Τα αντίπαλα στρατόπεδα παίρνουν μορφή

 

Η αντίδραση της Ε.Ε. στο πρωτοφανές περιστατικό της εκτροπής της πτήσης της Ryanair στο Μινσκ ήταν ασυνήθιστα ταχεία και στιβαρή. Συνοδεύτηκε μάλιστα από τη λήψη αντίστοιχων μέτρων από τους πιο σημαντικούς εταίρους της Ε.Ε. στη δυτική συμμαχία, τις ΗΠΑ και το Ηνωμένο Βασίλειο. Την κοινή γραμμή επιβεβαίωσαν με το χθεσινό τους κοινό ανακοινωθέν οι υπουργοί Εξωτερικών της G7 (που περιλαμβάνει τον Καναδά και την Ιαπωνία). Οι βασικοί παίκτες της συμμαχίας των δημοκρατιών εργάζονται από κοινού για την επιβολή περαιτέρω οικονομικών κυρώσεων, που θα ενισχύσουν τις πιέσεις επί του λευκορωσικού καθεστώτος.

Από την άλλη πλευρά, η Ρωσία έχει συνταχθεί πλήρως με το τελευταίο της προτεκτοράτο στην Ανατολική Ευρώπη. Το ρωσικό ΥΠΕΞ χαρακτήρισε «σοκαριστικό» το υποτιθέμενο σοκ των Ευρωπαίων με το περιστατικό, κατηγορώντας τη Δύση για υποκρισία. Η ρωσική κρατική τηλεόραση επαινεί τους χειρισμούς του Λουκασένκο και οι αρχές πολιτικής αεροπορίας της χώρας χθες απέρριψαν τα σχέδια πτήσης αεροσκαφών των Αυστριακών Αερογραμμών και της Air France επειδή παρέκαμπταν τον εναέριο χώρο της Λευκορωσίας. «Η Ρωσία ποτέ δεν θα αφήσει τη Λευκορωσία σε δυσκολία…Πάντα θα είμαστε εκεί για να διασώσουμε τον γείτονα και στρατηγικό μας σύμμαχο», σχολίασε για τα γεγονότα ο Σεργκέι Λαβρόφ.

Η Κίνα, το ισχυρότερο αυταρχικό κράτος στον πλανήτη, έχει επιλέξει κι αυτή στρατόπεδο. Το Πεκίνο στήριξε τον Λουκασένκο πέρυσι εν μέσω της διεθνούς κατακραυγής για την εξώφθαλμη εκλογική απάτη του περασμένου Αυγούστου και το όργιο καταστολής που την ακολούθησε. Κατά την τρέχουσα κρίση, τα κρατικά μέσα ενημέρωσης της χώρας έχουν εξαπολύσει μύδρους κατά της Λιθουανίας. Σε editorial της αγγλόφωνης Global Times στον απόηχο της κρατικής αεροπειρατείας που ενορχήστρωσε το καθεστώς Λουκασένκο, αναφέρεται ότι η βαλτική χώρα «έχει μία ριζοσπαστικά εχθρική στάση απέναντι στη Ρωσία που είναι δυσανάλογη της εθνικής της ισχύος» και ότι «όταν μία μικρή χώρα είναι επιθετική και θέτει ενεργά τον εαυτό της ως εργαλείο στον ανταγωνισμό μεταξύ μεγάλων δυνάμεων, θα αντιμετωπίσει δυσκολίες».

Αλλά και η στάση της Τουρκίας είναι ενδεικτική. Όπως αποκαλύφθηκε χθες, το ανακοινωθέν του ΝΑΤΟ για το περιστατικό της περασμένης Κυριακής θα ήταν πολύ πιο σκληρό χωρίς την παρέμβαση της Άγκυρας. Τούρκοι διπλωμάτες επέμειναν και πέτυχαν την απάλειψη αναφορών σε περαιτέρω κυρώσεις, στην απελευθέρωση πολιτικών κρατουμένων από το καθεστώς και σε απειλή αναστολής της συνεργασίας μεταξύ της Συμμαχίας και του Μινσκ.

Με την έλευση του Τζο Μπάιντεν στον Λευκό Οίκο, οι διαχωριστικές γραμμές στον κόσμο έχουν γίνει πιο σαφείς – και η ακραία κίνηση του Λουκασένκο τις έκανε ακόμα πιο καθαρές. Το στρατόπεδο των δημοκρατιών και αυτό των απολυταρχικών κρατών βρίσκονται σε αντιπαράθεση σε ολοένα και περισσότερα μέτωπα. Οικονομικά συμφέροντα και παγκόσμια προβλήματα, όπως η πανδημία και η κλιματική αλλαγή, σημαίνουν ότι θα είναι πάντα απαραίτητος ο διάλογος και η συνεννόηση. Αλλά η Δύση πρέπει να έχει συνείδηση του χάσματος – και της σημασίας του να δράσει από κοινού για να υπερασπιστεί τις αξίες της.