Ελλάδα - Αλβανία: Ο προκλητικός Ράμα και ο αμήχανος Μητσοτάκης

Η άνεση με την οποία ο Έντι Ράμα παρεμβαίνει στην ελληνική πολιτική σκηνή, οι κίνδυνοι που προκύπτουν από την επικράτηση του εθνικιστικού VMRO στη Βόρεια Μακεδονία όπως και οι πάγιες απαιτήσεις της Άγκυρας σε βάρος της Ελλάδας είναι μόνο κάποια από τα επεισόδια που δείχνουν την αποτυχία της κυβέρνησης Μητσοτάκη στην εξωτερική πολιτική, και ειδικότερα στα Βαλκάνια. 

Η Ι.Χ. εξωτερική πολιτική του πρωθυπουργού στηρίχτηκε σε μία υπόθεση: Τη δύσκολη ώρα θα μας σώσει το ιππικό, δηλαδή οι σύμμαχοι Αμερικανοί. Μόνο που αυτό δεν ισχύει και φαίνεται σε κάθε βήμα και με κάθε αλλαγή των ισορροπιών στα Βαλκάνια και στην ευρύτερη περιοχή.

Στοιχείο πρόκλησης αλλά και κάποιας εθνικής μειονεξίας σε βαλκανικό φόντο μπορεί να χαρακτηριστεί η ένταση σχετικά με το σίριαλ για τη σημερινή ομιλία Ράμα σε ομοεθνείς του στην Αθήνα. Από τη μία μεριά έχουμε κουτοπονηριές του Αλβανού πρωθυπουργού, ο οποίος, για να ρίξει καυτό λάδι στην έτσι κι αλλιώς ασυνάρτητη προεκλογική εκστρατεία μεταξύ κυβέρνησης και ΣΥΡΙΖΑ, ενεπλάκη με απαράδεκτη δήλωση σχετικά με το ποια αντιπολίτευση του αρέσει στην Ελλάδα. 

Συγχρόνως έχουμε πρωτίστως καταγεγραμμένη διπλωματική αδράνεια και παθητικότητα της κυβέρνησης στις σχέσεις με την Αλβανία. Η κυβέρνηση δεν κατάφερε απολύτως τίποτα στην υπόθεση Μπελέρη κι έτσι, αντί να εφαρμοστούν οι ευρωπαϊκές αξίες (προστασία μειονοτήτων) στην Αλβανία, μπορεί ο Φρέντι Μπελέρης να βρεθεί στις Βρυξέλλες. 

Κι αυτό με την ελπίδα πως θα κερδίσει κάποιες ψήφους παραπάνω η Ν.Δ. Ολα αυτά συνθέτουν την τραγελαφική εικόνα των τελευταίων ημερών, που πολύ απέχει από τα σοβαρά διμερή ζητήματα Ελλάδας-Αλβανίας, για τα οποία την ευθύνη φέρει η κυβέρνηση.

Σε αντίθεση με τα παραπάνω, η επίσκεψη Κασσελάκη στα μειονοτικά χωριά ήταν κίνηση συμπαράστασης στη μειονότητα, κίνηση που αναδεικνύει τη στάση του ΣΥΡΙΖΑ-Π.Σ. στα εθνικά θέματα. Έχει σημασία ότι ο Στ. Κασσελάκης είπε ότι το όλο θέμα δεν είναι κομματικά και στενά πολιτικό, αλλά ένα εθνικό θέμα.

Η έλευση Ράμα στην Αθήνα, από όπου και άρχισε την προεκλογική του εκστρατεία για τις εκλογές του 2025, είναι γνωστή εδώ και τουλάχιστον έναν μήνα. Η αμηχανία της κυβέρνησης σε ό,τι αφορά τη διαχείριση του γεγονότος φάνηκε και από το ότι δήλωσε άγνοια για την ακριβή ημερομηνία έλευσης. Είναι σαφές ότι, μετά την ορατή αποτυχία στην υπόθεση Μπελέρη, η φιέστα του Ράμα στην Αθήνα σε προεκλογική περίοδο είναι προκλητική πρωτίστως για την κυβέρνηση.

Η εμφανής άνεση του Ράμα να προχωρά σε προκλήσεις οφείλεται πρωτίστως στην ισχυρή στήριξη της Ιταλίας, της Γερμανίας και των ΗΠΑ, την ώρα που συνεργάζεται στενά και σε προσωπικό επίπεδο με τον Ερντογάν. Ο Ράμα όχι μόνο δεν αντιμετώπισε δυσκολίες από την Αθήνα, αλλά δεν ανησυχεί για την ευρωπαϊκή πορεία της Αλβανίας και δεν λαμβάνει καν υπόψη του τι λέει ο Μητσοτάκης.

Ο ΣΥΡΙΖΑ-Π.Σ. σε ανακοίνωσή του είχε αναφέρει ότι «η ανακοινωθείσα επίσκεψη του Αλβανού πρωθυπουργού Έντι Ράμα στην Ελλάδα την ημερομηνία της επετείου της προφυλάκισης του Φρέντι Μπελέρη αποτελεί προκλητική ενέργεια, η οποία αναδεικνύει την απουσία συνεκτικής πολιτικής για τα Δυτικά Βαλκάνια της κυβέρνησης Μητσοτάκη».

