Τσαβούσογλου: «Θετική» ατζέντα αλλά και tweet περί «τουρκικής» μειονότητας

 

Επίσκεψη στο τουρκικό προξενείο στην Κομοτηνή περιελάμβανε η πρώτη στάση της «ιδιωτικής» περιοδείας Τσαβούσογλου στη Θράκη. Για συναντήσεις με μέλη της «τουρκικής» μειονότητας έκανε λόγο ο Τούρκος ΥΠΕΞ με το που αφίχθηκε στο αεροδρόμιο της Αλεξανδρούπολης.

«Πηγαίνω στην Ελλάδα με θετική ατζέντα», διαβεβαίωσε ο Τούρκος ΥΠΕΞ μιλώντας στους δημοσιογράφους λίγο πριν αναχωρήσει από την Τουρκία, αλλά με το που προσγειώθηκε στην Αλεξανδρούπολη, σε ανάρτησή του στο twitter έκανε λόγο για συναντήσεις με μέλη της «Τουρκικής Μειονότητας».Μετά την επίσκεψή του στο τουρκικό Προξενείο, ο Τούρκος ΥΠΕΞ κατευθύνθηκε στο μειονοτικό σχολείο της πόλης «Τζελάλ Μπαγιάρ» ενώ βάσει του προγράμματος θα ακολουθήσει επίσκεψη και στο μειονοτικό χωριό Θάμνα της Ροδόπης. 

Στην Αθήνα ο Τούρκος ΥΠΕΞ θα καταφθάσει το απόγευμα της Κυριακής αμέσως μετά την ολοκλήρωση της περιοδείας του στη Θράκη.

Οι προσδοκίες, η καχυποψία, το παρασκήνιο

Από την πλευρά της Αθήνας, έχουν επιλεγεί συνειδητά χαμηλοί τόνοι, καθώς είναι αντιληπτό ότι και στην Αγκυρα υπάρχει κάποια –έστω ιδιότυπη– πρόθεση αποκλιμάκωσης.

Και από τις δύο πλευρές μεταδίδεται ότι δεν επιθυμούν να δυναμιτίσουν τις προοπτικές μιας συνάντησης που μπορεί να αποβεί κρίσιμη, προκειμένου να είναι ήσυχο το προσεχές καλοκαίρι, ανεξάρτητα από τις εσωτερικές αναταράξεις της Τουρκίας.

Προφανής προτεραιότητα των συζητήσεων θα είναι η συνάντηση που προγραμματίζεται να γίνει στις Βρυξέλλες στις 14 Ιουνίου, ανάμεσα στον κ. Μητσοτάκη και τον Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, στο περιθώριο της Συνόδου Κορυφής του ΝΑΤΟ.

Για διαφορετικούς λόγους Αθήνα και Αγκυρα επιθυμούν μια ανάπαυλα. Ιδιαίτερα η Αγκυρα, αντιμετωπίζει τα ελληνοτουρκικά μέσα από το πρίσμα της προσπάθειας βελτίωσης των σχέσεων με την Ουάσιγκτον, εγχείρημα καθόλου εύκολο και διόλου αυτονόητο, όπως φάνηκε και από την πρόσφατη επίσκεψη στην Τουρκία της αναπληρώτριας υπουργού Εξωτερικών των ΗΠΑ Γουέντι Σέρμαν, η οποία έθεσε ωμά στους συνομιλητές της τις αμερικανικές απόψεις για μια σειρά από θέματα. Εν ολίγοις, αυτή τη στιγμή μια πιο ήπια, διαχειρίσιμη ατμόσφαιρα βολεύει και τις δύο πλευρές του Αιγαίου, παρά τη προφανή δυστοκία από την πλευρά της Αγκυρας.

Πάντως, η έκδοση NAVTEX για «επιστημονικές έρευνες» του «Tubitak Marmara» με έναρξη τις 31 Μαΐου, δηλαδή την ώρα κατά την οποία θα πραγματοποιούνται οι επαφές του κ. Τσαβούσογλου με τους Κυριάκο Μητσοτάκη και Νίκο Δένδια, ήταν μια δυσάρεστη έκπληξη για την Αθήνα. Η καχυποψία ήταν εμφανής και στον τρόπο με τον οποίο οι δύο πλευρές διαχειρίστηκαν τις επαφές τους, προκειμένου να ρυθμιστούν οι λεπτομέρειες της επίσκεψης Τσαβούσογλου. Αρχικά, ήδη προ τουλάχιστον δύο εβδομάδων, από την Αθήνα δόθηκε ένα ιδεατό χρονοδιάγραμμα (28 Μαΐου με 2 Ιουνίου).

