Ακρίβεια: Με τιμές φωτιά οι γιορτές - Η συγκυρία εντείνει την αβεβαιότητα των καταναλωτών

Στις 13 Ιανουαρίου αναμένεται να ανακοινωθεί από την ΕΛΣΤΑΤ ο πληθωρισμός για το Νοέμβριο, που ήδη η Eurostat έχει τοποθετήσει στο 9%, αλλά με την κατηγορία επεξεργασμένα τρόφιμα, αλκοόλ και καπνό, να είναι στο επίπεδο του 13,6% από 12,4% τον Οκτώβρη. 

Σε γενικές γραμμές αναμένεται ανάλογα ποσοστά να καταγραφούν και στον εθνικό δείκτη τιμών καταναλωτή, κάτι που ωστόσο καταδεικνύει ότι εν όψει των εορτών, όπου οι ανάγκες για το γιορτινό τραπέζι είναι αυξημένες, αναμένεται οι οικογενειακοί προϋπολογισμοί να πιεστούν.

Άλλωστε, όπως αναφέρει στην ανάλυσή του για το Δείκτη Οικονομικού Κλίματος για τον Νοέμβριο, το ΙΟΒΕ, το ενεργειακό ζήτημα εξακολουθεί να προβληματίζει και να δημιουργεί αβεβαιότητες, όπως και το πρόβλημα του επίμονου και υψηλού πληθωρισμού που πλήττει πλέον σχεδόν όλες τις κατηγορίες αγαθών και υπηρεσιών και όλα τα νοικοκυριά, ενόψει και της εορταστικής περιόδου.

Να σημειωθεί ότι η επιδείνωση των καιρικών συνθηκών που αυξάνει τη ζήτηση για ενέργεια και εντείνει τις ανησυχίες για άδειασμα των αποθηκών φυσικού αερίου οδηγεί σε άνοδο τις τιμές, ενώ ερώτημα είναι το πώς θα επηρεαστεί η αγορά καυσίμων από το πλαφόν των 60 δολαρίων/βαρέλι που επιβάλλει στο Ρωσικό πετρέλαιο η ΕΕ.

Πάντως, λίγο πριν λήξει η προθεσμία (την Παρασκευή 9/12) για την κατάθεση αιτήσεων για το επίδομα θέρμανσης, με δεδομένες και τις αυξημένες ανάγκες των νοικοκυριών, οι αιτήσεις στο MyΘέρμανση έσπασαν το φράγμα του 1 εκατομμυρίου καθώς μόνο την Κυριακή υπέβαλαν αίτηση πάνω από 3.500 νοικοκυριά.
Ανατιμήσεις

Παράλληλα, παρά, τα όποια επιδόματα αλλά και την επικοινωνιακή προσπάθεια για την τροφοδότηση της ζήτησης μέσα από το “καλάθι του νοικοκυριού”, οι ανατιμήσεις καλά κρατούν, καθώς βέβαια, τα κόστη παραγωγής και πρώτων υλών στους προμηθευτές έχουν εκτιναχθεί. 

Ήδη, νέα μεγάλη αύξηση, της τάξης του 35,4% σημείωσε ο γενικός δείκτης τιμών παραγωγού στη βιομηχανία (σύνολο εγχώριας και εξωτερικής αγοράς) τον Οκτώβριο εφέτος σε σύγκριση με τον αντίστοιχο δείκτη του Οκτωβρίου 2021, έναντι αύξησης 23,5% που σημειώθηκε κατά την αντίστοιχη σύγκριση των δεικτών το 2021 με το 2020. Παράλληλα, τιμοκατάλογοι που αναμένονται στην οργανωμένη λιανική, με βάση πληροφορίες, είναι ανεβασμένοι, ενώ βέβαια αισθητές και πάλι είναι αυξήσεις π.χ. στον καφέ take away που σε πολλά σημεία “πήρε” πάνω άλλο ένα δεκάλεπτο.
Το “καλάθι”

Μέσα στην εβδομάδα, πάντως, θα γίνουν οι τελικές ανακοινώσεις για το «καλάθι του νοικοκυριού» που θα ισχύσει για την περίοδο των εορτών, ενώ θα αποσαφηνιστεί εάν θα υπάρξει ανάλογο «καλάθι» για την αγορά παιχνιδιών.

Σε ότι αφορά στο εορταστικό «καλάθι του νοικοκυριού», ο υπουργός Ανάπτυξης κ. Αδ. Γεωργιάδης είπε, μιλώντας, χθες, στον τηλεοπτικό σταθμό Αντέννα ότι «στις γιορτές υπάρχει διαφορά στις καταναλωτικές συνήθειες που συνδέονται με το εορταστικό τραπέζι, καθώς το καλάθι ακολουθεί τις καταναλωτικές συνήθειες. 

Σκοπός του είναι να εξυπηρετεί τους καταναλωτές, οι οποίοι προτιμώντας το καλάθι πιέζουν τις αλυσίδες και τον ανταγωνισμό ώστε να πέσουν οι τιμές. Δεν θέλουμε να ξεχειλώσει πάρα πολύ το καλάθι, διότι τότε θα δημιουργηθούν δύο προβλήματα: θέλουμε να ελέγχουμε από εβδομάδα σε εβδομάδα για να πιέζουμε τα σούπερ μάρκετ να μειώνουν τις τιμές και δεύτερον εάν είναι πολλά τα προϊόντα, δεν θα μπορούν οι αλυσίδες να κάνουν μειωμένες τιμές για όλα».

