Ουκρανική κρίση: Υποχωρεί η διπλωματία, εντείνονται οι φόβοι εισβολής

Το πράσινο φως του ρωσικού κοινοβουλίου χθες Τρίτη στην έναρξη στρατιωτικής επιχείρησης στην Ουκρανία σηματοδοτεί «την έναρξη εισβολής» στη χώρα, κατήγγειλε ο Αμερικανός πρόεδρος Τζο Μπάιντεν αποκαλύπτοντας το πρώτο πακέτο οικονομικών κυρώσεων σε βάρος της Μόσχας, σε συντονισμό με τους εταίρους των ΗΠΑ στη Δύση.


Ο φόβος ότι επίκειται στρατιωτική κλιμάκωση στην Ουκρανία, προ των πυλών της οποίας είναι ανεπτυγμένοι 150.000 ρώσοι στρατιωτικοί σύμφωνα με την Ουάσινγκτον, έχει φθάσει σε υψηλό επίπεδο αφότου ο Βλαντίμιρ Πούτιν αναγνώρισε τη Δευτέρα ως ανεξάρτητες κρατικές οντότητες τις αυτοανακηρυγμένες Λαϊκές Δημοκρατίες του Λουγκάνσκ και του Ντανιέτσκ, στην ανατολική Ουκρανία, που βρίσκονται εν μέρει στα χέρια φιλορώσων αυτονομιστών.

Την ίδια στιγμή νέες δορυφορικές φωτογραφίες εικονίζουν συγκέντρωση στρατευμάτων στη Λευκορωσία, η επαφή Μπλίνκεν – Λαβρόφ ακυρώθηκε, ενώ ο Λευκός Οίκος διαμηνύει ότι το μίτινγκ κορυφής Μπάιντεν – Πούτιν δεν συνιστά πλέον επιλογή.

Ο ρώσος πρόεδρος ετοιμάζει «δικαιολογίες για να πάει πολύ πιο μακριά», προειδοποίησε ο Μπάιντεν, 24 ώρες μετά την ανακοίνωση της κρίσιμης απόφασης του ομολόγου του. «Υπάρχει ακόμα χρόνος για να αποφευχθεί το χειρότερο», πρόσθεσε πάντως.


Στη Μόσχα, ο υφυπουργός Άμυνας Νικολάι Πανκόφ ανέγνωσε ενώπιον της Γερουσίας το αίτημα του ρώσου προέδρου να αναπτυχθούν στρατεύματα στο Ντανιέτσκ και στο Λουγκάνσκ, εξαιτίας του ότι ο στρατός της Ουκρανίας έχει αναπτύξει «60.000 άνδρες και τεθωρακισμένα» και είναι έτοιμος να εξαπολύσει επίθεση.

Αφού έλαβε την έγκριση του κοινοβουλίου, ο κ. Πούτιν κατήγγειλε για ακόμη μια φορά τις ωμότητες που διαπράττει κατ’ αυτόν το Κίεβο εναντίον των αυτονομιστών στο Ντονμπάς.

Άφησε να πλανάται η αμφιβολία για το χρονοδιάγραμμα της αποστολής των ρωσικών δυνάμεων στο πεδίο, ζητώντας την «αποστρατιωτικοποίηση» της Ουκρανίας, που το «καλύτερο» που έχει να κάνει είναι να απεμπολήσει το εγχείρημά της να ενταχθεί στο NATO και να επιλέξει την «ουδετερότητα».

«Δεν είπα ότι οι στρατιώτες μας θα πάνε εκεί τώρα (…). Αυτό θα εξαρτηθεί, όπως λένε, από την κατάσταση επί του πεδίου», πρόσθεσε. Αμέσως μετά, η ρωσική διπλωματία ανακοίνωσε πως θα προχωρήσει άμεσα στην απομάκρυνση του προσωπικού της από την Ουκρανία.


