Τέμπη: Πώς στήθηκαν τα ψέματα Μητσοτάκη περί bots - Το ύποπτο δημοσίευμα

Το ακούσαμε από το βήμα της Βουλής από τον ίδιο τον Κυριάκο Μητσοτάκη στη συζήτηση για το έγκλημα στα Τέμπη. Δεν ήταν – ισχυρίστηκε ο πρωθυπουργός – η γνήσια οργή των πολιτών για το μπάζωμα και την απόπειρα συγκάλυψης από πλευράς της κυβέρνησης της ΝΔ που κατέβασε εκατομμύρια πολίτες στους δρόμους σε όλη την Ελλάδα και στο εξωτερικό στη «μαύρη» επέτειο της 28ης Φεβρουαρίου, αλλά τάχα ένας «στρατός από χιλιάδες bots» από απροσδιόριστες χώρες του εξωτερικού που εμφανίστηκαν για να εκμεταλλευτούν το κλίμα στην ελληνική κοινωνία και να σπείρουν τον διχασμό.

Ωστόσο, όπως αποκαλύπτει σήμερα το Inside Story, η όλη συζήτηση περί bots ξεκίνησε από ένα ύποπτο δημοσίευμα γεμάτο ασάφειες, από άγνωστο συντάκτη, σε ένα μέσο που κανείς δεν γνώριζε μέχρι πρόσφατα την ύπαρξή του, πριν αναπαραχθεί από φιλοκυβερνητικά μέσα και φτάσει στο ελληνικό κοινοβούλιο.

Ειδικότερα, όπως αναφέρει το Inside Story, στις 26 Φεβρουαρίου, δύο ημέρες δηλαδή πριν τα μεγαλειώδη συλλαλητήρια, δημοσιεύεται ένα ρεπορτάζ με «Greece’s worst rail disaster hijacked by a bot army on its two-year anniversary» («Η χειρότερη σιδηροδρομική καταστροφή της Ελλάδας καπελώθηκε από έναν στρατό από bot στην επέτειο των δύο ετών») στo «EU Reporter», μια ειδησεογραφική πλατφόρμα με έδρα στις Βρυξέλλες και περιεχόμενο που μεταφράζεται αυτοματοποιημένα σε δεκάδες γλώσσες. 

Στο ρεπορτάζ αυτό υποστηριζόταν ότι ο θυμός και οι ανησυχίες του ευρύτερου κοινού για τον χειρισμό γύρω από το δυστύχημα των Τεμπών, έχουν γίνει αντικείμενο εκμετάλλευσης από επιθετικά bots, που προωθούν τις πιο ακραίες αναρτήσεις, για να εξυπηρετήσουν τη δική τους ατζέντα.

«Από τον Δεκέμβριο του 2024, ένας στρατός από χιλιάδες “bots”, μη αυθεντικούς χρήστες, που δρουν συντονισμένα και με δόλιο τρόπο και προωθούνται από τους αμφιλεγόμενους αλγόριθμους του Tik Tok και άλλων μέσων κοινωνικής δικτύωσης, ενεργεί ως μέρος μιας εκστρατείας για να αποσπάσει την προσοχή της ελληνικής κοινής γνώμης και να αυξήσει την προβολή των αναρτήσεων που προωθούνται από τα πιο ακραία στοιχεία της λαϊκής διαμαρτυρίας» έγραφε το EU Reporter αφήνοντας υπαινιγμούς ότι πίσω από τους λογαριασμούς ενδέχεται να κρύβεται η Ρωσία.

Μια προσεκτική ανάγνωση ωστόσο του ρεπορτάζ αποκάλυπτε σοβαρές ασάφειες τόσο για το πώς κατέληξε στα συγκεκριμένα συμπεράσματα για τις αναρτήσεις στα κοινωνικά δίκτυα, όσο ακόμα και για το ποιος το είχε τελικά γράψει. Ενώ το δημοσίευμα έφερε αρχικά όταν πρωτοανέβηκε στην ειδησεογραφική πλατφόρμα την υπογραφή Louis Auge, για τον οποίο δεν υπάρχει κανένα απολύτως διαδικτυακό ίχνος, με εξαίρεση το EU Reporter, λίγο αργότερα αυτό άλλαξε και ως αρθρογράφος εμφανίστηκε ο Paul Halloran, ένας άνθρωπος που δύσκολα μπορεί κάποιος να βρει στοιχεία για αυτόν.

