Πανελλαδικές 2021: Βατά θέματα λόγω ειδικών συνθηκών

Η πανδημία βάζει το στίγμα της στις φετινές Πανελλαδικές Εξετάσεις εισαγωγής στα ΑΕΙ. Λόγω της πολύμηνης καραντίνας, οι τελειόφοιτοι έχουν διδαχθεί την ύλη κατά κύριο λόγο –σε σχολεία και φροντιστήρια– με τηλεκπαίδευση, έχουν αποξενωθεί, έχουν χάσει τις λιγοστές ώρες χαλάρωσης με φίλους ή σε αθλητικές δραστηριότητες. Πρόκειται για πρωτοφανή, εκπαιδευτική και ψυχοσωματική, κατάσταση για τα παιδιά. Για τον λόγο αυτό, σύμφωνα με πληροφορίες της «Κ», έχει δοθεί αρμοδίως άτυπη οδηγία να προσμετρηθούν οι συνθήκες για τον βαθμό δυσκολίας των θεμάτων. Αυτό στην πράξη σημαίνει θέματα που θα επιτρέπουν στους υποψηφίους να «πιάσουν» με ευκολία το ψυχολογικό όριο του 10. Αλλωστε, φέτος ανοίγει μια νέα σελίδα για το σύστημα εισαγωγής στην τριτοβάθμια εκπαίδευση μεταπολιτευτικά, καθώς θα εφαρμοστεί η ελάχιστη βάση εισαγωγής, εξαιτίας της οποίας θα μείνουν κενές θέσεις σε ΑΕΙ.

Ειδικότερα, ανοίγει σήμερα η αυλαία των φετινών Πανελλαδικών Εξετάσεων, στις οποίες θα συμμετάσχουν λίγο περισσότεροι από 100.000 υποψήφιοι για να διεκδικήσουν τις 77.415 θέσεις εισακτέων που θα διατεθούν στα πανεπιστήμια για το ακαδημαϊκό έτος 2021-2022, καθώς και εκείνες σε σχολές που εποπτεύονται από τα υπουργεία Αμυνας, Προστασίας του Πολίτη και Ναυτιλίας. Βέβαια, κρίσιμες πτυχές των εξετάσεων ορίζονται από την πανδημία. Ως προς τη διοργάνωση, θα πρέπει να τηρηθούν όλα τα μέτρα ασφαλείας (υποχρεωτική χρήση μάσκας για όλους, αποστάσεις, αερισμός χώρων), μαζί με τη διενέργεια self test για μαθητές και εκπαιδευτικούς.

Από την άλλη, η εξεταστέα ύλη έχει μειωθεί κατά 25% με 30%, ωστόσο οι συνθήκες της καραντίνας έχουν επηρεάσει –ψυχολογικά και σωματικά– την προετοιμασία των υποψηφίων. Αυτό είναι πιθανό να αποτυπωθεί και στις επιδόσεις τους, που θα είναι χειρότερες από πέρυσι. Για τον λόγο τούτο, σύμφωνα με πληροφορίες της «Κ», έχει δοθεί ατύπως οδηγία να υπάρξει μέριμνα ώστε τα θέματα που θα εξασφαλίζουν το 10 να είναι εύκολα. Παράλληλα, θα τηρηθεί η διαβάθμιση του βαθμού δυσκολίας των υπόλοιπων θεμάτων, ώστε να διακριθούν οι καλύτερα προετοιμασμένοι υποψήφιοι. 

Η μέριμνα για «εύκολο 10» συνδυάζεται και με σειρά αλλαγών, με πρώτη την καθιέρωση από φέτος της ελάχιστης βάσης εισαγωγής (ΕΒΕ), η οποία εντείνει την αγωνία των μέτρια προετοιμασμένων υποψηφίων. Συγκεκριμένα, η ΕΒΕ θα προκύπτει κάθε χρόνο από τον μέσο όρο των επιδόσεων των υποψηφίων στα μαθήματα κάθε επιστημονικού πεδίου –συνολικά 4– πολλαπλασιαζόμενο με συντελεστή τον οποίο θα αποφασίζει κάθε τμήμα ΑΕΙ που είναι ενταγμένο στο πεδίο. Ενδεικτικά, πέρυσι ο μέσος όρος των επιδόσεων των υποψηφίων στο 1ο επιστημονικό πεδίο (ανθρωπιστικές σπουδές) ήταν 11,1, στο 2ο (θετικές – τεχνολογικές επιστήμες) 11,44, στο 3ο (υγείας) 11,56 και στο 4ο επ. πεδίο (οικονομίας – πληροφορικής) 9,81.