Ο κ. Πούτιν φάνηκε επίσης να διεκδικεί, για λογαριασμό των αυτονομιστών, το σύνολο των περιφερειών του Λουγκάνσκ και του Ντανιέτσκ, η επιφάνεια των οποίων είναι πολύ μεγαλύτερη από αυτήν που βρίσκεται στα χέρια τους. Μίλησε για υποτιθέμενες «διαπραγματεύσεις» ανάμεσα στο Κίεβο και στους φιλορώσους.

Η ρωσική επιχείρηση θα δικαιολογηθεί νομικά από την επικύρωση χθες Τρίτη των διμερών συμφωνιών, ειδικά στο στρατιωτικό επίπεδο. Η Μόσχα απέκτησε εξάλλου διπλωματικές σχέσεις με τις δύο Λαϊκές Δημοκρατίες.

Πρώτες κυρώσεις

Το NATO αναμένει «μείζονα επίθεση» της Ρωσίας στην Ουκρανία, προειδοποίησε ο Γενικός Γραμματέας του, ο Γενς Στόλτενμπεργκ.

Χωρίς να περιμένουν, οι δυτικές χώρες ανακοίνωσαν τις πρώτες κυρώσεις, αντιδρώντας στην αναγνώριση των αυτονομιστών με τους οποίους πολεμά ο ουκρανικός στρατός εδώ και οκτώ χρόνια. Η σύρραξη αυτή έχει στοιχίσει τη ζωή σε πάνω από 14.000 ανθρώπους, σύμφωνα με το Κίεβο.

Το πιο θεαματικό μέτρο ανακοινώθηκε από το Βερολίνο, που πάγωσε το γιγαντιαίο έργο του αγωγού μεταφοράς φυσικού αερίου Nord Stream 2, που θα μετέφερε ακόμα περισσότερο ρωσικό αέριο στην Ουκρανία.

Στον Λευκό Οίκο, ο Τζο Μπάιντεν παρουσίασε ένα «πρώτο πακέτο» κυρώσεων με σκοπό να εμποδιστεί η Μόσχα να δανείζεται στις διεθνείς αγορές για την εξυπηρέτηση του δημόσιου χρέους της.

Το σύνολο του ρωσικού τραπεζικού τομέα ενδέχεται να βρεθεί στο στόχαστρο κυρώσεων αν η Ρωσία συνεχίσει την εισβολή στην Ουκρανία, διαβεβαίωσε αμερικανός αξιωματούχος. «Μαζί με τους συμμάχους μας, αποκόψαμε τη ρωσική κυβέρνηση, τη ρωσική κεντρική τράπεζα και ρωσικά κρατικά ταμεία από κάθε νέα χρηματοδότηση προερχόμενη από τις ΗΠΑ και την Ευρώπη», εξήγησε ο Νταλίπ Σινγκ, αναπληρωτής σύμβουλος εθνικής ασφαλείας του Λευκού Οίκου.

Ο επικεφαλής της αμερικανικής διπλωματίας Άντονι Μπλίνκεν ανακοίνωσε από τη δική του πλευρά ότι ακυρώσει την αυριανή προγραμματισμένη συνάντησή του με τον ρώσο ομόλογό του Σεργκέι Λαβρόφ. «Τώρα που βλέπουμε ότι η εισβολή άρχισε και ότι η Ρωσία απέρριψε καθαρά τη διπλωματία, δεν έχει κανένα νόημα μια συνάντηση σε αυτό το στάδιο», είπε.

Ο καναδός πρωθυπουργός Τζάστιν Τριντό ανακοίνωσε επίσης «σειρά κυρώσεων» στη Ρωσία «ωσότου αποκατασταθεί η εδαφική ακεραιότητα της Ουκρανίας».

Η ΕΕ ενέκρινε νωρίτερα πακέτο κυρώσεων που «θα πλήξουν πολύ σκληρά τη Ρωσία», όπως διαβεβαίωσε ο επικεφαλής της ευρωπαϊκής διπλωματίας, ο Zoζέπ Μπορέλ.

Ο βρετανός πρωθυπουργός Μπόρις Τζόνσον ανακοίνωσε και αυτός κυρώσεις σε βάρος τριών ολιγαρχών κοντά στο Κρεμλίνο και πέντε ρωσικών τραπεζών, μέτρα που πάντως χαρακτηρίζονται a minima για το Λονδίνο, όπου συχνάζουν αρκετοί ρώσοι με μεγάλες περιουσίες.

