Ελληνοτουρικά: Διερευνητικές επαφές με παράλληλους μονολόγους

Οι επαφές του υπουργού Εξωτερικών Μεβλούτ Τσαβούσογλου, αύριο και μεθαύριο, με τον ομόλογό του Νίκο Δένδια και τον πρωθυπουργό Κυριάκο Μητσοτάκη έχουν ως βασικό και κύριο στόχο την προετοιμασία μιας συνάντησης ανάμεσα στους δύο ηγέτες Ελλάδας και Τουρκίας, στις 14 Ιουνίου, στο περιθώριο της Συνόδου Κορυφής του ΝΑΤΟ στις Βρυξέλλες.

Η τουρκική εξωτερική πολιτική, ιδιαίτερα από την ανάδειξη του Τζο Μπάιντεν στην προεδρία των ΗΠΑ, χαρακτηρίζεται από προφανείς ασάφειες και συχνά αλληλοσυγκρουόμενες δημόσιες εκδηλώσεις, οι οποίες συχνά «θολώνουν» τις πραγματικές προτεραιότητες της Αγκυρας. Είναι δεδομένο ότι η Αγκυρα χρησιμοποιεί την προσπάθεια εξομάλυνσης των ελληνοτουρκικών σχέσεων ως όχημα επίδειξης καλής συμπεριφοράς προς την Ευρωπαϊκή Ενωση και κυρίως προς τις ΗΠΑ, προκειμένου να αποφύγει την περαιτέρω επιδείνωση των σχέσεών της με τη Δύση.

Η συγκεκριμένη πραγματικότητα είναι, βεβαίως, απολύτως αντιληπτή από την Αθήνα, η οποία και προσαρμόζεται αναλόγως, δίχως να αναμένει κάποια αλλαγή στις πάγιες τουρκικές θέσεις. Το γεγονός και μόνο ότι ο κ. Τσαβούσογλου προσγειώνεται αύριο στο αεροδρόμιο της Αλεξανδρούπολης, με σκοπό να περάσει στη διαδρομή από όσο περισσότερες μειονοτικές περιοχές είναι δυνατόν, προτού το βράδυ μεταβεί στην Αθήνα, είναι ενδεικτικό της πρόθεσης της Αγκυρας να προωθήσει ένα θέμα το οποίο αποτελεί εμμονή του προέδρου της Τουρκίας Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν.

«Τουρκική ταυτότητα»

Η εμμονή στο μειονοτικό και στην «τουρκική ταυτότητα» που αποδίδει στους Ελληνες μουσουλμάνους της Θράκης η Αγκυρα, είναι το πλέον σταθερό στοιχείο όλων των πρόσφατων προσπαθειών επανεκκίνησης του διαλόγου. 

Η επανεκκίνηση των διερευνητικών επαφών στις 25 Ιανουαρίου στην Κωνσταντινούπολη αποτέλεσε το πρώτο σκαλοπάτι επιστροφής στη διπλωματία έπειτα από ένα έτος το οποίο οδήγησε τις χώρες στα πρόθυρα της σύγκρουσης, αρχικά με την υποκινούμενη εισβολή στον Εβρο τον περασμένο Μάρτιο και, εν συνεχεία, με την παρατεταμένη ναυτική κρίση στο Αιγαίο και στην Ανατολική Μεσόγειο.

Η ελληνική αντιπροσωπεία προσήλθε στις 25 Ιανουαρίου στην Κωνσταντινούπολη με την πρόθεση να συνομιλήσει για τα ζητήματα που είθισται να εντάσσονται στις διερευνητικές, δηλαδή τις θαλάσσιες ζώνες. Εκεί, με την εμφάνιση του Ιμπραήμ Καλίν, στενού συνεργάτη του κ. Ερντογάν, η Αγκυρα επιχείρησε να προωθήσει μια επικοινωνιακά θετική εικόνα των συζητήσεων, παρά το γεγονός ότι στο τρίωρο που πέρασε πίσω από κλειστές πόρτες, λίγα πράγματα συζητήθηκαν στην πραγματικότητα.

Στο χρονικό διάστημα που μεσολάβησε έως τα μέσα Μαρτίου και τον επόμενο γύρο διερευνητικών επαφών και πολιτικών διαβουλεύσεων στην Αθήνα, η Αγκυρα κατέστησε σαφές ότι οι συζητήσεις για τις θαλάσσιες ζώνες και μόνο, δεν την αφορούν. 

Ο ίδιος ο κ. Τσαβούσογλου άρχισε να χρησιμοποιεί διαφορετική ορολογία, μιλώντας για συμβουλευτικές επαφές και πολιτικές διαβουλεύσεις. Ετσι, οι συζητήσεις της 15ης Μαρτίου στην Αθήνα μετατράπηκαν στην πραγματικότητα σε παράλληλους μονολόγους, με την Αγκυρα να εμμένει στη μειονότητα και στην ανάγκη να καταπολεμηθεί η τρομοκρατία. 

Τα ΜΟΕ

Ως προς το στρατιωτικό επίπεδο, οι τελευταίες ουσιαστικές συζητήσεις για τα μέτρα οικοδόμησης εμπιστοσύνης (ΜΟΕ) διεξήχθησαν πριν από σχεδόν ενάμιση χρόνο. Η μεσολάβηση του θερμού 2020 πρακτικά έχει οδηγήσει σε συζητήσεις οι οποίες είναι εξαιρετικά αργές.