ΟΟΣΑ: 1 στους 4 χαμηλόμισθους εκτός ιατρικής περίθαλψης - Τελευταία σε νοσηλευτές η Ελλάδα

Κόλαφος η έκθεση «Health at a Glance: Europe 2024» του ΟΟΣΑ για τα συστήματα υγείας στα κράτη-μέλη της Ευρωπαίκης Ένωσης, με τα στοιχεία να καταδεικνύουν τη δεινή θέση στην οποία έχει περιέλθει το ΕΣΥ, με ευθύνη της κυβέρνησης Μητσοτάκη.

Βάσει των στοιχείων στην Ελλάδα ένας στους τέσσερις χαμηλόμισθους δεν έλαβε ιατρική περίθαλψη όταν τη χρειάστηκε μέσα στο 2023, λόγω του κόστους, ενώ κατέγραψε τον χαμηλότερο αριθμό νοσηλευτών στην ΕΕ. Την ίδια ώρα η χώρα κατέγραψε δύο αρνητικές πρωτιές όσον αφορά την εμπιστοσύνη στους κυβερνητικούς θεσμούς και την μικροβιακή αντοχή.
Τους λιγότερους νοσηλευτές στην ΕΕ έχει η Ελλάδα

Σύμφωνα με την έκθεση ο κατά κεφαλήν αριθμός γιατρών και νοσηλευτών έχει αυξηθεί σημαντικά τις τελευταίες δύο δεκαετίες στις περισσότερες χώρες της ΕΕ. Ωστόσο, αυτό δεν σημαίνει ότι οι ελλείψεις έχουν μειωθεί.

Κατά μέσο όρο στις χώρες της ΕΕ, υπήρχαν 4,2 γιατροί ανά 1.000 πληθυσμού το 2022, από 3,1 το 2002 και 3,6 το 2012. Η αύξηση του αριθμού των γιατρών ήταν ιδιαίτερα ταχεία στην Ελλάδα και την Πορτογαλία, αλλά όπως αναφέρεται στην έκθεση είναι σημαντικό να σημειωθεί ότι τα δεδομένα για αυτές τις δύο χώρες αφορούν όλους τους ιατρούς που έχουν άδεια ασκήσεως επαγγέλματος.

Την ίδια ώρα, ενώ στις περισσότερες χώρες της ΕΕ έχει αυξηθεί ο αριθμός των νοσηλευτών, η Ελλάδα έχει το χαμηλότερο αριθμό νοσηλευτών κατά κεφαλήν μεταξύ των χωρών της ΕΕ, (τα δεδομένα περιλαμβάνουν μόνο νοσηλευτές που εργάζονται σε νοσοκομεία).

Οι περισσότερες χώρες της Κεντρικής και Ανατολικής Ευρώπης χαρακτηρίζονται με χαμηλότερο από το μέσο αριθμό γιατρών και οι νοσηλευτών, και αυτές είναι επίσης χώρες που τείνουν να ξοδεύουν λιγότερα για την υγεία. Πολλές χώρες της Νότιας Ευρώπης (π.χ. Ελλάδα, Κύπρος, Ιταλία και Ισπανία) έχουν υψηλότερο από τον μέσο όρο αριθμό γιατρών ανά πληθυσμό αλλά χαμηλότερο από το μέσο αριθμό νοσηλευτών, και άρα μεγαλύτερη εξάρτηση από τους γιατρούς για την παροχή υπηρεσιών υγείας.

Παράλληλα σε πολλές χώρες, υπάρχει ιδιαίτερα υψηλή συγκέντρωση γιατρών στα μεγάλα αστικά κέντρα, γεγονός που αντικατοπτρίζει τη συγκέντρωση εξειδικευμένων υπηρεσιών. Αυτό συμβαίνει για παράδειγμα στην Αυστρία, την Κροατία, την Τσεχία, τη Δανία, Ουγγαρία, Ελλάδα, Πολωνία, Πορτογαλία, Ρουμανία και Σλοβακία.
1 στους 4 χαμηλόμισθους δεν έλαβε ιατρική περίθαλψη

Το μεγαλύτερο μέρος του πληθυσμού στις χώρες της ΕΕ ανέφερε ότι δεν είχε ανάγκες ιατρικής περίθαλψης που δεν καλύφθηκαν για οικονομικούς λόγους, λόγους απόστασης ή μεγάλων χρόνων αναμονής το 2023. 

Η ιατρική φροντίδα όμως δείχνει να μειώνεται δυσανάλογα στα άτομα με χαμηλότερα εισοδήματα. Αυτό, όπως επισημαίνεται στην έκθεση, είναι ιδιαίτερα φανερό στην περίπτωση της Ελλάδας, όπου σχεδόν ένας στους τέσσερις (23%) πολίτες με χαμηλό εισόδημα ανέφερε ότι δεν έλαβε κάποια ιατρική περίθαλψη όταν τη χρειάστηκε το 2023. Ο παράγοντας κόστος ήταν ο κύριος λόγος για αυτές τις ανεκπλήρωτες ανάγκες.

Την ίδια ώρα το 2023, περισσότερο από το 8% στην Ελλάδα, τη Λετονία, την Πορτογαλία και τη Δανία ανέφεραν ανεκπλήρωτες ανάγκες όσον αφορά την οδοντιατρική περίθαλψη για λόγους που σχετίζονται με την λειτουργία των υπηρεσιών υγείας και οικονομικούς λόγους.

