Σκάνδαλο: Δημοσιογράφοι και πολιτικοί υπό παρακολούθηση με "αντιτρομοκρατικό" λογισμικό ισραηλινής εταιρίας

Ένα τεράστιο δίκτυο παρακολούθησης τηλεφώνων, πολιτικών, δημοσιογράφων, ακτιβιστών δικαιωμάτων και δικηγόρων έφερε στο φως δημοσιογραφική έρευνα 17 ΜΜΕ από όλο τον κόσμο αλλά ΜΚΟ.

Σύμφωνα με τα μέχρι στιγμής ευρήματα της έρευνας, ισραηληνική εταιρία, η ΝSO, φρόντισε να προμηθεύσει με ειδικό κακόβουλο λογισμικό κυβερνήσεις για να παρακολουθούνται τα τηλέφωνα περίπου 50.000 ανθρώπων.

To λογισμικό αυτό, υπό την κωδική ονομάσία Pegasus, έχει τη δυνατότητα να μολύνει κάθε συσκευή smarth phone, είτε i-phone, είτε Android και να επιτρέπει στους χειριστές να αποσπούν φωτογραφίες, e-mail, ακόμα και μηνύματα στα social media. Την ίδια ώρα εννοείται ότι γίνεται καταγραφή κλήσεων αφού ενεργοποιούνται κρυφά μικρόφωνα.

Μεταξύ των θυμάτων βρίσκονται τουλάχιστον 180 δημοσιογράφοι μεγάλων ΜΜΕ, όπως το Γαλλικό Πρακτορείο, το CNN, οι New York Τimes και άλλα. Είναι επίσης χαρακτηριστικό ότι το συγκεκριμένο λογισμικό βρέθηκε στα τηλέφωνα δύο γυναικών δημοσιογράφων που βρίσκονταν κοντά στο δολοφονημένο Τζαμάλ Κασόγκι καθώς και στον Μεξικανό Σεσίλιο Πινέδα Μπίρτο που επίσης δολοφονήθηκε.

Η εταιρία, σε ανακοίνωσή της, αρνείται ότι έχει προβεί σε οποιοδήποτε αδίκημα και τονίζει ότι το εν λόγω λογισμικό προσφέρεται για χρήση σε στρατιωτικές και αστυνομικές υπηρεσίες εναντίον εγκληματιών και τρομοκρατών. Ωστόσο, δεν κατάφερε να απαντήσει στο ερώτημα πως το λογισμικό της βρέθηκε σε κινητά τηλέφωνα εκατοντάδων δημοσιογράφων.

Η εταιρία μάλιστα φρόντισε μόλις πριν από δύο εβδομάδες να δημοσιοποιήσει "έκθεσε διαφάνειας" την οποία όμως η Διεθνής Αμνηστία, που έπαιξε ενεργό ρόλο στην αποκάλυψη του σκανδάλου, έσπευσε να χαρακτηρίσει ως "φυλλάδιο πωλήσεων" και τίποτα άλλο.

Στη συγκεκριμένη "αγορά" πάντως, όπως αναφέρει το BBC, δραστηριοποιούνται πολύ λίγες εταιρίες καθώς η τεχνογνωσία που απαιτείται είναι τεράστια και ιδιαίτερα πολύπλοκη.

Η «NSO Group» ιδρύθηκε το 2010 από τρία πρώην μέλη της μονάδας «8200», ενός σώματος υποκλοπών σημάτων και αποκρυπτογράφησης που υπάγεται στη στρατιωτική υπηρεσία πληροφοριών του Ισραήλ, «Aman».

