Στέφανος Κασσελάκης: Άρθρο στην αγγλόφωνη «Καθημερινή»- Το «Νέο Ευρωπαϊκό Μοντέλο» και η ανάγκη για αλλαγή

Ο πρόεδρος του Κινήματος Δημοκρατίας Στέφανος Κασσελάκης, σε άρθρο του στην αγγλόφωνη έκδοση της «Καθημερινής», αναλύει την άνοδο της ακροδεξιάς στην Ευρώπη και την ανάγκη μιας νέας στρατηγικής για την ΕΕ. 

Ο πρόεδρος του Κινήματος Δημοκρατίας προειδοποιεί πως η Ευρώπη μένει πίσω σε κρίσιμους τομείς – οικονομικά, δημογραφικά, τεχνολογικά, γεωπολιτικά – και πως η δεύτερη θητεία του Ντόναλντ Τραμπ δεν μπορεί να αντιμετωπιστεί ως μια προσωρινή παρέκκλιση. Τονίζει πως το Ρεπουμπλικανικό Κόμμα έχει αλλάξει ριζικά και έχει κερδίσει τη λαϊκή ψήφο, παρά τις δημογραφικές προκλήσεις που θεωρητικά ευνοούσαν τους Δημοκρατικούς.

Σύμφωνα με τον ίδιο, η Ευρώπη πρέπει να προχωρήσει σε μια νέα, ρεαλιστική στρατηγική, προτάσσοντας το δικό της συμφέρον. Απορρίπτει την αλόγιστη στρατιωτικοποίηση, όπως ο εξοπλιστικός ανταγωνισμός με αφορμή τον πόλεμο στην Ουκρανία, και προκρίνει μια Ευρωπαϊκή Ένωση που θα επενδύει στην καινοτομία και τις τεχνολογίες, θα είναι ανταγωνιστική σε παγκόσμιο επίπεδο και θα δημιουργήσει τη δική της αμυντική συμμαχία, αντί να εξαρτάται από το ΝΑΤΟ.

Επισημαίνει ότι οι πολίτες αισθάνονται αποκλεισμένοι από τις πολιτικές ελίτ, βλέποντας τις Βρυξέλλες ως μια απομακρυσμένη γραφειοκρατία που δεν λαμβάνει υπόψη τις πραγματικές τους ανησυχίες.

 Υποστηρίζει πως η νέα αντι-woke τάση είναι ένας τρόπος διαμαρτυρίας των πολιτών απέναντι στην αλαζονεία της πολιτικής τάξης και όχι απαραίτητα μια επιθυμία επιστροφής σε πιο συντηρητικές κοινωνικές δομές.

Ο Στέφανος Κασσελάκης θέτει ως προτεραιότητα μια ενισχυμένη, πραγματικά συμμετοχική δημοκρατία εντός της ΕΕ, καθώς και μια ευρωπαϊκή ομοσπονδία που θα διασφαλίζει τα σύνορά της και θα επιδεικνύει αλληλεγγύη μεταξύ των κρατών-μελών. 

Παράλληλα, θεωρεί πως η διεύρυνση της Ένωσης δεν πρέπει να περιλαμβάνει χώρες όπως η Ουκρανία, η Γεωργία και η Τουρκία, αλλά να επικεντρωθεί στις βαλκανικές χώρες που μπορούν να υλοποιήσουν τις απαραίτητες μεταρρυθμίσεις.

Το άρθρο του κλείνει με ένα ξεκάθαρο μήνυμα: η Ευρώπη πρέπει να αλλάξει πορεία και να θέσει σε προτεραιότητα το δικό της συμφέρον. Η λύση για να αντιμετωπιστεί η άνοδος της ακροδεξιάς και η πολιτική κρίση που βιώνει η Ένωση είναι «Περισσότερη Ευρώπη, Πρώτα η Ευρώπη».

Αναλυτικά το άρθρο του Προέδρου του Κινήματος Δημοκρατίας τόσο στα Ελληνικά όσο και στα Αγγλικά:

Ένα Νέο Ευρωπαϊκό Μοντέλο

Η Ευρωπαϊκή Ένωση αποτελεί ένα από τα πιο επιτυχημένα πολιτικά «πειράματα» στην ιστορία της πολιτικής επιστήμης. Η κατάρρευσή της έχει προβλεφθεί από πολλούς· η επιβίωσή της έχει αναγνωριστεί από λίγους.

Για ποιον ακριβώς λόγο ανεβαίνει η ακροδεξιά στην Ευρώπη; Γιατί οι αντι-ευρωπαϊκές δυνάμεις κέρδισαν έδαφος στις ευρωεκλογές του 2024; Γιατί το ευρωσκεπτικιστικό κόμμα AfD ήρθε δεύτερο στις πρόσφατες Γερμανικές εκλογές; Και τώρα, ο νέος ελέφαντας στο δωμάτιο: τι κάνουμε με τον Ντόναλντ Τραμπ και τη σαρωτική του εκλογική νίκη.