Από την πλευρά του, ο κυβερνητικός εκπρόσωπος έκανε λόγο για ιδιωτική επίσκεψη και πρόσθεσε, επικαλούμενος τον πρωθυπουργό, ότι η κυβέρνηση ούτε θα απαγορεύσει ούτε θα διευκολύνει οποιαδήποτε συγκέντρωση. «Δεν είναι μια επίσκεψη, θα έλεγα, με διμερή χαρακτηριστικά. Έρχεται, απ’ ό,τι αντιλαμβάνομαι, για να μιλήσει σε ομοεθνείς του. Έχει δικαίωμα να το κάνει. Από κει και πέρα, νομίζω πως και αυτή είναι μια επιλογή που, στην παρούσα συγκυρία, ενόψει και ευρωεκλογών, μάλλον περιττή μου φαίνεται» είπε.

Οπως συμβαίνει πάντα σε τέτοιες τις περιπτώσεις, καμία επίσκεψη δεν είναι αμιγώς ιδιωτική όταν πρόκειται για πρωθυπουργό που μιλάει σε δημόσιο χώρο. Το ελληνικό κράτος, και σωστά, θα αναλάβει την ασφάλεια του Ράμα, οπότε υπάρχει μια ειδική προέκταση. Πέραν αυτών, κάθε ομιλία πρωθυπουργού είναι πολιτική και όχι ιδιωτική και υπό το πρίσμα αυτό αναμένεται με ενδιαφέρον. Η προσέγγιση της κυβέρνησης σε κάθε περίπτωση είναι αστεία. Κυρίως όμως είναι αποπροσανατολιστική από άλλα σοβαρά ζητήματα.

Υπονομεύει τις σχέσεις Ελλάδας-Αλβανίας

Η κυβέρνηση Ράμα εδώ και πέντε χρόνια τορπιλίζει τις ελληνοαλβανικές σχέσεις. Είναι όμως η κυβέρνηση Μητσοτάκη που υποχωρεί δραματικά από το βέτο του 2019 του ΣΥΡΙΖΑ, καθώς ο Ράμα ούτε τον νόμο για τις περιουσίες πέρασε ούτε τον νόμο για το δικαίωμα αυτοπροσδιορισμού ψήφισε, που ήταν όροι της Ε.Ε. για να προχωρήσει η ενταξιακή διαδικασία της Αλβανίας. Το βέτο το είχε επικαλεστεί ο Μητσοτάκης ως πρωθυπουργός τον Σεπτέμβριο του 2019. Μετά άρχισαν η κατολίσθηση και οι αποτυχίες.

Είναι επιεικώς ασθενής η κυβερνητική θέση ότι η υπόθεση Μπελέρη είναι αμιγώς ευρωπαϊκό θέμα. Είναι και διμερές: Η Ελλάδα έχει θέσει όρους, η Αλβανία τους περιφρονεί. Το μέγα θέμα είναι η καταπάτηση των δικαιωμάτων της ελληνικής μειονότητας στην Αλβανία.

Ακόμα ένα θέμα είναι η ειρωνική στάση του Ράμα στη συμφωνία που υπέγραψε με την Ελλάδα προ τριετίας για την παραπομπή της οριοθέτησης της ΑΟΖ στη Χάγη. Η υπόθεση αγνοείται -κυριολεκτικά-, αλλά η Αθήνα σιωπά. Και η υπόθεση αυτή είχε δηλωθεί από την Αθήνα ότι θα επηρεάσει την ευρωπαϊκή πορεία της Αλβανίας.

Το ασταθές βαλκανικό περιβάλλον

Ο Ράμα είναι υποστηρικτής της «Μεγάλης Αλβανίας», η πολιτική του δηλαδή οδηγεί σε αστάθεια τη Νοτιοβαλκανική. Η στάση της κυβέρνησης στο κοσοβαρικό αποτελεί μια επικίνδυνη αντίφαση. Αντί να στηρίξει τις συμφωνίες για τον σεβασμό των μειονοτήτων και την επίλυση της διαφοράς Κοσόβου-Σερβίας, στηρίζει την αυθαιρεσία και τις μονομερείς κινήσεις.

Ο Κ. Μητσοτάκης είναι εγκλωβισμένος, είναι παρατηρητής των επιλογών της Ε.Ε., του ΝΑΤΟ και των ΗΠΑ, που έχουν θέσει παρασκηνιακά βέτο στην αναβίωση του Μακεδονικού, ενώ ο Μπάιντεν με το γνωστό διάταγμά του έχει προειδοποιήσει για κυρώσεις αν υπονομευθούν οι Συμφωνίες της Οχρίδας, του Ντέιτον και των Πρεσπών. Δηλαδή ο Μητσοτάκης δεν μπορεί να κάνει εύκολα παιχνίδι. Θα το επιχειρήσει, αλλά θα χάσει, γιατί δεν θα βρει πουθενά συμμάχους. Με πρώτους και πιο σκληρούς τους Γερμανούς και τους Αμερικανούς.