Οι δημοσιογράφοι του Inside Story εντόπισαν ένα πρόσωπο με αυτό το όνομα και την ιδιότητα στο Linkedin. Στην γραπτή συνομιλία που είχαν μαζί του, απέφυγε επανειλημμένα να απαντήσει ευθέως αν είναι όντως ο συντάκτης του συγκεκριμένου κειμένου, ενώ κάποια στιγμή κατέφυγε σε προσβολές και απειλητικό τόνο.

Σε επικοινωνία του Inside Story με το EU Reporter, αρχικά πήρε την απάντηση ότι το Λούις Οτζ είναι ψευδώνυμο και ότι από τεχνικό λάθος αποδόθηκε το άρθρο στον δημοσιογράφο που το χρησιμοποιεί. Τελικά, ο εκδότης του μέσου, Κόλιν Στίβενς, επιβεβαίωσε ότι ο Χάλλοραν ήταν πράγματι ο συντάκτης του δημοσιεύματος.

Στα του περιεχομένου της έρευνας, όπως αναφέρει το Inside Story, το αρχικό ρεπορτάζ αναφερόταν σε «χιλιάδες bots», χωρίς ωστόσο να το τεκμηριώνει με στοιχεία. Μάλιστα, όταν ζητήθηκαν απαντήσεις, το EU Reporter απέστειλε μια λίστα με 30 αναρτήσεις στο TikTok και 5 στην πλατφόρμα Χ, οι περισσότερες από τις οποίες δεν εμπίπτουν στην κατηγορία των «ακραίων» από άποψη περιεχομένου αναρτήσεων.

Ανάμεσα στις αναρτήσεις στο TikTok για παράδειγμα υπήρχαν ανάρτηση της σατιρικής ιστοσελίδας Luben, ανάρτηση μιας stand-up κωμικού, καθώς αναρτήσεις που έδειχναν εικόνες από συγγενείς και τραγούδια.

Σε ό,τι αφορά τις αναρτήσεις στο X, αυτές τελικά ήταν τέσσερις, καθώς η μία είχε καταγραφεί δύο φορές. Καμιά από τις τέσσερις δεν είχε ακραίο περιεχόμενο: Υπήρχε μια από τον Νίκο Πλακιά, ο οποίος έχασε τις δίδυμες κόρες του στα Τέμπη, ενώ οι άλλες τρεις έδειχναν και σχολίαζαν αποσπάσματα από εκπομπές της ελληνικής τηλεόρασης που σχετίζονται με τις διαδηλώσεις για τα Τέμπη.

Σημειώνεται ότι η Δίωξη Ηλεκτρονικού Εγκλήματος, σε ερώτηση του Inside Story, επιβεβαίωσε ότι έχει ξεκινήσει έρευνα για το θέμα, αλλά δήλωσε πως δεν μπορεί να προχωρήσει σε περισσότερες λεπτομέρειες, καθώς τα «συγκεκριμένα ερωτήματα αποτελούν αντικείμενο ποινικής διερεύνησης και καλύπτονται από τη βασική αρχή της μυστικότητας της προδικασίας».

Από την πλευρά της, η υποστελεχωμένη Εθνική Αρχή Κυβερνοασφάλειας δεν συμμετέχει σε κάποια σχετική έρευνα, όπως δήλωσε ο επικεφαλής της, Μιχάλης Μπλέτσας στο Inside Story.

Τέλος, αυτό καθαυτό το EU Reporter αποτελεί ένα μέσο, γύρω από τη δεοντολογία του οποίου εγείρονται σοβαρά ερωτήματα. Η ειδησεογραφική πλατφόρμα έχει βρεθεί στο επίκεντρο κριτικής στο παρελθόν από έγκριτα ΜΜΕ όπως οι New York Times και το Politico για δημοσίευση πληρωμένων άρθρων υπέρ κυβερνήσεων και εταιρειών, χωρίς να το δηλώνει.