Οι σκέψεις για τα Χανιά

Στην ελληνική πλευρά καλλιεργήθηκε η άποψη ότι θα ήταν συμβολικά θεμιτό η συνάντηση Δένδια – Τσαβούσογλου να γίνει σε σημείο με ιστορικές προεκτάσεις. Συζητήθηκαν τουλάχιστον δύο τοποθεσίες και δόθηκε εντολή για εξέταση των συνθηκών στα Χανιά. Μάλιστα, τα Χανιά επισκέφθηκε ακόμα και ο αρμόδιος επικεφαλής της Διεύθυνσης Εθιμοτυπίας Δημήτρης Ζεβελάκης, προκειμένου να προετοιμάσει τις συνθήκες.

Στον κατάλογο των πιθανών τοποθεσιών ήταν, μεταξύ άλλων, το λεγόμενο Γιαλί τζαμί (Κιουτσούκ Χασάν) στο ενετικό λιμάνι, αλλά και ο τάφος του Ελευθέριου Βενιζέλου, ως ιστορική υπόμνηση του συμφώνου φιλίας που υπογράφηκε το 1930 ανάμεσα στον τότε πρωθυπουργό και τον Κεμάλ Ατατούρκ. Σε όλο αυτό το πλαίσιο, είχε υπολογιστεί ότι ο κ. Μητσοτάκης θα επεκτείνει για λίγες ώρες την παραμονή του στην Κρήτη, προκειμένου να κάνει δεκτό εκεί για μια σύντομη συνάντηση τον κ. Τσαβούσογλου. Οι Τούρκοι είχαν πληροφορηθεί ανεπίσημα το ελληνικό σχέδιο. Σύμφωνα με κάποιες πηγές, την επίσημη πρόσκληση για τα Χανιά μετέφερε ο γ.γ. του υπουργείου Εξωτερικών Θεμιστοκλής Δεμίρης, στη συνάντηση που είχε με τον πρέσβη της Τουρκίας στην Αθήνα Μπουράκ Οζουγκέργκιν μόλις το πρωί της περασμένης Τετάρτης. Νωρίτερα, από την ελληνική πλευρά είχε επίσης μεταβιβαστεί προς το επιτελείο του κ. Τσαβούσογλου ότι αν ο Τούρκος υπουργός σκόπευε να μεταβεί στη Θράκη, θα ήταν θεμιτό να γίνει πριν από τις επαφές του με τους κ. Μητσοτάκη και Δένδια. 

Η «ιδιωτική επίσκεψη»

Για το τι ακριβώς ακολούθησε οι πληροφορίες είναι μάλλον συγκεχυμένες. Στους Τούρκους γνωστοποιήθηκε ότι ο κ. Μητσοτάκης τελικά δεν ήταν δυνατόν να παραμείνει στα Χανιά, καθώς τη Δευτέρα είχε προγραμματιστεί υπουργικό συμβούλιο. Είναι απολύτως σαφές ότι στη συνέχεια ήταν απολύτως λογικό να συγκεντρωθούν όλες οι επαφές, τόσο του πρωθυπουργού όσο και του κ. Δένδια στην Αθήνα. Αντιθέτως, είναι μάλλον ασαφές αν η αλλαγή της τοποθεσίας οριστικοποιήθηκε το πρωί της Τετάρτης, αφού ο κ. Οζουγκέργκιν γνωστοποίησε την απόφαση του κ. Τσαβούσογλου να αγνοήσει την παραίνεση της Αθήνας και να επισκεφθεί «ιδιωτικά» τη Θράκη πριν από το επίσημο πρόγραμμά του, ή αν κάτι τέτοιο αποφασίστηκε προληπτικά. Ούτως ή άλλως, από την ελληνική πλευρά διαγνώστηκε μια ευγενική απροθυμία των Τούρκων να εμφανιστούν οι δύο υπουργοί ενώπιον οθωμανικών ή άλλων μνημείων. Κάπως έτσι, το γεύμα της Δευτέρας μετατράπηκε σε δείπνο το βράδυ της Κυριακής, ενώ και από την τουρκική πλευρά επικαλέστηκαν πιεσμένο πρόγραμμα του κ. Τσαβούσογλου, με την αιτιολογία ότι το αργότερο νωρίς το μεσημέρι της Δευτέρας θα πρέπει να αναχωρήσει για την Αγκυρα.

Στις συζητήσεις που θα πραγματοποιηθούν απόψε και, κυρίως, αύριο, όταν και έχουν προγραμματιστεί το τετ α τετ Δένδια – Τσαβούσογλου, οι διευρυμένες συνομιλίες και μετά η συνάντηση με τον κ. Μητσοτάκη, στο τραπέζι θα πέσουν πολύ περισσότερα. Από την Αθήνα θα τεθούν εκ νέου το τουρκολιβυκό και οι τουρκικές διεκδικήσεις, ενώ ο κ. Τσαβούσογλου πέρα από το μειονοτικό, αναμένεται να θέσει εκ νέου το ζήτημα των γκιουλενιστών. Με ενδιαφέρον αναμένουν στην Αθήνα να ακούσουν τι έχει να μεταφέρει ο κ. Τσαβούσογλου και για το προσφυγικό, ενόψει και των σχετικών ευρωπαϊκών διεργασιών τον Ιούνιο.