Λογαριασμοί ρεύματος: Σταγόνα στον ωκεανό της ακρίβειας οι επιδοτήσεις

Με μια πενιχρή επιδότηση στα οικιακά τιμολόγια απαντά και πάλι η κυβέρνηση της Ν.Δ στη συνεχιζόμενη ακρίβεια στο ρεύμα, ενώ ακόμη περιμένουν την εξαγγελθείσα στήριξη οι μικρομεσαίοι, επαγγελματίες και επιχειρήσεις που έχουν αγνοηθεί από το καλοκαίρι μετά τη νέα εκτίναξη των χονδρεμπορικών τιμών ηλεκτρικής ενέργειας.

Για τους παραγωγικούς κλάδους φαίνεται πως αναζητείται φόρμουλα προκειμένου να μην βρεθούν ξανά απέναντι σε μη εγκεκριμένες ενισχύσεις και αναγκαστικές επιστροφές, ενώ δεν έχει ακόμη αποσαφηνιστεί ο τρόπος με τον οποίο θα φορολογηθούν τα νέα «ουρανοκατέβατα» κέρδη των ηλεκτροπαραγωγών προκειμένου να ενισχυθεί ο «κουμπαράς» για τις επιδοτήσεις που σήμερα παραμένει ισχνός.

Στο μεταξύ η αβεβαιότητα για τους καταναλωτές εντείνεται καθώς ήδη ο Δεκέμβριος στη χονδρεμπορική αγορά μπήκε με άγριες διαθέσεις, προμηνύοντας συνέχιση των ανοδικών τάσεων που προφανώς θα μεταφερθούν στη λιανική από τη νέα χρονιά.

Το κλείσιμο της πρώτης εβδομάδας του Δεκεμβρίου είναι δυσοίωνο για την εξέλιξη των τιμών καθώς καταγράφεται (1-7/12) μέση χονδρεμπορική τιμή στα 144,65 ευρώ/μεγαβατώρα, δηλαδή μετράμε κιόλας μια αύξηση άνω του 5% έναντι του πανάκριβου Νοεμβρίου (μέση τιμή 137,42 ευρώ/μεγαβατώρα).

Παγιώνοντας αυξήσεις

Με επιδότηση μόλις 1,5 λεπτού ανά κιλοβατώρα για οικιακές καταναλώσεις έως 500 κιλοβατώρες, που αφορούν τα κυμαινόμενα τιμολόγια, η κυβέρνηση επιχαίρει βγάζοντας μέσους όρους κυρίαρχων προμηθευτών που ξεπερνούν τα 14 λεπτά, για να επικοινωνήσει ότι πρόκειται για μια... κανονική τιμή.

Πιο συγκεκριμένα, το ΥΠΕΝ εισάγει τώρα έναν υπολογισμό μεσοσταθμικής τιμής στο πράσινο τιμολόγιο που προκύπτει από «τους τρεις μεγαλύτερους προμηθευτές σε μερίδιο αγοράς στη χαμηλή τάση (άνω του 80% της οικιακής κατανάλωσης)», ο οποίος μαζί με την επιδότηση καταλήγει σε 14,17 λεπτά/κιλοβατώρα. 

Είναι απορίας άξιο αν η ελεύθερη αγορά και ο πολυθρύλητος ανταγωνισμός στον οποίο επαφίεται η κυβέρνηση εξαντλούνται σε τρεις παίκτες της αγοράς (πιθανότατα και καθετοποιημένους, δηλαδή προμηθευτές-ηλεκτροπαραγωγούς).

Πάντως με την επιδότηση το πράσινο τιμολόγιο διατίθεται από τους συνολικά 13 προμηθευτές (λίστα Ρυθμιστικής Αρχής -ΡΑΑΕΥ) σε τιμές που κυμαίνονται από 13,999 έως 19,95 (σε μια περίπτωση ξεφεύγει εντελώς στα 24,356 λεπτά/κιλοβατώρα).

Ωστόσο οι ονομαστικές τιμές (χωρίς επιδότηση) στο πράσινο-ειδικό τιμολόγιο κυμαίνονται τον Δεκέμβριο από 15,499 λεπτά/κιλοβατώρα έως και 25,856 λεπτά. Όλοι οι προμηθευτές έχουν προχωρήσει σε αυξήσεις οι οποίες ξεκινούν από 6,59% και φτάνουν, σε μια περίπτωση, έως 102,82% για τις βασικές καταναλώσεις.

Αξίζει να θυμηθούμε, για παράδειγμα, ότι στο βασικό οικιακό τιμολόγιο Γ1 της ΔΕΗ, που μετατράπηκε σε πράσινο από φέτος, το τελευταίο εξάμηνο του 2023 η τιμή της κιλοβατώρας είχε διαμορφωθεί στα 14-14,5 λεπτά με επιδότηση και με τον μηχανισμό επιστροφής μέρους των υπερεσόδων στη χονδρεμπορική σε ισχύ.