Παρά τη θεωρητική βελτίωση σε πολλούς σημαντικούς δείκτες – κατά κεφαλήν ΑΕΠ, προσδόκιμο ζωής κ.λπ. – οι πολίτες τόσο στην Ευρώπη όσο και στις ΗΠΑ αισθάνονται αποκλεισμένοι από τις πολιτικές ελίτ. Νιώθουν ότι οι αποφάσεις λαμβάνονται από μεγάλα, εδραιωμένα συμφέροντα, ότι οι ίδιοι θεωρούνται δεδομένοι, ότι είναι "στην απ'έξω" και ότι δεν μπορούν να σηκώσουν κεφάλι. Οι Ευρωπαίοι πολίτες βλέπουν τις Βρυξέλλες ως μια μεγάλη γραφειοκρατική μηχανή που απέχει παρασάγγας από τον λαό. 

Πράγματι, η ΕΕ έχει κάνει ελάχιστα βήματα για την προώθηση της συμμετοχικής δημοκρατίας σε διακρατικό επίπεδο. Και ασφαλώς, δεν γίνεται καμία συζήτηση για νέες πρωτοβουλίες που απαιτούνται για να αντιμετωπιστεί το οικονομικό μοντέλο της νεοφιλελεύθερης παγκοσμιοποίησης όπως το γνωρίσαμε: πρωτοβουλίες όπως το ελάχιστο εγγυημένο εισόδημα σε επίπεδο ΕΕ και η διάσπαση των τεχνολογικών γιγάντων για να επιτραπούν αναδιανεμητικές πολιτικές.

Η νέα αντι-woke τάση είναι απλώς ο πιο εύκολος τρόπος για τα ακροδεξιά πολιτικά κινήματα να πουν ότι οι κυβερνητικές ελίτ είναι αλαζονικές και "στον κόσμο τους".

Δεν πιστεύω – ή τουλάχιστον αρνούμαι να πιστέψω – ότι οι άνθρωποι επιθυμούν πραγματικά την οπισθοδρόμηση στα ανθρώπινα δικαιώματα. Πιθανότερα, με αυτόν τον τρόπο απαιτούν από τους πολιτικούς να δώσουν προσοχή στις καθημερινές τους πραγματικότητες· θέλουν να σταματήσουν οι πολιτικοί να λειτουργούν απλώς ως άβουλοι διαχειριστές και να γίνουν, αντίθετα, πραγματικοί εκπρόσωποι τους, με γείωση στην κοινωνία, που θα τους αντιπροσωπεύουν όπως απαιτεί ο ρόλος τους.

Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι η Ευρώπη μένει πίσω: οικονομικά, δημογραφικά, τεχνολογικά, γεωπολιτικά. Οι ΗΠΑ πλέον ανταγωνίζονται σε ένα εντελώς διαφορετικό επίπεδο, και θα ήταν μεγάλο σφάλμα να θεωρήσουν οι Ευρωπαίοι ηγέτες τη δεύτερη θητεία του Τραμπ μια παροδική παρέκκλιση από τα δυτικά πρότυπα, ως κάτι που θα επανέλθει στην «κανονικότητα». 

Το Δημοκρατικό Κόμμα βρίσκεται σε οργανωτική και ιδεολογική άβυσσο, και θα χρειαστεί πολύς χρόνος για να βρει βιώσιμη εναλλακτική ή πειστικό αφήγημα. Το Ρεπουμπλικανικό Κόμμα, όπως το ξέραμε, έχει τελειώσει – είναι δύσκολο να φανταστεί κανείς ότι κάποιος σαν τον Μιτ Ρόμνεϊ θα ξαναγίνει επικεφαλής του κόμματος – στην πραγματικότητα όμως έχει εξελιχθεί με τρόπο που κέρδισε την λαϊκή ψήφο με μεγάλη διαφορά, παρά τις δημογραφικές δυσκολίες, οι οποίες θα έπρεπε να είχαν εδραιώσει τη μακροπρόθεσμη κυριαρχία των Δημοκρατικών.

Η Ευρώπη πρέπει να συνειδητοποιήσει ότι υπάρχει μια νέα παγκόσμια κανονικότητα. Και πρέπει να λάβει υπόψη τις προειδοποιήσεις τόσο από τις δικές της εκλογές όσο και από τις εκλογές των ΗΠΑ.

Με απλά λόγια, η λύση για να αντιμετωπιστεί το κύμα της ακροδεξιάς είναι «Περισσότερη Ευρώπη, Πρώτα η Ευρώπη».

