλης από την παλαιά στην νέα γενιά του θεάτρου.

Τους πρωταγωνιστές πλαισιώνουν ακόμα οι (κατά σειρά εμφάνισης ) :


Γιώργος Δεπάστας στο ρόλο του Γεωργού

Σπύρος Κυριαζόπουλος στον ρόλο του άφωνου κατά τα άλλα Πυλάδη

Νίκος Λεκάκης στον ρόλου του Αγγελιαφόρου


Ιωάννα Μαυρέα στον ρόλο της Κλυταιμνήστρας

και οι Ιάσονας Παπαματθαίου και Αντώνης Σταμόπουλος στους ρόλους των Διόσκουρων Κάστορα και Πολυδεύκη αντίστοιχα.




Όλοι οι προαναφερθέντες πρόσθεσαν την προσωπική τους πινελιά στο έργο και άφησαν ξεχωριστά ο καθένας το στίγμα του με τις εκπληκτικές τους εμφανίσεις. Προσωπικά λατρέψαμε τον ωμό ρεαλισμό και την στυγνή αυστηρότητα στα λόγια της Κλυταιμνήστρας, την αθώα στοργικότητα και κατανόηση του Γεωργού προς την Ηλέκτρα και την θεαματική αναπαράσταση του φόνου του Αιγίσθου από τον Αγγελιαφόρο και τον χορό ενώ ίσως θεωρούμε το επίπεδο της σάτυρας από τους Διόσκουρους ελαφρώς τραβηγμένο και εκτεταμένο χωρίς ωστόσο να ενοχλεί τον θεατή.


Τέλος ο χορός αποτελεί εύρυθμη νότα με τις παρεμβάσεις του στη σκηνή να φωτίζουν λυρικά το έργο και να εξυπηρετούν στην εξέλιξη της υπόθεσης. Το επιλεγμένο σκηνικό κρίθηκε ιδιαιτέρως κατάλληλο στο να εντυπωσιάσει το κοινό και παράλληλα να εξυπηρετήσει την μεταφορά του θεατή στο περιβάλλον και την εποχή όπου διαδραματίζονται τα γεγονότα του έργου.

Συμπερασματικά η παράσταση αποτελεί ένα σύνολο αξιοπρεπώς δομημένο που συναρπάζει τον θεατή, του μεταδίδει τα νοήματα που πραγματεύεται το έργο δίνοντας άπειρη τροφή για σκέψη και συντελεί στην επιτυχημένη ψυχαγωγία του θεατή χωρίς να τον κουράζει παρά τις υπάρχουσες τεχνικές δυσκολίες (προβλήματα σε ορισμένα χειλόφωνα ) που όμως δεν στέκονται ικανές να επισκιάσουν το γενικό επικοινωνιακό αποτέλεσμα των ηρώων με το κοινό.