Ευρωεκλογές 2024: Το ντόμινο εξελίξεων που έφερε η ευρωκάλπη

Οι κάλπες της 9ης Ιουνίου προκαλούν ντόμινο εξελίξεων και στην Ελλάδα, αν και αρχικώς είχε υποεκτιμηθεί η σημασία τους για την ισορροπία στην πολιτική σκηνή. Ο Κυριάκος Μητσοτάκης επανασχεδιάζει τις κινήσεις του καθώς αναδεικνύεται μια νέα πραγματικότητα που δείχνει ότι δεν θα βγάλει την τριετία. 

Τα σενάρια απόδρασής του είναι πολλά, με το καλύτερο να τον θέλει να κατορθώνει την απόκτηση μιας θέσης στην Ευρώπη ή γενικώς στο εξωτερικό. Η δυσκολία να ολοκληρώσει τη θητεία που κέρδισε με μια τεράστια νίκη τον Μάιο και τον Ιούνιο του 2023 έχει τις ρίζες της πρωτίστως στο γεγονός ότι δεν θέλει και δεν μπορεί -λόγω δεσμεύσεων- να αλλάξει πολιτική. 

Η δυσαρέσκεια των ψηφοφόρων του Κ. Μητσοτάκη και της Ν.Δ. είναι τεράστια. Το μέγεθός της εκφράστηκε στην ευρωκάλπη κυρίως με την αποχή και όχι με μια ριζική αλλαγή επιλογής.

Η πολιτική της κυβέρνησης στην οικονομία, στη διαχείριση της λεγόμενης καθημερινότητας, σε ό,τι αφορά το κοινωνικό κράτος (Υγεία κ.ά.) αλλά και σε θέματα δικαιοσύνης, πρωτίστως σε ό,τι αφορά τα Τέμπη, ενόχλησε και συνεχίζει να ενοχλεί. 

Δεν πρέπει να υποτιμά κανείς την επίδραση και των λεγόμενων ταυτοτικών θεμάτων (γάμος ομόφυλων ζευγαριών κ.ά.), τα οποία επέφεραν κάποια μετακίνηση ψήφων δεξιότερα της Ν.Δ. Οι αριθμοί όμως δείχνουν ότι η μεγάλη δυσαρέσκεια προήλθε από την οικονομική πολιτική και την έλλειψη ελπίδας για το αύριο.

Ανοιξε χώρος για πρωτοβουλίες Κασσελάκη

Είναι αλήθεια ότι δεν υπάρχει λόγος για πανηγυρισμούς στην Κουμουνδούρου, όμως η συνολική εικόνα δείχνει ότι δυνατότητα πρωτοβουλιών στην αντιπολίτευση έχει ο ΣΥΡΙΖΑ-Π.Σ. Δεν είναι απλώς η δεύτερη θέση ούτε η μείωση της διαφοράς με τη Ν.Δ. Είναι κυρίως το γεγονός ότι ο ΣΥΡΙΖΑ-Π.Σ. επανασυστήνεται με τρόπο που να επιβεβαιώνει τον χαρακτήρα ενός κόμματος εξουσίας. 

Φάνηκε όμως ότι μεγάλος αριθμός ψηφοφόρων του προοδευτικού κόσμου θέλει τον ΣΥΡΙΖΑ-Π.Σ., τον στηρίζει ως το κόμμα της αξιωματικής αντιπολίτευσης, συνεχίζει την επιλογή που έκανε εδώ και δώδεκα χρόνια να είναι ο ΣΥΡΙΖΑ-Π.Σ. ο βασικός αντίπαλος της Δεξιάς. 

Ο Στέφανος Κασσελάκης σπεύδει να αναλάβει πρωτοβουλίες και σε ό,τι αφορά την οργανωτική ανασυγκρότηση του κόμματος, πρωτίστως όμως την ανασυγκρότηση του προοδευτικού χώρου. Το αποτέλεσμα της κάλπης έδωσε και πάλι αυτή την «εντολή», αυτή τη δυνατότητα να διαμορφώσει την ατζέντα του αύριο στον ΣΥΡΙΖΑ-Π.Σ. και στον αρχηγό του Στέφανο Κασσελάκη.

Κεντροαριστερά: «Τίποτα δεν θα συμβεί όπως νομίζουν…»

Από τη στιγμή που αποχώρησε ο Αλέξης Τσίπρας από την ηγεσία του ΣΥΡΙΖΑ-Π.Σ. ξεκίνησαν οι συζητήσεις για την ανασύσταση της Κεντροαριστεράς. Κυρίαρχο στοιχείο, η σκέψη για την ουσιαστική διάλυση (παροπλισμό) ΣΥΡΙΖΑ-Π.Σ. και ΠΑΣΟΚ ώστε να ανασυνταχθεί εκ νέου ο χώρος. 

Η προσοχή όμως και πάλι ήταν (και είναι) στραμμένη στη δοσολογία! Η πολιτική της «δοσολογίας» απέτυχε στον ίδιο τον ΣΥΡΙΖΑ-Π.Σ. Κράτησαν υπερβολικά πολύ οι συζητήσεις για το άνοιγμα προς το ΠΑΣΟΚ ή προς κεντρογενείς ψηφοφόρους ή και παράγοντες. 

