Ηλέκτρα, η ηρωίδα της αντίστασης που υπέστη φρικτά βασανιστήρια, αλλά δεν πρόδωσε κανένα. Οι Γερμανοί πέταξαν το μισοκαμένο και παραμορφωμένο πτώμα της στους δρόμους της Αθήνας

Στα τέλη Ιουλίου 1944, βρέθηκε πεταμένο στους δρόμους και παραδόθηκε στο νεκροτομείο της Αθήνας μισοκαμένο και παραμορφωμένο από τα βασανιστήρια, στα οποία είχε υποβληθεί στην Ειδική Ασφάλεια από τους συνεργάτες των Γερμανών, το νεκρό κορμί μιας 34χρονης γυναίκας.

Η άτυχη Ελληνίδα είχε γνωρίσει την κόλαση στα χέρια των βασανιστών της.

– Πώς σε λένε;

– Ελληνίδα

– Πού κατοικείς;

– Στην Ελλάδα

– Ποιοι είναι οι συνεργάτες σου;

– Οι Έλληνες

– Τι έκανες;

– Υπηρετούσα τον λαό

Ο ιατροδικαστής που εξέτασε το πτώμα της σημείωσε στην έκθεσή του: «Η ταυτότης της θανούσης εξηκριβώθη υπό της Σημάνσεως, ένθα ήτο σεσημασμένη ως κομμουνίστρια υπ’ αριθ. 59953. Το πτώμα ανήκε εις την Αποστόλου Ηλέκτραν του Νικολάου». Η Ηλέκτρα με την κόρη της στη φυλακή Η Ηλέκτρα είχε συλληφθεί την Τρίτη 25 Ιούλη του 1944. Τη σύλληψή της ακολούθησαν απερίγραπτα βασανιστήρια. «Εγώ όταν πιάνομαι δεν νιώθω καμιά ανησυχία για την απολογία μου, γιατί μόλις περάσω εκείνα τα κατώφλια,

βάζω στο νου μου πως δεν έχω πια μνήμη, δεν έχω αυτιά, δεν έχω γλώσσα. Δεν έχω ούτε μιας μέρας παρελθόν». Αυτά είχε πει κάποτε η Ηλέκτρα και τα λόγια αυτά έκανε πράξη κατά τη σύλληψή της. Από το στόμα της δεν βγήκε ούτε μια λέξη προδοσίας. Όπως προέκυψε από το υπ’ αριθμόν 375 έγγραφο του Σταθμού Α` Βοηθειών, το πρωί της 26ης Ιουλίου του 1944, μεταφέρθηκε στο νεκροτομείο το πτώμα μιας νεαρής γυναίκας, που είχε παραληφθεί από το ξενοδοχείο «Κρυστάλ», όπου έδρευε η Ειδική Ασφάλεια.

Η γυναίκα είχε ξεψυχήσει εκείνη την ημέρα, ύστερα από φρικτά βασανιστήρια. Ο ιατροδικαστής Πέτρος Τζαφέρης βεβαίωσε στην έκθεσή του ασύλληπτα πράγματα. Παραθέτουμε το συμπέρασμά του: «Επί του πτώματος βεβαιούνται κακώσεις προκληθείσαι εκ μαστιγώσεως, ήτις εγένετο διά διαφόρων οργάνων (μαστιγίου, βουνεύρου, αλύσεως, πλεκτού σύρματος) άτινα έδρασαν αλλεπαλλήλως και βιαιότατα, ως και κακώσεις εξ απαιωρήσεως από των μασχαλών, επίσης εγκαύματα εν ζωή και μετά θάνατον γενόμενα. Ο θάνατος οφείλεται κυρίως εις τας κακώσεις καθ’ όσον τα εγκαύματα είναι μικράς εκτάσεως». Σκίτσο για το μαρτύριο της Ηλέκτρας Αποστόλου όπως δημοσιεύθηκε αμέσως μετά την απελευθέρωση

Ποια ήταν η Ηλέκτρα

Παρά το γεγονός ότι προερχόταν από εύπορη αστική οικογένεια, η Ηλέκτρα Αποστόλου που είχε γεννηθεί το 1912, εντάχθηκε το 1926, σε ηλικία 14 ετών, στην Κομμουνιστική Νεολαία της Αθήνας. Εκείνη την εποχή οι γυναίκες στο αριστερό κίνημα ήταν λιγοστές και οι προκαταλήψεις σχετικά με τον ρόλο τους έντονες. Η ίδια επέλεξε μια ζωή γεμάτη στερήσεις και κακουχίες. Τις αντιπάλεψε όλες και στάθηκε με το κεφάλι ψηλά, φωτεινό παράδειγμα για τις συντρόφισσες και τις συναγωνίστριές της. Με την προσωπική της στάση η Ηλέκτρα υπήρξε παράδειγμα αγωνιστικότητας, εμπνέοντας και γεμίζοντας τις γυναίκες αισιοδοξία και σιγουριά για το δίκιο τους.

