Ηλεκτρικό ρεύμα: Ψαλιδίζουν τις επιστροφές από τα υπερκέρδη - «Δώρο» εκατομμύρια ευρώ

 
Κατώτερα ακόμα και των αρχικών εκτιμήσεων των αρμοδίων φαίνεται πως θα είναι τελικά τα υπερκέρδη 17 μηνών των εταιρειών ηλεκτρικής ενέργειας και στην προμήθεια, επαναβεβαιώνοντας τη γνωστή πρακτική της απομείωσης των ποσών που τελικά θα επιστραφούν από τις υπόχρεες εταιρείες, κάτι που ίσχυσε και στην περίπτωση της ηλεκτροπαραγωγής και σε έναν βαθμό και στη φορολόγηση των κερδών-ρεκόρ των διυλιστηρίων.

Οι τελευταίες διαρροές κάνουν λόγο για συνολικό ποσό ύψους 258 εκατ. ευρώ για το διάστημα από τον Αύγουστο 2022 έως και τον Δεκέμβριο 2023, δηλαδή καθ’ όλη τη διάρκεια της περιόδου αναστολής της ρήτρας αναπροσαρμογής και των επιδοτήσεων. 

Την άνοιξη, μάλιστα, οι εκτιμήσεις τοποθετούσαν το σχετικό ποσό χαμηλότερα, στα 250 εκατ. ευρώ, ενώ λίγους μήνες πιο πίσω γινόταν λόγος για ποσό που θα ξεπερνά ελαφρώς τα 200 εκατ.

Θυμίζουμε ότι οι αρχικές προβλέψεις του Δεκεμβρίου 2022 έφερναν τα υπερκέρδη για το τρίμηνο Αυγούστου-Οκτωβρίου στα 390 εκατ. Σημειώνεται ότι τότε ο ΣΥΡΙΖΑ-Π.Σ. υπολόγιζε τα υπερκέρδη περίπου στο 1 δισ. μόνο για το δίμηνο Σεπτεμβρίου-Οκτωβρίου 2022.

Ακολούθησαν νέες εκτιμήσεις για την περίοδο Αύγουστος-Δεκέμβριος 2022, οι οποίες τοποθετούσαν το ύψος των υπερκερδών που θα επιστρέφονταν μεταξύ 300 και 500 εκατ. ευρώ.

Το ποσό που κυκλοφορεί σήμερα ότι θα είναι και το τελικό, δηλαδή τα 258 εκατ., είναι αισθητά χαμηλότερο έως και σχεδόν στο μισό σε σχέση με τις αρχικές προβλέψεις του πρώτου 5μηνου εφαρμογής και μάλιστα τώρα αφορά όλο το 17μηνο.

Αξίζει να αναφερθεί ότι η πίεση για την επιβολή «προσωρινού μηχανισμού επιστροφής μέρους εσόδων» από τους προμηθευτές ηλεκτρικής ενέργειας προέκυψε μόλις τρεις μήνες από την εφαρμογή του νέου καθεστώτος, καθώς διαπιστώθηκαν ονομαστικά τιμολόγια λιανικής στη χαμηλή τάση (οικιακά) τα οποία ήταν υπερδιπλάσια ή και τριπλάσια τουλάχιστον σε σχέση με την τιμή εκκαθάρισης αγοράς (ΤΕΑ) επόμενης ημέρας (χονδρεμπορική) κάθε μήνα. Χαρακτηριστικό παράδειγμα ήταν οικιακό τιμολόγιο του Οκτωβρίου 2022 που ανακοινώθηκε από τον προμηθευτή με λιανική στα 595-607 ευρώ/μεγαβατώρα, ενώ η ΤΕΑ του μήνα είχε κλείσει στα 232,6 ευρώ/μεγαβατώρα (διαφορά +156%-161%!).

Χρειάστηκε δε πάνω από ενάμισι έτος για να καταλήξουν οι αρμόδιοι σε αυτό το νούμερο, δεδομένου ότι κλείνει το πρώτο εξάμηνο του 2024 και ο μηχανισμός έχει θεσμοθετηθεί από τον Νοέμβριο 2022, ενώ η αναγκαία για την ενεργοποίησή του Κοινή Υπουργική Απόφαση υπεγράφη στα τέλη Οκτωβρίου 2023.