Μεταξύ των θυμάτων των οποίων τα κινητά τηλέφωνα παρακολουθούνταν από το κακόβουλο λογισμικό συμπεριλαμβάνονται, σύμφωνα με τον Guardian, ακτιβιστές των ανθρωπίνων δικαιωμάτων από το Αζερμπαϊτζάν, τη Σαουδική Αραβία και την Ινδία. Είναι προφανές ότι οι κυβερνήσεις αυτών των χωρών έχουν προμηθευτεί το εν λόγω σύστημα αλλά το χρησιμοποιούν εναντίον "εσωτερικών" εχθρών και όχι βέβαια εναντίον τρομοκρατικών εστιών.

Πλούσια, τέλος, ήταν τα ευρήματα και στην Ουγγαρία του Βίκτορ Ορμπαν. Το λογισμικό εντοπίστηκε στα τηλέφωνα πέντε Ούγγρων δημοσιογράφων, δέκα δικηγόρων και ενός πολιτικού της αντιπολίτευσης.

Σύμφωνα με την έρευνα, τουλάχιστον 10 κυβερνήσεις εκτιμάται ότι ανήκουν στους πελάτες της εταιρείας που εισήγαγαν τηλεφωνικούς αριθμούς στο σύστημα: Αζερμπαϊτζάν, Μπαχρέιν, Καζακστάν, Μεξικό, Μαρόκο, Ρουάντα, Σαουδική Αραβία, Ουγγαρία, Ινδία και Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα.

Μεταξύ των θυμάτων φέρεται να υπάρχουν και αρχηγοί Κρατών των οποίων τα ονομάτα αναμένεται να αποκαλυφθούν σύντομα.

37 τηλέφωνα

Οι δημοσιογράφοι που έκαναν την έρευνα που βαπτίστηκε Pegasus Project συνάντησαν κάποιους από τους κατόχους των αριθμών και συγκέντρωσαν 67 τηλεφωνικές συσκευές, που εξετάστηκαν από τεχνικούς σε εργαστήριο της Διεθνούς Αμνηστίας.

Επιβεβαιώθηκε ότι είχαν παραβιαστεί ή ότι είχε γίνει προσπάθεια να παραβιαστούν από το malware της NSO τα 37, 10 εξ αυτών στην Ινδία, σύμφωνα με τα χθεσινά δημοσιεύματα.

Δύο από τις συσκευές ανήκαν σε γυναίκες κοντά στον σαουδάραβα δημοσιογράφο Τζαμάλ Κασόγκι, που δολοφονήθηκε το 2018 στο προξενείο του βασιλείου στην Κωνσταντινούπολη από ομάδα πρακτόρων που εστάλη από το Ριάντ· η μία ανήκε στη μνηστή του.

Για άλλες 30 συσκευές τα αποτελέσματα δεν είναι τελεσίδικα, σε πολλές περιπτώσεις επειδή οι κάτοχοι των αριθμών άλλαξαν τηλέφωνο.

«Υπάρχει ισχυρή χρονική συσχέτιση μεταξύ της στιγμής που οι αριθμοί εμφανίζονται στον κατάλογο και της έναρξης της παρακολούθησής τους», διευκρινίζει η εφημερίδα The Washington Post.

Τι γίνεται στην Ελλάδα

Στη χώρα μας το κακόβουλο αλλά και ιδιαίτερα εξελιγμένο λογισμικό φέρεται να έχει εντοπιστεί ήδη από το 2018 μετά από έρευνα του citizen lab του Πανεπιστημίου του Τορόντο. Η Ελλάδα συγκαταλεγόταν μεταξύ 45 συνολικά χωρών σε Ευρώπη, Αφρική και Μέση Ανατολή.

Ωστόσο, επίσημη παραδοχή είτε από την ΕΥΠ είτε από οποιονδήποτε κυβερνητικό αξιωματούχο μέχρι στιγμής δεν υπάρχει. Το ερώτημα πάντως παραμένει πάνω στο τραπέζι και έχει δύο σκέλη. Αν πράγματι οι ελληνικές αρχές δουλεύουν με το συγκεκριμένο σύστημα και εναντίον ποιων αυτό χρησιμοποιείται.