Για πολλά χρόνια, η Ηλέκτρα υπήρξε μέλος της συντακτικής επιτροπής της εφημερίδας «Νεολαία», οργάνου της ΟΚΝΕ, ενώ στα 1933-1934 πρωτοστάτησε στην ειδική δουλειά του ΚΚΕ στις γυναίκες. Συνελήφθη από τη δικτατορία του Μεταξά και μεταφέρθηκε στις φυλακές Αβέρωφ. Αποφυλακίσθηκε το 1938 και συνελήφθη ξανά το 1939 ετοιμόγεννη. Γέννησε κρατούμενη σε ένα νοσοκομείο και 7 ημερών λεχώνα μεταφέρθηκε με το κοριτσάκι της στην εξορία, στην Ανάφη, απ΄ όπου απέδρασε τον Αύγουστο του 1942.

Με την ίδρυση της ΕΠΟΝ έγινε μέλος του Κεντρικού Συμβουλίου και ανέλαβε την καθοδήγηση της οργάνωσης «Λεύτερη Νέα». Το 1943 πέρασε αποκλειστικά στη δουλειά της Κομματικής Οργάνωσης Αθήνας του ΚΚΕ σαν μέλος της Επιτροπής Πόλης και έγινε υπεύθυνη για τη διαφωτιστική δουλειά.

Τον Ιούνη του 1936, συλλαμβάνεται και φυλακίζεται στις φυλακές Αβέρωφ. Εκεί οργανώνει μαθήματα ιδεολογικής αυτομόρφωσης και αναπτύσσει έντονη δράση για να κρατήσει ψηλά το ηθικό των συγκρατούμενών της. Ενώ παράλληλα πραγματοποιεί μαθήματα ανάγνωσης, αριθμητικής και μουσικής για τις κοινές κρατούμενες. Αποφυλακίζεται ένα χρόνο αργότερα για να ξανασυλληφθεί το 1939 και κρατούμενη στο Τμήμα Μεταγωγών Πειραιά γεννάει την κόρη της, Αγνούλα.

Λίγες μέρες μετά, εξορίζεται στην Ανάφη. Την ίδια περίοδο συλλαμβάνεται και ο άντρας της. Εκείνος υπογράφει δήλωση μετανοίας. Η Ηλέκτρα, αφού του θυμίζει τους όρκους που είχαν δώσει πριν παντρευτούν ότι θα αγωνιστούν για τα ιδανικά τους, τον χωρίζει και τον προτρέπει να ζήσει τίμια. Το «Μνημείο για την Ηλέκτρα» στο Δήμο Ηρακλείου Αττικής, φιλοτεχνημένο από την Ασπασία Παπαδοπεράκη

Τον Αύγουστο του 1942 δραπετεύει από την Ανάφη κι αναλαμβάνει την καθοδήγηση της καινούριας Πανελλαδικής Οργάνωσης «Ελεύθερη Νέα». Τον επόμενο χρόνο περνάει στην Επιτροπή της ΚΟΑ και χρεώνεται την καθοδήγηση της διαφώτισης. Αναπτύσσει τον παράνομο μηχανισμό: Τυπογραφεία, πολυγράφους, γραφομηχανές. Με την ομάδα της αναλαμβάνουν το γράψιμο συνθημάτων στον τοίχο, την αφισοκόλληση, τα τρικάκια, το χωνί, τα σκιτσάκια και τις εφημερίδες. Ποίημα της Σοφίας Μαυροειδή- Παπαδάκη για την Ηλέκτρα.

Όταν μαθεύτηκε ο θάνατος της Ηλέκτρας , ο ΕΛΑΣ κυκλοφόρησε ειδική απόφαση σε όλες τις αντάρτικες μονάδες και καλούσε σε εκδίκηση. Στην Αθήνα ο ΕΛΑΣ πήρε εκδίκηση με δεκάδες δωσίλογους που βρέθηκαν σκοτωμένοι στους δρόμους.

Στο πτώμα του καθενός υπήρχε καρφιτσωμένη μια ταινία με την επιγραφή: Ηλέκτρα 1, 2, 3 που έδειχνε με πόσους πλήρωσε ο εχθρός. Στο όνομά της, ο ΔΣΕ όρισε το παράσημο «Ηλέκτρα », σαν την πιο έξοχη τιμητική διάκριση γυναικείου ηρωισμού.