Ο παγκόσμιος φόβος της "χαμένης δεκαετίας" - Συναγερμός σε ΔΝΤ και Παγκόσμια Τράπεζα

Οι υπουργοί Οικονομικών του πλανήτη και οι κεντρικοί τραπεζίτες θα συναντηθούν στην Ουάσινγκτον τις επόμενες ημέρες εν μέσω οικονομικής αναταραχής που θα μπορούσε να οδηγήσει τον κόσμο σε ύφεση. Και όπως φαίνεται, θα δυσκολευτούν να έχουν μια συντονισμένη αντίδραση.

Ο πόλεμος στην Ουκρανία, ο πεισματικά υψηλός πληθωρισμός, η αύξηση των επιτοκίων, το εύθραυστο τραπεζικό σύστημα και η βραδύτερη ανάπτυξη στην Κίνα είναι όλα διαφαινόμενες απειλές.

Υπάρχουν επίσης αυξανόμενες εντάσεις μεταξύ των χωρών, με τις πλούσιες χώρες να αυξάνουν συνεχώς τα επιτόκια για να σταματήσουν την αύξηση των τιμών, αλλά να δημιουργούν συντριπτικά βάρη χρέους στον αναπτυσσόμενο κόσμο. Η Κίνα ανταγωνίζεται για επιρροή με τις ΗΠΑ και την ΕΕ, οι οποίες έχουν τις δικές τους συγκρούσεις για το εμπόριο. Και ο γεωπολιτικός ρόλος της Ρωσίας συνεχίζει να διχάζει έντονα τις κυβερνήσεις.

"Θα είναι χαοτικό", είπε, όπως αναφέρει το Politico, ο Ντάγκλας Ρέντικερ, ο οποίος εκπροσώπησε τις ΗΠΑ στο διοικητικό συμβούλιο του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου από το 2010 έως το 2012.

Υπογραμμίζοντας τους εκκολαπτόμενους φόβους, η Παγκόσμια Τράπεζα προειδοποίησε τον περασμένο μήνα για μια επικείμενη "χαμένη δεκαετία" για την οικονομία που θα μπορούσε να μειώσει τη δυναμική για την καταπολέμηση της φτώχειας και την αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής.

Οι διευρυμένες οικονομικές αβεβαιότητες θα είναι διάχυτες στις εαρινές συνεδριάσεις του ΔΝΤ και της Παγκόσμιας Τράπεζας λίγα τετράγωνα από τον Λευκό Οίκο, θέτοντας μεγάλες προκλήσεις για τους ηγέτες καθώς αντιμετωπίζουν περιορισμούς σε τρόφιμα και ενέργεια, σοβαρά φορτία χρέους στις αναπτυσσόμενες χώρες και παγκόσμια υπερθέρμανση.

"Θα υπάρξει μεγάλη σύγκρουση για την κατάσταση της παγκόσμιας οικονομίας", δήλωσε ο Μαρκ Σόμπελ, πρόεδρος των ΗΠΑ στο Επίσημο Φόρουμ Νομισματικών και Χρηματοπιστωτικών Ιδρυμάτων και πρώην αξιωματούχος του Υπουργείου Οικονομικών που υπηρέτησε ως εκπρόσωπος των ΗΠΑ στο ΔΝΤ. "Πολλές περίπλοκες ερωτήσεις. Πολλή ομίχλη".

Ο Ρέντικερ περιέγραψε το κλίμα ως "ασύνδετο". "Υπάρχουν πολλά διαφορετικά θέματα σε αυτές τις συναντήσεις και δεν είναι απαραίτητα εναρμονισμένα σε μία αφήγηση", δήλωσε ο Ρέντικερ, συνεργάτης της International Capital Strategies. "Τα έχετε κάνει όλα να συμβαίνουν ταυτόχρονα σε μια στιγμή που δεν υπάρχει συγκεκριμένη ηγεσία που να οδηγεί την ατζέντα ή την αφήγηση προς τη μία ή την άλλη κατεύθυνση".

