Κυριάκος Μητσοτάκης: Στο τραπέζι του Μαξίμου ο εκλογικός νόμος - Σενάρια για τις έδρες

Περίπου έναν μήνα πριν από τις ευρωεκλογές, σε μια σύσκεψη του πρωθυπουργού με στενούς του συνεργάτες συζητήθηκε επιφανειακά η πιθανότητα αλλαγής του εκλογικού νόμου. 

Οι αναλυτές του Μαξίμου λάμβαναν δημοσκοπήσεις, τόσο κυλιόμενες όσο και μυστικές, που έδειχναν χαμηλότερα ποσοστά για τη Νέα Δημοκρατία σε σχέση με τους στόχους της.

Κατά τη συζήτηση, τονίστηκε η ανάγκη εξεύρεσης μιας φόρμουλας που να διευκολύνει την πολιτική σταθερότητα. Ο Κυριάκος Μητσοτάκης, σύμφωνα με κάποιες πηγές, δεν θέλησε να συνεχίσει τη συζήτηση, δίνοντας προτεραιότητα στον εκλογικό αγώνα και στο στόχο να ξεπεράσει η Νέα Δημοκρατία το 33%. Ωστόσο, η ιδέα της αλλαγής του εκλογικού νόμου δεν εγκαταλείφθηκε εντελώς, με αρκετούς να πιστεύουν ότι παραμένει στα σχέδια του Μαξίμου.

Από το συντονιστικό κέντρο Μαξίμου-υπουργείο Εσωτερικών, τονίζεται ότι τα σενάρια αλλαγής του εκλογικού νόμου είναι προϊόντα δημοσιογραφικής φαντασίας λόγω της καλοκαιρινής περιόδου. 

Κυβερνητικοί κύκλοι επιμένουν ότι οι εκλογές θα διεξαχθούν το 2027 με το υφιστάμενο σύστημα, ενώ το κεντρικό προαπαιτούμενο της Νέας Δημοκρατίας είναι η επιτάχυνση των μεταρρυθμίσεων.

Παρ' όλα αυτά, αυτά τα μηνύματα δεν πείθουν πλήρως τους βουλευτές της κοινοβουλευτικής πλειοψηφίας που συνομιλούν με το επιτελείο. Έτσι, στις συζητήσεις της Νέας Δημοκρατίας γίνεται λόγος για πιθανή πρωτοβουλία του Κυριάκου Μητσοτάκη για αναθεώρηση του εκλογικού νόμου, προκειμένου να αποφευχθούν ασταθείς κυβερνήσεις στη σύγχρονη οικονομική και γεωπολιτική συγκυρία.

Τα σενάρια

Οι αναλυτές της Νέας Δημοκρατίας, που ισχυρίζονται ότι έχουν αξιόπιστες πληροφορίες, αναφέρουν ότι μετά το 28% στις πρόσφατες ευρωεκλογές, η κύρια ανησυχία του Κυριάκου Μητσοτάκη είναι να μειωθεί το όριο της αυτοδυναμίας για το πρώτο κόμμα.

Ο εκλογικός νόμος Μητσοτάκη-Βελόπουλου δίνει οριακή αυτοδυναμία ανάλογα με το ποσοστό των κομμάτων που μένουν εκτός Βουλής, με 36,5%, αλλά μπορεί να χρειάζεται και 38%, ποσοστό που είναι δύσκολο να επιτευχθεί τώρα. Στο πλαίσιο αυτό, υποστηρίζουν ότι πρέπει να θεσμοθετηθεί μπόνους εδρών για τους συνασπισμούς κομμάτων, παρά το σχετικό πολιτικό ρίσκο λόγω των διεργασιών στον χώρο της Κεντροαριστεράς.

Θεωρούν ότι αν ο Μητσοτάκης επισπεύσει τις εκλογές πριν ολοκληρωθούν οι συζητήσεις στην Κεντροαριστερά, τότε ένας δεξιόστροφος συνασπισμός με βασικό κορμό τη Ν.Δ. θα κόψει πρώτος το νήμα. 

Το ισχύον εκλογικό σύστημα προβλέπει ότι το μπόνους των 40 εδρών το παίρνει μόνο αυτοτελές κόμμα και όχι συνασπισμός κομμάτων (άρθρο 99, παρ. 2 Π.Δ. 26/2012).

