Ακρίβεια: Χωρίς τέλος το "κούρεμα" εισοδημάτων - "Σήμα" της ΤτΕ για υψηλά κέρδη και στασιμοπληθωρισμό

Ανεβαίνει ο πληθωρισμός στην Ελλάδα τον Ιούλιο με βάση τα προσωρινά στοιχεία της Eurostat, που συνήθως αποτελούν πρόκριμα για το τι θα καταγράψει η ΕΛΣΤΑΤ στις 8 Αυγούστου.

Για τη χώρα μας, συγκεκριμένα, η Ευρωπαϊκή Στατιστική Αρχή εκτιμά ότι έχει φτάσει στο 3,4% σε ετήσια βάση, από 2,8% έναν μήνα πριν. Υπενθυμίζεται ότι τον Ιούνιο, σύμφωνα με την ΕΛΣΤΑΤ, ήταν στο 1,8%.

Στο μεταξύ, στο 5,3% αναμένεται να έχει διαμορφωθεί ο ετήσιος πληθωρισμός της ζώνης του ευρώ τον Ιούλιο, από 5,5% τον Ιούνιο σύμφωνα πάντα με την προκαταρκτική εκτίμηση της Eurostat. Κάτι που έδωσε έναυσμα για “χαμόγελα” στην επικεφαλής της ΕΚΤ Κριστίν Λαγκάρντ, που σε συνέντευξή της στην εφημερίδα Le Figaro είπε ότι “η νομισματική πολιτική άρχισε να φέρνει αποτελέσματα ως προς τη μείωση του πληθωρισμού”. Βέβαια, οι πολίτες στην ΕΕ άλλα νιώθουν στην τσέπη, όπως είναι σε θέση να καταδείξουν και πολλοί επαγγελματίες του τουρισμού που τους βλέπουν “σφιγμένους” στις καλοκαιρινές, αναγκαίες γι' αυτούς, διακοπές.

Τρόφιμα και εναρμονισμένος δείκτης

Σε σχέση, δε, με την πορεία του πληθωρισμού στη ζώνη του ευρώ, σε επιμέρους κατηγορίες, τα τρόφιμα, το αλκοόλ και ο καπνός αναμένεται να έχουν τη μεγαλύτερη ετήσια άνοδο τον Ιούλιο (10,8%, έναντι 11,6% τον Ιούνιο), ακολουθούμενα από τις υπηρεσίες (5,6%, έναντι 5,4% τον Ιούνιο), τα μη ενεργειακά βιομηχανικά αγαθά (5,0%, έναντι 5,5% τον Ιούνιο) και την ενέργεια (-6,1%, έναντι -5,6% τον Ιούνιο).

Επίσης, ο εναρμονισμένος πληθωρισμός στην Ελλάδα τον Ιούλιο, δηλαδή το “καλάθι τιμών” χωρίς τα ευμετάβλητα καύσιμα και τρόφιμα επιταχύνθηκε στο 3,4% από 2,8% που είχε υποχωρήσει τον Ιούνιο και από 4,1% που ήταν τον Μάιο. Κάτι που δείχνει ότι η ακρίβεια έχει “μπολιάσει” όλη το εύρος της οικονομικής δραστηριότητας.

Να σημειωθεί, μάλιστα, ότι ειδικά σε κάποια είδη, κύρια εποχιακά, η κατάσταση, λόγω και των καιρικών συνθηκών έχει “ξεφύγει”. Είναι ενδεικτικό, ότι σύμφωνα με τα στοιχεία της Ευρωπαϊκής Στατιστικής Αρχής, στην Ελλάδα καταγράφηκε τον Ιούνιο η υψηλότερη μηνιαία αύξηση τιμών, 24,5%, στα φρούτα, σ’ ολόκληρη την Ευρώπη, όταν η δεύτερη μεγαλύτερη αύξηση σημειώθηκε στην Εσθονία και ήταν της τάξης του 7,2% και ενώ στην Κύπρο η μηνιαία μεταβολή των τιμών ήταν αρνητική (-6,7%). Με βάση δε τα στοιχεία της Ελληνικής Στατιστικής Αρχής, η αύξηση των τιμών στα φρούτα τον Ιούνιο σε σχέση με τον Μάιο έφτασε το 28,8%!

Όπως αναφέρουν παράγοντες της αγοράς τα κοστολόγια παραγωγής, συσκευασίας, μεταφορών έχουν παίξει ρόλο στην άνοδο, όπως και το ότι καταγράφονται και αυξημένες εξαγωγές κατ΄αναλογία με ό,τι συμβαίνει στο λάδι. Σύμφωνα, μάλιστα, με τα τελευταία στοιχεία της ΕΛΣΤΑΤ, το ισοζύγιο αγροτικών προϊόντων στο πρώτο πεντάμηνο του έτους εμφανίζει πλεόνασμα 604,462 εκατ. ευρώ έναντι ελλείμματος 45,681 εκατ. ευρώ του αντίστοιχου πενταμήνου του 2022. Συνολικά το διάστημα Ιανουαρίου - Μαΐου οι εισαγωγές αγροτικών προϊόντων διαμορφώθηκαν σε 4,44 δισ. ευρώ και οι εξαγωγές σε 4,8 δισ. ευρώ. Μάλιστα ενισχυμένη είναι η συμμετοχή των εξαγωγών φρούτων και λαχανικών που τζιράρουν 898,62 εκατ. ευρώ.