Αμερικανοί αξιωματούχοι, με επικεφαλής την υπουργό Οικονομικών Τζάνετ Γέλεν, θα προσπαθήσουν να προβάλουν συγκρατημένη αισιοδοξία, αλλά θα αντιμετωπίσουν επίσης ερωτήματα σχετικά με την απάντηση της κυβέρνησης στις χρεοκοπίες περιφερειακών τραπεζών τον περασμένο μήνα και σε ποιο βαθμό υπάρχει πιθανή διάχυση στην παγκόσμια οικονομία, ειδικά καθώς οι δανειστές περιορίζουν την πίστωση για επιχειρήσεις.

"Δεν έχετε καμία πραγματική κινητήρια δύναμη ανάπτυξης", είπε η Liliana Rojas-Suarez, ανώτερη συνεργάτιδα στο Κέντρο Παγκόσμιας Ανάπτυξης. "Δεν είναι ότι η μία περιοχή είναι πιο αδύναμη από την άλλη. Όπου κι αν κοιτάξετε, η ανάπτυξη είναι πολύ χαμηλή, και φυσικά αυτό επηρεάζει όλα τα άλλα".

Η οικονομία των ΗΠΑ αναμένεται να αναπτυχθεί κατά 0,4% φέτος, σύμφωνα με την Ομοσπονδιακή Τράπεζα των ΗΠΑ, πριν επιταχυνθεί μέτρια στο 1,2% το 2024. Η Fed οδήγησε την επιβράδυνση με τις πιο απότομες αυξήσεις επιτοκίων των τελευταίων τεσσάρων δεκαετιών, σχεδιασμένες να τιθασεύσουν τον πληθωρισμό.

"Υπάρχει μια θεμελιώδης πρόκληση για τις ΗΠΑ, η οποία είναι πρώτα απ' όλα ότι πηγαίνουν εκεί μιλώντας για την ανάπτυξη της οικονομίας τους, ότι τα πάνε σχετικά καλά σε σύγκριση με τις άλλες προηγμένες οικονομίες", δήλωσε ο Τζος Λίπσκι, ανώτερος διευθυντής στο Κέντρο Γεωοικονομικής του Ατλαντικού Συμβουλίου και πρώην σύμβουλος του ΔΝΤ.
Αβέβαιες οι προοπτικές ανάπτυξης στην Ευρώπη

Οι προοπτικές ανάπτυξης στην Ευρώπη είναι αβέβαιες, καθώς αντιμετωπίζει επίσης έναν ταραγμένο τραπεζικό κλάδο. Η Ευρωπαϊκή Ένωση κατάφερε να ξεπεράσει τον χειμώνα καλύτερα από το αναμενόμενο και να παρακάμψει την ύφεση χάρη στην πτώση των τιμών της ενέργειας που είχαν φτάσει σε εντυπωσιακά υψηλά επίπεδα το περασμένο καλοκαίρι.

Ωστόσο, οι βασικοί δείκτες του πληθωρισμού συνεχίζουν να αυξάνονται και η επακόλουθη ταχεία αυστηροποίηση της προσφοράς χρήματος από την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα προκαλεί ανησυχίες για τις προοπτικές του μπλοκ.

Η οικονομία της ΕΕ αναμένεται να μείνει στάσιμη φέτος κάτω από 1 ποσοστιαία μονάδα ανάπτυξης, πατώντας φρένο μετά το 3,5% πέρυσι — ποσοστό υψηλότερο από τις ΗΠΑ και την Κίνα.