Η κυβέρνηση από πέρυσι εμφανίζει ως «κανονικά» επίπεδα τιμές που κυμαίνονται από 14 έως 15 λεπτά ανά κιλοβατώρα, και μάλιστα με επιδότηση, αποσιωπώντας ότι:

• Προ κρίσης και ρήτρας η βασική τιμή (ΔΕΗ) διαμορφωνόταν στα 11 λεπτά/κιλοβατώρα και έπεφτε και κάτω από τα 10 λεπτά σε περιπτώσεις εναλλακτικών παρόχων, δηλαδή μιλάμε για μια μέση αύξηση -μόνο στο σκέλος των χρεώσεων προμήθειας- που ξεπερνά το 30% με βάση τις σημερινές τιμές (χωρίς να συνυπολογίζεται η αύξηση κατά σχεδόν 20% στη βασική οικιακή κιλοβατώρα της ΔΕΗ από τον Σεπτέμβριο 2019).
• Ο υπερδιπλασιασμός των παγίων που παγιώθηκε με τα χρωματιστά τιμολόγια και οι μεγάλες αυξήσεις στις χρεώσεις δικτύων μεταφοράς και διανομής (ρυθμιζόμενες χρεώσεις) έχουν εκτοξεύσει το σύνολο των λογαριασμών.

Επαγγελματικά τιμολόγια

Την ίδια στιγμή, φωτιά έχουν πάρει και τα επαγγελματικά τιμολόγια, με το πράσινο για τον Δεκέμβριο να ξεκινά από 15,85 λεπτά/κιλοβατώρα και να φτάνει έως και τα 32 λεπτά, όταν τον Νοέμβριο κυμαινόταν από 12,748 έως 20,9 λεπτά.

Οπως διαρρέεται, δεν θα δοθεί απευθείας επιδότηση στους μικρομεσαίους, αλλά θα υπάρξει μια πλατφόρμα μέσω της οποίας θα κατατίθενται αιτήσεις με όρους που δεν θα προσκρούουν στο καθεστώς των ενισχύσεων ήσσονος σημασίας (de minimis) όπως ορίζεται από την Ε.Ε. Δεδομένου ότι αυτό το σύστημα θα χρειαστεί χρόνο για να τεθεί σε ισχύ, αναμένεται να υπάρξει αναδρομικά ενίσχυση.

Στο μεταξύ το Ταμείο Ενεργειακής Μετάβασης εμφανίζει σήμερα περιορισμένα έσοδα, ενώ η φορολόγηση των υπερκερδών στην ηλεκτροπαραγωγή στην οποία αναγκάζεται να προχωρήσει η κυβέρνηση προς εξεύρεση πόρων θα προβλέπει, κατά την ίδια, τη μικρότερη δυνατή επιβάρυνση ώστε να μην προκληθούν... δυσλειτουργίες στην αγορά ρεύματος και προφανώς δεν μπορεί να γίνει αυτή τη στιγμή, αλλά θα χρειαστεί κάποιος χρόνος.

Κρυφή επιβάρυνση για τα νοικοκυριά

Αξίζει εδώ να επισημάνουμε και μια άλλη παράμετρο που δεν έχει αναδειχθεί, αν και αφορά όλους τους καταναλωτές που τελικά επιβαρύνονται σημαντικά και από άλλη μια χρέωση που περνάει στα ψιλά. 

Οι λογαριασμοί ρεύματος των κοινόχρηστων χώρων στις πολυκατοικίες που επιμερίζονται στους ενοίκους (ιδιοκτήτες/ενοικιαστές, ιδιώτες/επαγγελματίες) εκδίδονται στην πλειονότητα των περιπτώσεων με βάση επαγγελματικό τιμολόγιο και συνηθέστερα το Γ21 (πράσινο) της ΔΕΗ, το οποίο αφορά και επαγγελματίες χαμηλής τάσης για χρήση σε γραφεία, καταστήματα, μικρές βιοτεχνίες, συνεργεία που έχουν χαμηλές καταναλώσεις και μικρή ισχύ.

Σήμερα προσφέρεται στα 16,092 ευρώ/κιλοβατώρα και με πάγιο στα 5 ευρώ/μήνα, ενώ έφτασε τον περασμένο Αύγουστο στα 18,331 λεπτά/κιλοβατώρα και τον Οκτώβριο στα 16,340 λεπτά. Το συγκεκριμένο προϊόν περιλαμβάνει ρήτρα (μηχανισμό διακύμανσης) και ως επαγγελματικό δεν επιδοτείται, αν και χρεώνονται οι περισσότεροι οικιακοί καταναλωτές.

Το ίδιο τιμολόγιο έφτασε την περίοδο της κρίσης του αερίου έως και τα 21,9 λεπτά/κιλοβατώρα (Δεκέμβριος 2023), χωρίς επιδότηση, με πάγιο 1,5 ευρώ/μήνα.

Το 2021 το κόστος του Γ21 ανερχόταν σε 12,269 ευρώ/κιλοβατώρα με πάγιο 0,60/μήνα, δηλαδή σήμερα η τιμή της κιλοβατώρας είναι αυξημένη κατά 31,16% και του παγίου κατά 733,3%.