Για τη διαμόρφωση της ΕΒΕ τα περισσότερα τμήματα των κεντρικών ΑΕΙ επέλεξαν συντελεστές πάνω από 1. Αντίθετα, σχεδόν το 90% των χαμηλόβαθμων περιφερειακών τμημάτων όρισε το 0,8 ως συντελεστή. Ετσι, εάν ίσχυαν φέτος τα δεδομένα των εξετάσεων του 2020, με βάση την επεξεργασία τους από τον μαθηματικό αναλυτή Στράτο Στρατηγάκη, προκύπτει ότι η χαμηλότερη βάση εισαγωγής στα πανεπιστήμια θα ήταν λίγο κάτω από το 8, στο 7,85 και στις 7.850 μονάδες. Εύλογα, λόγω της ΕΒΕ δεν θα καλυφθούν όλες οι θέσεις στα ΑΕΙ. Με βάση τα δεδομένα των Πανελλαδικών Εξετάσεων του 2020, λίγο περισσότεροι από 17.000 υποψήφιοι δεν θα είχαν ξεπεράσει το κατώφλι της βαθμολογικής βάσης, εάν ίσχυε. 
Από την ΕΒΕ θα επηρεαστούν τα περιφερειακά ΑΕΙ και ιδίως τα τμήματα χαμηλής ζήτησης. Ετσι, για τη στήριξη των περιφερειακών ΑΕΙ το υπουργείο Παιδείας αποφάσισε ανακατανομή των θέσεων εισακτέων υπέρ των περιφερειακών ιδρυμάτων. Ενδεικτικά, το Πανεπιστήμιο Αθηνών για την επόμενη ακαδημαϊκή χρονιά παίρνει 6.765 θέσεις από 7.836 πέρυσι, το ΑΠΘ 6.396 θέσεις από 6.554, το Παν. Πατρών 6.283 θέσεις από 7.000. Αντίστροφα, το Πανεπιστήμιο Δυτικής Μακεδονίας παίρνει 5.200 από 4.700 πέρυσι, το Πανεπιστήμιο Αιγαίου 4.058 από 3.696 θέσεις και το Δημοκρίτειο Πανεπιστήμιο Θράκης 5.953 από 5.770. Μάλιστα, η μείωση των θέσεων των κεντρικών ΑΕΙ είναι μεγαλύτερη στα τμήματα που είναι αντίστοιχα με τμήματα περιφερειακών ΑΕΙ και προσεγγίζει κατά περίπτωση έως και το 25%.

Διπλό μηχανογραφικό

Και δεν είναι η μόνη σημαντική αλλαγή που θα ισχύσει από τις φετινές Πανελλαδικές Εξετάσεις και σχετίζεται με την ΕΒΕ. Ο λόγος αφορά το διπλό μηχανογραφικό. Συγκεκριμένα, οι βαθμοί των υποχρεωτικών γενικών μαθημάτων θα ανακοινωθούν περί τα τέλη Ιουνίου και των ειδικών μαθημάτων στις αρχές Ιουλίου. Τα συστήματα του υπουργείου Παιδείας θα μπορούν να υπολογίσουν τον μέσο όρο των επιδόσεων κάθε επιστημονικού πεδίου, ώστε να προκύψει η ΕΒΕ κάθε τμήματος ΑΕΙ. Κατόπιν, κατά τη συμπλήρωση του μηχανογραφικού δελτίου στα μέσα Ιουλίου, οι υποψήφιοι αυτομάτως δεν θα μπορούν να δηλώσουν τμήματα ΑΕΙ εάν έχουν επίδοση κάτω από την ΕΒΕ του τμήματος. Βέβαια, οι υποψήφιοι καλό είναι να δηλώσουν όλα τα τμήματα τα οποία τους επιτρέπει το σύστημα. Ο λόγος είναι ότι μπορεί ένας υποψήφιος να έχει περάσει την ΕΒΕ ενός τμήματος, ωστόσο να καλυφθούν οι θέσεις του από άλλους υποψηφίους με υψηλότερη βαθμολογία.