Μάλιστα, το τελικό ποσό που θα προσδιοριστεί το επόμενο διάστημα αναμένεται να κατευθυνθεί στην κάλυψη μέρους των οφειλών των Δημοτικών Επιχειρήσεων Ύδρευσης και Αποχέτευσης (ΔΕΥΑ) προς τη ΔΕΗ, δηλαδή σε μεγάλο βαθμό θα επιστραφεί, καθώς φέρεται ότι η μερίδα του λέοντος των υπερκερδών προέρχεται από τη ΔΕΗ.

Πάντως, εξ αρχής μέσα από τη θεσμοθέτηση του μηχανισμού και τον προσδιορισμό των υπερεσόδων ήταν προφανές ότι θα υπάρξει και εδώ «ψαλίδισμα» υπέρ των προμηθευτών -όπως έγινε άλλωστε και με τα υπερκέρδη στην ηλεκτροπαραγωγή- καθώς έχουν περιληφθεί μάλλον τα πάντα ως κόστη που επιβαρύνουν τους προμηθευτές. Έτσι, στους υπολογισμούς περιλαμβάνονται από «εύλογα» κόστη, εκπτώσεις-σταθερά τιμολόγια στη λιανική, επισφάλειες μέχρι φορολογικές διευκολύνσεις.

Αλλωστε, ήταν προφανές ότι εισακούστηκαν τα περισσότερα «επιχειρήματα» των προμηθευτών, που είχαν αντιδράσει, φυσικά, στην επιβολή έκτακτης εισφοράς, έχοντας «προειδοποιήσει» για εκ των πραγμάτων αυξημένα τιμολόγια εξαιτίας των υψηλών ασφάλιστρων (risk premium) που έπρεπε να καταβάλουν στο πλαίσιο της αντιστάθμισης κινδύνου, καθώς και άλλα κόστη (κάλυψη αυξημένων αναγκών χρηματοοικονομικής ρευστότητας, πραγματικό κόστος προμήθειας σταθμίζοντας εκπτώσεις κ.λπ., επισφαλείς απαιτήσεις λόγω ληξιπρόθεσμων οφειλών και καθολική υπηρεσία).

Θυμίζουμε ότι από 40 κύματα πέρασε και η φορολόγηση των «υπερεσόδων» στην ηλεκτροπαραγωγή (των τεσσάρων καθετοποιημένων παικτών), που έφτασε τελικά πετσοκομμένη στα ταμεία. Από τα στοιχεία της ΡΑΕ για αυξημένα συνολικά κέρδη το εξάμηνο Οκτώβριος 2021-Μάρτιος 2022, ύψους 927,44 εκατ. ευρώ, φτάσαμε σε ποσό κάτω από το μισό που αρχικά είχε υπολογιστεί και τελικά στα 344 εκατ.

Σημειώνεται ότι η έκθεση του Τομέα Περιβάλλοντος και Ενέργειας ΣΥΡΙΖΑ-Π.Σ. έκανε λόγο για συνολικά υπερκέρδη στο 12μηνο Ιούλιος 2021-Ιούνιος 2022 παραγωγών, εισαγωγέων ηλεκτρικής ενέργειας και εισαγωγέων φυσικού αερίου ύψους 2,2 δισ ευρώ και 1,7 δισ. στο εννεάμηνο Ιούλιος 2021-Μάρτιος 2022.

Με την ίδια λογική «λείπουν» περίπου 200 εκατ. από το έσοδο της προσωρινής συνεισφοράς αλληλεγγύης των δύο εταιρειών διύλισης (ΕΛ.ΠΕ. και Motor Oil) με βάση τα κέρδη-ρεκόρ των σχεδόν 3 δισ. συνολικά του 2022. Το ποσό που τελικά βεβαιώθηκε ανέρχεται σε 629,89 εκατ., ενώ η αγορά εκτιμούσε ότι θα ανέλθει σε 866 εκατ., που είναι μειωμένο και σε σχέση με τους υπολογισμούς των ίδιων των εταιρειών, καθώς αθροιστικά διαμορφωνόταν στα 662,138 εκατ.

Εξάλλου, πέρασε στα ψιλά η δυνατότητα από τον Ευρωπαϊκό Κανονισμό επέκτασης της έκτακτης εισφοράς στον κλάδο της διύλισης και για τη χρήση 2023, στον αέρα βρίσκεται και η φορολόγηση των ιδιαίτερα υψηλών κερδών του 2021 της ΔΕΠΑ Εμπορίας, ενώ κενό γράμμα υπήρξε και η εκτίμηση της ΡΑΕ για επιστροφή από τους ηλεκτροπαραγωγούς 67 εκατ. που εισέπραξαν το διάστημα Νοεμβρίου 2020-Φεβρουαρίου 2021.