Σήμερα όλοι ξέρουμε πόσο άγονη ήταν εκείνη η συζήτηση. Διότι από ένα κόμμα εξουσίας, από ένα αριστερό κόμμα εξουσίας, οι πολίτες αναζητούν λύσεις, προτάσεις, θέσεις. Και όχι πώς θα γίνει η α ή η β ανασύσταση-διεύρυνση.

Η συζήτηση-αγωνία για την ανασύσταση της Κεντροαριστεράς συνεχίζεται, οι πιέσεις όμως για ένα δραστικό ξεκαθάρισμα ασκούνται στο ΠΑΣΟΚ, και πιο συγκεκριμένα στον Νίκο Ανδρουλάκη. Όχι στον ΣΥΡΙΖΑ-Π.Σ. Σε τι θα εξυπηρετήσει το ξεκαθάρισμα στο ΠΑΣΟΚ την υπόθεση «ανασύσταση της Κεντροαριστεράς» δεν το ξέρουμε ακόμα. 

Διότι κανείς δεν εγγυάται ότι ακόμα κι αν αλλάξει η ηγεσία στη Χαριλάου Τρικούπη, θα προκύψουν αυτομάτως συνθήκες για την ανασυγκρότηση του χώρου. Σε κάθε περίπτωση, η συζήτηση (τα σενάρια, τα σχέδια) για την Κεντροαριστερά παραπέμπει και πάλι σε «δοσολογίες». Στην πρόσθεση δυνάμεων με τη λογική ότι αριστεροί και σοσιαλιστές θα δημιουργήσουν μια μεγαλύτερη δύναμη, κοινωνική και εκλογική.

Υπολογισμοί κολλημένοι στον χρόνο

Το ζητούμενο δεν είναι η συγκόλληση δυνάμεων που η καθεμία μόνη της μειοψήφησε. Αυτό που είναι σημαντικό για την Αριστερά και την Κεντροαριστερά είναι η διαμόρφωση αποτελεσματικών και χρήσιμων λύσεων που θα γίνουν αποδεκτές από μεγάλο αριθμό ψηφοφόρων.

Το να προσθέσουμε απόψεις που έχουν μειοψηφήσει δεν πρόκειται να φέρει ένα μεγαλύτερο άθροισμα. Το αποτέλεσμα θα είναι και πάλι μειοψηφικό. Γιατί στις κάλπες οι πολίτες επιλέγουν θέσεις χρήσιμες για τη ζωή τους στη βάση πολλών και διαφορετικών κριτηρίων.

Ανάσα και διέξοδο θα δώσουν οι προτάσεις τις οποίες ο κόσμος θα αποδεχθεί ως χρήσιμες και συγχρόνως θα του δώσουν ελπίδα. Τα πρόσωπα πάντα διαδραματίζουν σημαντικό ρόλο, αρκεί να έχουν ένα μήνυμα να μεταφέρουν. Όχι ένα άθροισμα γνωστών μηνυμάτων, αλλά ένα καινούργιο μήνυμα.

Το κρίσιμο ερώτημα αυτή την ώρα δεν είναι η δοσολογία αριστερών ή σοσιαλιστικών απόψεων αλλά η ίδια η ουσία τους. Τι είναι αυτό που κάνει την Αριστερά διακριτή από τη Δεξιά; Πόσο χρήσιμη και πόσο αποτελεσματική μπορεί να είναι. Πίσω από τους υπολογισμούς (σενάρια) για την Κεντροαριστερά υπάρχει ένα στερεότυπο, μια υπόθεση:

Για να αντιμετωπιστεί ο Μητσοτάκης (και ο συνασπισμός δυνάμεων που δημιούργησε), πρέπει να δημιουργηθεί ένας μεγαλύτερος συνασπισμός δυνάμεων. Μόνο που ο Μητσοτάκης πέτυχε συνασπισμό δυνάμεων πείθοντας ότι θα εξυπηρετήσει συμφέροντα μικρότερα και μεγαλύτερα. Το αντιΣΥΡΙΖΑ μέτωπο πράγματι υπήρξε, αλλά κι αυτό ως αντίδραση στην υποτιθέμενη καταστροφή που έφερε η διακυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ.

Ο συνασπισμός Μητσοτάκη στηρίχθηκε σε κεντρικά αφηγήματα (ελεύθερη οικονομία, μείωση φόρων, επενδύσεις, νόμος και τάξη, περιορισμός των μεταναστών κ.λπ., κ.λπ.). Η Κεντροαριστερά δεν είναι υπόθεση πρόσθεσης ψήφων, είναι υπόθεση δημιουργίας κεντρικού αφηγήματος. Μπορεί άλλωστε να την προλάβει η Αριστερά (ΣΥΡΙΖΑ-Π.Σ.), που επανασυστήνεται σε πορεία διαμόρφωσης κεντρικού αφηγήματος και δημιουργίας ελπίδας.