Ταυτόχρονα, παράλληλα με το γνωστό μηχανογραφικό δελτίο για τις θέσεις στα ΑΕΙ, οι υποψήφιοι θα μπορούν να συμπληρώσουν και μηχανογραφικό για τις θέσεις των δημόσιων Ινστιτούτων Επαγγελματικής Κατάρτισης (ΙΕΚ). Τα ΙΕΚ έχουν 130 ειδικότητες σε 24 επαγγελματικούς τομείς. Υπολογίζεται ότι τον Ιούλιο θα δοθούν περίπου 6.000 θέσεις σε ΙΕΚ – μια επιλογή στην οποία το υπουργείο Παιδείας δίνει ιδιαίτερο πολιτικό βάρος, με στόχο οι απόφοιτοι λυκείου να μην έχουν ως μόνη σοβαρή επιλογή τα ΑΕΙ, αλλά και επαγγελματικές σπουδές με βάση τις ανάγκες της αγοράς εργασίας. 

Το πολυτελές στρατηγείο και η ολονύκτια διαδικασία

Αναπαυτικές καρέκλες και καναπές, πίνακες στους τοίχους, ένα επιβλητικό τραπέζι δεσπόζουν στο… στρατηγείο των Πανελλαδικών Εξετάσεων στο υπουργείο Παιδείας, όπου βρίσκονται τα περίπου 100 μέλη της Κεντρικής Επιτροπής Εξετάσεων (ΚΕΕ) που εμπλέκονται κάθε χρόνο στην επιλογή των θεμάτων των Πανελλαδικών. «Η ανακαίνιση έγινε πρόσφατα. Ο χώρος μοιάζει με πολυτελές ξενοδοχείο», ανέφερε στην «Κ» μέλος της ΚΕΕ τα τελευταία χρόνια. Και βέβαια δεν υπάρχει πουθενά παράθυρο, δεν ακούγονται εξωτερικοί ήχοι, ενώ τα κινητά τηλέφωνα πρέπει να είναι απενεργοποιημένα.

Ειδικότερα, μετά την κύρια πόρτα εισόδου σε έναν διαφανή χώρο βρίσκονται όλα τα μηχανήματα και οι θέσεις των υπαλλήλων που θα στείλουν τα θέματα στα λύκεια. Προχωρώντας προς τα μέσα, δεξιά κι αριστερά, βρίσκονται μικρά δωμάτια, στα οποία εργάζονται οι επιτροπές. Υπάρχουν επίσης βιβλιοθήκες, φωτοτυπικά, ένας μπουφές στη μια πλευρά του διαδρόμου με καφέ, τσάι, χυμούς, σάντουιτς, φρούτα, γλυκά. Στο τέλος του διαδρόμου βρίσκεται η μεγάλη αίθουσα, όπου συγκεντρώνεται η ΚΕΕ για να ακούσει την εισήγηση κάθε ομάδας για τα θέματα σε κάθε μάθημα. Η ΚΕΕ αποτελείται από 22 τακτικά μέλη και 18 εισηγητικές επιτροπές για κάθε εξεταζόμενο μάθημα, χωρίς τους διοικητικούς. Η ολονύκτια διαδικασία ξεκινά περίπου στις 7 μ.μ. το απόγευμα πριν από την εξέταση κάθε μαθήματος και τελειώνει περίπου στις 11 το επόμενο πρωί, εφόσον έχει συμπληρωθεί ο χρόνος δυνατής αποχώρησης των υποψηφίων από τα εξεταστικά κέντρα. Κομβικός είναι ο ρόλος του «λύτη». Πρόκειται για καθηγητή λυκείου που λύνει τα θέματα λίγο πριν φθάσουν στα χέρια των υποψηφίων. Συμψηφίζει την «επιστημονικότητα» των καθηγητών πανεπιστημίου της ΚΕΕ με τις ικανότητες του μέσου υποψηφίου. Κρίσιμος επίσης είναι ο ρόλος του μόνιμου γενικού γραμματέα της ΚΕΕ που σβήνει «φωτιές» μεταξύ των μελών της.

ΠΗΓΗ ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