Είπε επίσης ότι εναντιώνεται στο να γίνονται διεθνείς αθλητικές συναντήσεις στη Ρωσία, όπως ο τελικός του Champions League, που τυπικά πρόκειται να διεξαχθεί στα τέλη Μαΐου στην Αγία Πετρούπολη.

Τα μέτρα αυτά είναι ακόμη συγκρατημένα, ωστόσο η Δύση προειδοποιεί πως θα διευρυνθούν σε περίπτωση ευρείας κλίμακας εισβολής.

Την ίδια ώρα, ο Γενικός Γραμματέας των Ηνωμένων Εθνών, ο Αντόνιο Γκουτέρες, ξιφουλκούσε κατά της Μόσχας, πράγμα εξαιρετικά σπάνιο, θυμίζοντας πως «οι αρχές του καταστατικού χάρτη του ΟΗΕ δεν είναι μενού α λα καρτ» και η Ρωσία οφείλει να «συμμορφωθεί πλήρως» προς αυτές σε ό,τι αφορά την Ουκρανία, «δεν μπορεί να τις εφαρμόζει επιλεκτικά». Η αναγνώριση από τη Μόσχα της «λεγόμενης ανεξαρτησίας» των περιοχών που ελέγχουν οι αυτονομιστές αποτελεί «παραβίαση της εθνικής ακεραιότητας και της εθνικής κυριαρχίας της Ουκρανίας», πρόσθεσε.

Ο ουκρανός πρόεδρος Βολοντίμιρ Ζελένσκι, η κυβέρνηση του οποίου ζήτησε χθες «όπλα» και εγγυήσεις για την εισδοχή της Ουκρανίας στην ΕΕ, διεμήνυσε πως εξετάζει το ενδεχόμενο διακοπής των διπλωματικών σχέσεων με τη Μόσχα.

«Δεν φοβόμαστε»

Ο ρώσος πρόεδρος, που ορίζει εξαρχής το τέμπο, περιβάλλει με αχλή μυστηρίου τις προθέσεις και τις επιλογές του: θα εισβάλει σε όλη την Ουκρανία; Θα διευρύνει τα εδάφη υπό τον έλεγχο των αυτονομιστών; Θα επιδιώξει νέο status quo μέσω διαπραγματεύσεων;

Η επιβολή κατοχής μπορεί να κοστίσει ακριβά, ενώ η Ρωσία βασικά θέλει να αποσπάσει από το NATO τη δέσμευσή του ότι θα αποσύρει στρατεύματα από την ανατολική Ευρώπη, ειδικά πυραύλους μέσου βεληνεκούς, και ότι θα βάλει τέλος στην πολιτική της διεύρυνσής του. Αξιώσεις που ως αυτό το στάδιο η Δύση απορρίπτει.

Ο ουκρανός υπουργός Άμυνας Ολεξίι Ρέζνικοφ από την πλευρά του προειδοποίησε χθες Τρίτη πως η χώρα του αναμένει «δύσκολες δοκιμασίες» και απώλειες.

Τη νύχτα της Δευτέρας προς Τρίτη, ο πρόεδρος Ζελένσκι διατράνωνε πως το Κίεβο δεν «φοβάται τίποτα και κανέναν» και δεν θα εκχωρήσει «ούτε σπιθαμή γης» της χώρας.

Στο μέτωπο, ο στρατός και οι αυτονομιστές συνέχιζαν χθες τις ανταλλαγές πυρών. Ένας ουκρανός στρατιώτης σκοτώθηκε και άλλοι έξι τραυματίστηκαν χθες σε πλήγματα των αυτονομιστών, ανακοίνωσε ο στρατός.

Το Κίεβο αρνείται ότι επιδίδεται σε επιθετικές ενέργειες, αντίθετα με όσα λέει η Μόσχα, διατείνεται ότι η Ρωσία διασπείρει ψευδείς ειδήσεις για να δικαιολογήσει την επέμβασή της.