Επίσης, με τη μετακίνηση, λόγω διακοπών μεγάλου μέρους του πληθυσμού σε νησιωτικές ή άλλες τουριστικές περιοχές, και τις προμήθειες για βασικά είδη να μεταφέρονται, σε καταστήματα εκτός κέντρου, όπου σε πολλές περιπτώσεις οι τιμές είναι ανεβασμένες, λόγω και των αυξημένων κοστολογίων, το ζήτημα εντείνεται.

Να σημειωθεί, μάλιστα, ότι με βάση τα πρόσφατα στοιχεία της NielsenIQ σε ό,τι αφορά τις τιμές μετά από την αύξηση ρεκόρ που σημειώθηκε στο τελευταίο τρίμηνο του 2022, στο +13,5%, καταγράφεται μια μικρή αποκλιμάκωση στο ποσοστό αύξησης, παρόλο που συνεχίζει να διατηρείται σε διψήφια επίπεδα (+11,1%, το χρονικό διάστημα από αρχές Απριλίου ως 18 Ιουνίου).

Σημειώνεται, ότι, με βάση την ΕΛΣΤΑΤ, ανέβασε ταχύτητα η ακρίβεια στα τρόφιμα τον Ιούνιο καθώς από ένα ρυθμό αύξησης της τάξης του 11,6%, το Μάιο, εκτινάχθηκε στο 12,2%. Βέβαια, ο ρυθμός ανόδου του πληθωρισμού, σε επίπεδο Γενικού Δείκτη, σημείωσε αποκλιμάκωση τον Ιούνιο εφέτος καθώς αυξήθηκε 1,8% από 2,8% τον Μάιο και έναντι αύξησης 12,1% τον Ιούνιο πέρυσι. Αποκλιμάκωση, η οποία οφείλεται σχεδόν αποκλειστικά στη μεγάλη πτώση των τιμών σε ηλεκτρική ενέργεια, φυσικό αέριο και πετρέλαιο.

"Φωτιά" τα καύσιμα

Στο μεταξύ, την ανιούσα έχουν πάρει τα καύσιμα, όντας πλέον λίγο πιο κάτω τα δύο ευρώ το λίτρο (αμόλυβδη βενζίνη). Βέβαια, σε κάποιες περιοχές της χώρας, ειδικά σε τουριστικές περιοχές και νησιά ξεπερνά τα 2 ευρώ. Έτσι, και πάλι η Ελλάδα παραμένει σταθερά μεταξύ των τριών ακριβότερων χωρών της Ευρώπης στα καύσιμα μετά την Ολλανδία και τη Δανία.

Με βάση, δε, τα τελευταία στοιχεία στο Παρατηρητήριο Υγρών Καυσίμων του υπουργείου Ανάπτυξης ην Κυριακή 30 Ιουλίου η μέση πανελλαδική τιμή της αμόλυβδης 95 οκτανίων ήταν στο 1.942 ευρώ ανά λίτρο, η αμόλυβδη 100 οκτανίων στο 2,117 ευρώ ανά λίτρο και το ντίζελ κίνησης στο 1,651 ευρώ ανά λίτρο

Η εβδομαδιαία μέση τιμή της αμόλυβδης ήταν στο 1,935 ευρώ ανά λίτρο, της αμόλυβδης 100 οκτανίων στο 2,109 ευρώ ανά λίτρο και στο ντίζελ κίνησης στο 1,642 ευρώ ανά λίτρο.

Την εβδομάδα που τελείωσε στις 21 Ιουλίου η μέση τιμή της αμόλυβδης ήταν ακόμη χαμηλότερα στο 1,891 ευρώ ανά λίτρο, της αμόλυβδης 100 οκτανίων στο 2,077 ευρώ ανά λίτρο και του ντίζελ κίμησης στο 1,607 ευρώ ανά λίτρο
Βαθύ το "κούρεμα" στα εισοδήματα

Τούτων δοθέντων είναι προφανές, ότι έστω κι αν το όλο ζήτημα, εκουσίως ή ακουσίως “σκεπάζεται” από άλλα θέματα αναδεικνύεται στο πλέον μείζον, καθώς πολλά νοικοκυριά, παρά τα μέτρα της κυβέρνησης, (market pass, διατήρηση του πλαφόν στο ποσοστό κέρδους στην αλυσίδα εμπορίας καυσίμων και στα σούπερ μάρκετ, τους ελέγχους) αντιμετωπίζουν σοβαρά προβλήματα επιβίωσης. Άλλωστε και οι όποιες αυξήσεις έχουν γίνει π.χ. στο κατώτατο μισθό 9,4% από τον περασμένο Απρίλιο ή όσες έχουν συμφωνηθεί από συλλογικές διαπραγματεύσεις (κλάδο πετρελαιοειδών, εστίασης ξενοδοχείων - 5,5% συν 5% το 2024 κτλ) ή έρχονται από το νέο έτος στον ιδιωτικό (4-5%) και δημόσιο (από 5% και πάνω ανάλογα τη θέση και τα χρόνια και μεσοσταθμικά περίπου 70 ευρώ μικτά ή 40 καθαρά) έχουν εξανεμιστεί προ πολλού από το “διψήφιο” ράλι ειδικά στα βασικά αγαθά, που μάλιστα δεν έχει τέλος.