Αναθεώρηση για τις 200 ψήφους

Σύμφωνα με εκείνους που υποστηρίζουν την αλλαγή του εκλογικού νόμου, το μεγάλο πρόβλημα είναι να διαμορφωθεί ένα πειστικό αφήγημα ώστε να συγκεντρωθούν 200 ψήφοι στη Βουλή και να τεθεί σε εφαρμογή από τις επόμενες εκλογές.

Πρέπει να αναδειχθεί η σημασία της πολιτικής σταθερότητας ώστε να μην φανεί η αλλαγή του εκλογικού νόμου και οι πρόωρες εκλογές ως μια κίνηση παράτασης της εξουσίας της Ν.Δ. Στο μυαλό πολλών στη Ν.Δ. είναι να προταχθεί η συνταγματική αναθεώρηση που θα ξεκινήσει το 2025 ως εθνική πρόκληση. Ο Κυριάκος Μητσοτάκης έχει επανειλημμένα μιλήσει για μια «γενναία και τολμηρή μεταρρύθμιση του καταστατικού χάρτη της χώρας» που απαιτεί ευρύτερες πολιτικές συναινέσεις.

Αφήγημα: Το τόξο της ευθύνης και οι δυνάμεις του λαϊκισμού

Οι υποστηρικτές αυτού του σεναρίου πιστεύουν ότι ο πρωθυπουργός θα προσπαθήσει να τραβήξει μια διαχωριστική γραμμή στον πολιτικό χάρτη, βάζοντας από τη μια «το τόξο της ευθύνης» με τη γαλάζια ραχοκοκαλιά και από την άλλη «τη συντήρηση και τον λαϊκισμό».

Ποιοι μπορεί να συνεργαστούν με τον Κυριάκο Μητσοτάκη για την αλλαγή του εκλογικού νόμου ή για συγκυβέρνηση; Κάποιοι βουλευτές εκτιμούν ότι η Κεντροαριστερά δεν θα μείνει αδιάφορη στους σχεδιασμούς του πρωθυπουργού, εφόσον υπάρχουν. 

Ο Μητσοτάκης θα προτιμούσε, λένε, ένα «εθνικά υπεύθυνο» ΠΑΣΟΚ που δεν θα ευθυγραμμιστεί με τον ΣΥΡΙΖΑ. Στη Ν.Δ. παρακολουθούν στενά τη στάση της δεξιάς πτέρυγας του ΠΑΣΟΚ-ΚΙΝ.ΑΛΛ.

Η στήριξη Βελόπουλου

Επίσης, κανείς από την κυβέρνηση δεν ξεχνά την υποστήριξη που παρείχε ο Κυριάκος Βελόπουλος όταν χρειάστηκε. Ο ισχύων εκλογικός νόμος ψηφίστηκε από τη Ν.Δ. και την Ελληνική Λύση το 2021. Επιπλέον, η σύνθεση της Αρχής Διασφάλισης του Απορρήτου των Επικοινωνιών και του Εθνικού Ραδιοτηλεοπτικού Συμβουλίου άλλαξε μέσω της συνεργασίας Μητσοτάκη-Βελόπουλου. 

Παρά τις αντιπαραθέσεις τους στη δημόσια σφαίρα, μια «σοβαρή και προσαρμοστική Ελληνική Λύση, στα πρότυπα της Μελόνι» θα μπορούσε να ευνοήσει και τις δύο πλευρές, ειδικά αν χρειαστεί συγκυβέρνηση. Σε περίπτωση αλλαγής του εκλογικού νόμου, η κυβέρνηση ίσως χρειαστεί να στραφεί και στην κοινοβουλευτική ομάδα της Νίκης.

Η Ν.Δ. έχει 158 βουλευτές, το ΠΑΣΟΚ 31, η Ελληνική Λύση 11 (σύνολο 200) και η Νίκη 7, ενώ υπάρχουν και 9 ανεξάρτητοι. Οι υπόλοιπες κοινοβουλευτικές ομάδες η Ν.Δ. τις κατατάσσει στην πλευρά της ανευθυνότητας.