"Δεν νομίζω ότι οι συνεδριάσεις του ΔΝΤ θα έχουν ελπιδοφόρο κλίμα – θα είναι κάπως καταθλιπτικό", είπε ο Rojas-Suarez. "Οι άνθρωποι θα έχουν καλά πιθανά αποτελέσματα - όπως, η χρηματιστηριακή αγορά ανακάμπτει, η οικονομική κατάρρευση φαίνεται να έχει μετριαστεί, οι αγορές είναι σχετικά ήρεμες τώρα. Αλλά την ίδια στιγμή, η αίσθηση ευθραυστότητας σε κάθε γωνιά που στρίβετε είναι νομίζω η διάθεση που θα κυριαρχήσει".
Τα ερωτήματα για τον ρόλο της Κίνας

Ένα σημαντικό ζήτημα που αιωρείται πάνω από τις συναντήσεις είναι ο ρόλος της Κίνας, η οποία μόλις υπέστη μια μεγάλη κυβερνητική ανατροπή και βρίσκεται σε ολοένα και μεγαλύτερη αντίθεση με τις ΗΠΑ για το εμπόριο και την τεχνολογία. Τα ερωτήματα αφορούν εάν η Κίνα θα πρέπει να έχει μεγαλύτερο λόγο στη διακυβέρνηση των διεθνών θεσμών ανάλογη με την οικονομική της ισχύ και εάν θα βοηθήσει στις προσπάθειες για την ελάφρυνση της πίεσης του χρέους στις αναπτυσσόμενες χώρες, δεδομένου ότι είναι τόσο μεγάλος δανειστής.

"Φτάνεις σε ένα σημείο όπου αμφισβητείται η ίδια η νομιμότητα των ίδιων των θεσμών", είπε ο Ρέντικερ.

Ο Παγκόσμιος Οργανισμός Εμπορίου δήλωσε μέσα στην τρέχουσα εβδομάδα ότι το παγκόσμιο εμπόριο αναμένεται να αυξηθεί κατά 1,7% φέτος - μια ισχυρότερη προοπτική από ό,τι είχε τον Οκτώβριο. Ωστόσο, προειδοποίησε ότι η διεθνής οικονομία είναι εύθραυστη, με το εμπόριο που συνεχίζει να ανακάμπτει από τον Covid-19, να δέχεται τα ωστικά κύματα από την εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία και τον υψηλό πληθωρισμό.

Η Παγκόσμια Τράπεζα - ο διεθνής δανειστής προς τις αναπτυσσόμενες χώρες - δήλωσε την περασμένη εβδομάδα ότι χρειάζονται νέες πολιτικές για την τόνωση της παραγωγικότητας και την επιτάχυνση των επενδύσεων για να αποφευχθεί μια δοκιμαστική δεκαετία για την παγκόσμια οικονομία.

Το ΔΝΤ την Τετάρτη προειδοποίησε χωριστά ότι ο κόσμος θα μπορούσε να χάσει τρισεκατομμύρια δολάρια μελλοντικής οικονομικής παραγωγής εάν χωριστεί σε ανταγωνιστικές γεωπολιτικές φατρίες.
"Η πρόκληση είναι να μην υπάρξει πρόοδος"

Ο απερχόμενος πρόεδρος της Παγκόσμιας Τράπεζας, Ντέιβιντ Μάλπας, ανέφερε ότι η παγκόσμια οικονομία υποφέρει από στασιμοπληθωρισμό – που σημαίνει χαμηλή ανάπτυξη με επίμονο πληθωρισμό τιμών. Σε εκδήλωση του Ατλαντικού Συμβουλίου δήλωσε ότι οι ΗΠΑ και η Κίνα έχουν ανακάμψει, αλλά ότι χρειάζεται πολύ περισσότερη παραγωγή και παραγωγικότητα για να ξεφύγουμε από τον στασιμοπληθωρισμό.

Αυτό συμβαίνει καθώς ο κόσμος βιώνει αυτό που περιγράφει ως "αναστροφή στην ανάπτυξη", με αυξανόμενη φτώχεια και επιδείνωση των προβλημάτων αλφαβητισμού.

"Αν κοιτάξετε τα πράγματα σήμερα, η πρόκληση είναι ότι μπορεί να μην υπάρξει πρόοδος", είπε ο Μαλπάς. "Πρέπει να αποφύγουμε αυτή τη χαμένη δεκαετία".