Στα ύψη οι ιδιωτικές δαπάνες για την Υγεία

Σε όλες τις χώρες της ΕΕ, οι ιδιωτικές δαπάνες αντιπροσώπευαν το κατά μέσο όρο το 15% του συνόλου των δαπανών για την υγεία το 2022. Ωστόσο, σε ορισμένες χώρες, όπως η Λιθουανία, η Λετονία, η Βουλγαρία και η Ελλάδα, το ποσοστό αυτό ξεπερνούσε το 30%.
Στον πάτο η εμπιστοσύνη στους κυβερνητικούς θεσμούς

Το 2023, περισσότερο από το ήμισυ του πληθυσμού σε 19 χώρες της ΕΕ εξέφρασε εμπιστοσύνη στις ικανότητες ετοιμότητας της κυβέρνησής τους σε καταστάσεις έκτακτης ανάγκης. Ωστόσο, τα επίπεδα εμπιστοσύνης διέφεραν σημαντικά. Η Φινλανδία, η Ολλανδία και η Δανία κατέγραψαν την υψηλότερη βαθμολογία, με τα δύο τρίτα ή περισσότερους των πολιτών τους να εκφράζουν εμπιστοσύνη στην ικανότητα της κυβέρνησής τους να χειρίζεται κρίσεις.

Αντίθετα, μόνο το ένα τρίτο περίπου του πληθυσμού ανέφερε εμπιστοσύνη στη Λετονία, την Πορτογαλία και την Ελλάδα, σύμφωνα με την έκθεση.
Καμπανάκι για μικροβιακή αντοχή και παχυσαρκία

Η μικροβιακή αντοχή (AMR) παραμένει μια σημαντική δημόσια απειλή, με λοιμώξεις ανθεκτικές στα αντιβιοτικά να εμφανίζονται στην ΕΕ με αποτέλεσμα περίπου 35.000 θανάτους κάθε χρόνο και το άμεσο κόστος που εκτιμάται σε 6,6 δισεκατομμύρια ευρώ.

Το 2022-23, το 32% των ελεγμένων βακτηριακών στελεχών ήταν ανθεκτικά σε βασικά αντιβιοτικά, ποσοστό που ξεπέρασε το 50% στη Ρουμανία, την Ελλάδα, την Κύπρο και Βουλγαρία.

Την ίδια ώρα στην έκθεση επισημαίνεται ότι η κακή διατροφή και η σωματική αδράνεια έχουν συμβάλει στον αυξανόμενο επιπολασμό του υπέρβαρου και της παχυσαρκίας μεταξύ των εφήβων και των ενηλίκων στην ΕΕ.

Το 2022, πάνω από το 20% των 15χρονων ήταν υπέρβαροι ή παχύσαρκοι, με ποσοστά που ξεπερνούσαν το 25% στη Μάλτα, την Ελλάδα και τη Ρουμανία. Οι κοινωνικοοικονομικές ανισότητες παίζουν σημαντικό ρόλο, με τα ποσοστά παχυσαρκίας των εφήβων να είναι πάνω από 60% υψηλότερα μεταξύ εκείνων που προέρχονται από οικογένειες που χαρακτηρίζονται με χαμηλή ευημερία σε σύγκριση με τους συνομηλίκους τους με υψηλή ευημερία.
Το ευρωπαϊκό εργατικό δυναμικό αντιμετωπίζει σοβαρή κρίση

Το ευρωπαϊκό εργατικό δυναμικό στον τομέα της υγείας αντιμετωπίζει μια σοβαρή κρίση, επισημαίνεται παράλληλα στην έκθεση. Είκοσι χώρες της ΕΕ ανέφεραν έλλειψη γιατρών το 2022 και το 2023, ενώ 15 χώρες ανέφεραν έλλειψη νοσηλευτών.

Με βάση τα ελάχιστα όρια προσωπικού για καθολική κάλυψη υγείας (UHC), οι χώρες της ΕΕ είχαν εκτιμώμενη έλλειψη περίπου 1,2 εκατομμυρίων γιατρών, νοσηλευτών και μαιών το 2022. 

Οι διπλές δημογραφικές προκλήσεις της γήρανσης του πληθυσμού, που αυξάνει τη ζήτηση για υπηρεσίες υγείας και η γήρανση του εργατικού δυναμικού στον τομέα της υγείας, γεγονός που αυξάνει την ανάγκη αντικατάστασης των σημερινών εργαζομένων στον τομέα της υγείας καθώς συνταξιοδοτούνται, είναι βασικοί παράγοντες αυτής της έλλειψης. 

Πάνω από το ένα τρίτο των γιατρών και το ένα τέταρτο των νοσηλευτών στην ΕΕ είναι ηλικίας άνω των 55 ετών και αναμένεται να συνταξιοδοτηθούν τα επόμενα χρόνια. Ταυτόχρονα, το ενδιαφέρον για σταδιοδρομία στον τομέα της υγείας μεταξύ των νέων μειώνεται, με το ενδιαφέρον για τη νοσηλευτική να μειώνεται σε περισσότερες από τις μισές χώρες της ΕΕ μεταξύ 2018 και 2022.