«Το "καλάθι" δεν μπορεί να "χτυπήσει" τον πληθωρισμό. Σκοπός του καλαθιού είναι το κόστος για το γιορτινό τραπέζι, που σε κάθε περίπτωση θα είναι υψηλότερο από πέρσι, να είναι χαμηλότερο από όσο ήταν για αγορά των ίδιων προϊόντων πριν από έναν μήνα», συμπλήρωσε ο Άδωνις Γεωργιάδης.

Στο μεταξύ, όπως αναφέρει ανακοίνωση του ΙΝΚΑ, το "καλάθι του νοικοκυριού" δεν προσέφερε τίποτα ιδιαίτερα στην τσέπη των καταναλωτών , που μεταφέρει, όπως σημειώνει απόψεις πολιτών.

"Ένας μήνας πέρασε από την επικοινωνιακή τακτική της κυβέρνησης και του υπουργείου ανάπτυξης και επενδύσεων με το καλάθι του νοικοκυριού, ως μέτρο που συγκράτησε τις τιμές των προϊόντων. Εμείς ως ΙΝΚΑ Γενική Ομοσπονδία Καταναλωτών Ελλάδας λαμβάνουμε καθημερινά καταγγελίες και παράπονα πολιτών Καταναλωτών σχετικά με το καλάθι του νοικοκυριού πως δεν προσέφερε τίποτα το ιδιαίτερο στην τσέπη μας" αναφέρει και προσθέτει:

"Τα ίδια προϊόντα ιδιωτικής ετικέτας συνεχίζουν στην πλειοψηφία τους να αποτελούν το καλάθι του νοικοκυριού.

Αν είναι δυνατόν το 9% του πληθωρισμού να ανταποκρίνεται στην πραγματικότητα της αγοράς όταν οι τιμές εκτός καλαθιού είναι στα ύψη.

Εάν ο στόχος της κυβέρνησης και του Άδωνη Γεωργιάδη ήταν δήθεν να μειώσουν τον πληθωρισμό μέσα από το καλάθι του νοικοκυριού θα πω πως πέτυχε στα χαρτιά αλλά όχι στην τσέπη και γνώμη του πολίτη καταναλωτή.” τονίζει το ΙΝΚΑ Γενική Ομοσπονδία Καταναλωτών Ελλάδας και σημειώνει ότι: “Η μόνη λύση για την πτώση των τιμών στην αγορά είναι η μείωση του ειδικού φόρου κατανάλωσης στα καύσιμα και η μείωση του ΦΠΑ σε υπηρεσίες και όχι προϊόντα.”

Σε ανεπάρκεια οι μισθοί

Στο μεταξύ η συγκυρία ααυξάνει το χάσμα μεταξύ αγοραστικής δύναμης και τιμών. Είναι χαρακτηριστικό ότι για μείωση των πραγματικών μισθών, για πρώτη φορά στον 21ο αιώνα, κάνει λόγο η νέα διεθνής έκθεση της Διεθνής Οργάνωσης Εργασίας (ILO).

Όπως επισημαίνει, η σοβαρή πληθωριστική κρίση σε συνδυασμό με την παγκόσμια επιβράδυνση της οικονομικής ανάπτυξης -που οφείλεται εν μέρει στον πόλεμο στην Ουκρανία και στην παγκόσμια ενεργειακή κρίση- προκαλούν εντυπωσιακή πτώση των πραγματικών μηνιαίων μισθών σε πολλές χώρες, σημειώνεται στην ετήσια έκθεση της Διεθνούς Οργάνωσης Εργασίας (ILO) για τους μισθούς το 2022-23.

Σύμφωνα με νέα έκθεση της Διεθνούς Οργάνωσης Εργασίας (ΔΟΕ), η κρίση μειώνει τη αγοραστική δύναμη των μεσαίων τάξεων και πλήττει ιδιαίτερα σκληρά τα νοικοκυριά με χαμηλό εισόδημα.

Η ίδια Έκθεση εκτιμά ότι οι παγκόσμιοι μηνιαίοι μισθοί μειώθηκαν σε πραγματικούς όρους κατά -0,9% το πρώτο εξάμηνο του 2022. Είναι για πρώτη φορά κατά τον 21ο αιώνα που η πραγματική παγκόσμια μεταβολή των μισθών είναι αρνητική.

Μάλιστα, όπως αναφέρεται, στην έκθεση στην Ευρωπαϊκή Ένωση, όπου τα προγράμματα διατήρησης θέσεων εργασίας και οι επιδοτήσεις μισθών προστάτευσαν σε μεγάλο βαθμό την απασχόληση και τα επίπεδα μισθών κατά τη διάρκεια της πανδημίας, η αύξηση των πραγματικών μισθών αυξήθηκε σε 1,3% το 2021 και μειώθηκε σε -2,4% το πρώτο εξάμηνο του 2022.