Καμπανάκι του Διοικητή της ΤτΕ

Δεν είναι τυχαίο ότι σε συνέντευξή του ο Διοικητής της Τράπεζας της Ελλάδος Γιάννης Στουρνάρας στο πρόγραμμα The Agenda του ειδησεογραφικού καναλιού CGTN και στην Juliet Mann τόνισε οι τιμές των τροφίμων είναι ακόμη πολύ υψηλές κουρεύοντας εισοδήματα αποδίδοντας ευθύνη και στα υψηλά ποσοστά κέρδους που καταγράφονται.

“Ο πληθωρισμός, όπως γνωρίζετε, μειώνει το διαθέσιμο εισόδημα, καθώς οι μισθοί δεν έχουν προσαρμοστεί στον ίδιο βαθμό όσο οι τιμές. Άρα παρατηρούμε μια πτώση των πραγματικών μισθών τα προηγούμενα χρόνια. Τώρα έχει αρχίσει να καλύπτεται κάπως η διαφορά. Θέλουμε αυτή η σύγκλιση να είναι ήπια, καθώς δεν θέλουμε να δημιουργήσουμε ένα συνδυασμό συνεχών αυξήσεων (“σπιράλ”) τιμών-μισθών. 

Βασικά, θέλουμε δύο πράγματα: πρώτον, οι μισθολογικές αυξήσεις να μην υπερβαίνουν το άθροισμα του πληθωρισμού και του ρυθμού ανόδου της παραγωγικότητας και δεύτερον, οι επιχειρήσεις, ιδίως σε ορισμένους τομείς, να μειώσουν τα περιθώρια κέρδους τους, τα οποία έχουν διευρυνθεί σημαντικά. Ιδίως στην ενέργεια, στα είδη διατροφής, αλλά και σε πολλούς άλλους τομείς. Για πρώτη φορά εδώ και πολλά χρόνια, ο ρυθμός αύξησης των τιμών είναι κατά πολύ υψηλότερος από το ρυθμό αύξησης των μισθών. 

Επίσης, η αύξηση των τιμών είναι ταχύτερη από την αύξηση του κόστους, που σημαίνει ότι τα περιθώρια κέρδους έχουν αυξηθεί. Ακούω διάφορα επιχειρήματα ότι πρέπει να δημιουργήσουμε αποθέματα ασφαλείας για το μέλλον, αλλά αυτό θα ενίσχυε τις τάσεις στασιμοπληθωρισμού. Αν συνεχιστεί κάτι τέτοιο, θα αποβεί μοιραίο. Θα προκαλέσει στασιμοπληθωρισμό. Θα προκαλέσει πληθωρισμό μέσω ενός σπιράλ αυξήσεων μισθών-τιμών και μείωση της παραγωγής και του ΑΕΠ, κάτι που δεν θα είναι καλό για τις κοινωνίες” τόνισε ο Γιάννης Στουρνάρας τονίζοντας ότι απαιτούνται πολιτικές αποφάσεις.

“Δυστυχώς, η νομισματική πολιτική δεν αρκεί για να καταπολεμήσει τον πληθωρισμό που προέχεται από την πλευρά της προσφοράς και ταυτόχρονα να επιτύχει ομαλή προσγείωση της οικονομίας και χρηματοπιστωτική σταθερότητα. Η νομισματική πολιτική είναι ένα εργαλείο, αλλά χρειαζόμαστε και άλλα εργαλεία. Χρειαζόμαστε τη μακροπροληπτική πολιτική, δηλαδή πρέπει να φροντίσουμε για την ευρωστία των τραπεζών. Χρειαζόμαστε τη δημοσιονομική πολιτική. Δεν μπορούμε να αυξάνουμε τα επιτόκια και ταυτόχρονα οι κυβερνήσεις να ασκούν επεκτατική δημοσιονομική πολιτική. Συνεπώς, χρειαζόμαστε στήριξη από τη δημοσιονομική πολιτική αλλά και από τη διαρθρωτική πολιτική.

Χρειαζόμαστε μεταρρυθμίσεις όπως αυτές που περιέγραψα για την Ελλάδα. Χρειαζόμαστε την ενεργειακή πολιτική. Νομίζω ότι η Ευρωπαϊκή Επιτροπή έχει κάνει μεγάλα βήματα στην ενεργειακή πολιτική. Χρειάζεται λοιπόν ένας συνδυασμός πολιτικών για την αντιμετώπιση του πληθωρισμού που προέρχεται από την πλευρά της προσφοράς, αν ταυτόχρονα θέλουμε να έχουμε χρηματοπιστωτική σταθερότητα και ομαλή προσγείωση της οικονομίας” ανέφερε ο κ. Στουρνάρας.