Το να εισέλθει η Ευρώπη σε έναν αγώνα εξοπλισμών, ύψους 800 δισεκατομμυρίων ευρώ, για την αντιμετώπιση του παράνομου πολέμου στην Ουκρανία, δεν είναι αυτό που θέλουν οι λαοί της – δεν ανταποκρίνεται στο "Πρώτα η Ευρώπη", ακόμα κι αν παρουσιάζεται έτσι. Μπορεί να είναι δύσκολο να το χωνέψουμε, αλλά οι Ευρωπαίοι ηγέτες πρέπει να ακούσουν τους πολίτες

Τι θα ήθελαν πραγματικά να πουν οι Ευρωπαίοι στους ηγέτες τους; Πιθανότατα ότι έχουμε τεράστια εσωτερικά προβλήματα στις χώρες μας και ότι δεν μπορούμε να επιλύσουμε τα προβλήματα άλλων χωρών για λογαριασμό τους. Είναι μια ωμή κοσμοθεωρία, αλλά δύσκολα μπορεί κανείς να την αντικρούσει.

Είναι σαφές ότι η Ευρώπη δεν μπορεί πλέον να βασίζεται στο ΝΑΤΟ. Η Ευρωπαϊκή Ένωση πρέπει επειγόντως να δημιουργήσει το δικό της Ευρωπαϊκό ΝΑΤΟ: επίθεση εναντίον ενός μέλους συνιστά επίθεση κατά όλων.

Ίσως θα έπρεπε να κάνουμε μια ειλικρινή συζήτηση μεταξύ μας και να συμφωνήσουμε:

Ότι η Μολδαβία, η Ουκρανία, η Γεωργία και η Τουρκία δεν μπορούν να αποτελέσουν μέρος οποιασδήποτε μελλοντικής ευρωπαϊκής διεύρυνσης. Ότι θα ενθαρρύνουμε τις βαλκανικές χώρες να υλοποιήσουν τις απαραίτητες μεταρρυθμίσεις, προκειμένου να γίνουν μέλη (της Ε.Ε) και ότι θα προωθήσουμε την ολοκλήρωση μίας Ευρωπαϊκής Ομοσπονδίας, η οποία θα διασφαλίζει τα σύνορά της και θα υπερασπίζεται το έδαφός της, θα επενδύει στην καινοτομία και τις νέες τεχνολογίες, θα είναι ανταγωνιστική στην πρόσβαση σε πρώτες ύλες σε παγκόσμιο επίπεδο.

Ότι έχουμε μια Ευρωπαϊκή Ένωση που προωθεί τη συμμετοχική δημοκρατία στο εσωτερικό της και που θα επιδεικνύει αληθινή αλληλεγγύη μεταξύ των μελών της (από τη μετανάστευση μέχρι τις επενδύσεις).

Χρειαζόμαστε πολύ περισσότερη Ευρώπη εντός της Ένωσης – αλλά ταυτόχρονα χρειαζόμαστε αυτή η Ευρώπη να είναι ανταγωνιστική στη νέα κανονικότητα που υπάρχει. Έχουμε υποχρέωση απέναντι στις μελλοντικές γενιές να μείνουμε πρωτοπόροι. Πλέον είναι επιτακτική ανάγκη να ξεκινήσει η συζήτηση για το πώς θα βάλουμε την Ευρώπη Πρώτα.

Αγγλική έκδοση:

A New European Paradigm

The European Union is one of the most successful political “experiments” in the history of political science. Its demise has been predicted by many; its survival recognized by few.

So why exactly is the far-right rising in Europe? Why did anti-EU forces gain ground in the 2024 European Parliament elections? Why did the Eurosceptic AfD come in second in the recent German elections? And, now, the new elephant in the room: what to do with Donald Trump and his electoral sweep.

Despite the theoretical improvement in many important indicators – GDP per capita, life expectancy, etc. – populations in both Europe and the US alike simply feel disenfranchised by the political elites. They feel that decisions are taken by large, entrenched interests, that they are being taken for granted, that they are being left out, and that they cannot get ahead. In Europe, Brussels is viewed as a large bureaucracy that is far removed from the people. Indeed, the EU has made very few steps in promoting participatory democracy on a transnational level. Of course, there is no discussion of new initiatives that are needed to counter the end of the neoliberal globalization economic model as we have come to know it: initiatives such as EU-wide universal basic income and breaking down the tech giants to allow for redistributive policies.

The new anti-woke trend is simply a shortcut for those far-right political movements to call the government elites aloof and tone-deaf. I do not believe – or at least I refuse to believe – that people genuinely desire a rewinding of human rights. It is more likely they are demanding politicians pay attention to their daily realities; they want politicians to stop being cautious managers and to instead become grounded representatives, to represent them as the role implies.

There is no doubt Europe is falling behind: economically, demographically, technologically, geopolitically. The US is now competing on a completely different level, and it would be a grave mistake for European leaders to think of Trump’s second term as a transient break from Western norms, as something that will revert to “normalcy”. The Democratic party is in an organizational and ideological abyss, and it will require a long time for it to come up with a viable alternative or a convincing narrative. The Republican party is finished as we knew it – it is hard to imagine someone like Mitt Romney becoming head of the party again – but has factually evolved in a way that won the popular vote by a large margin despite the demographic headwinds that ought to have solidified Democrat domination for the long run.

Europe needs to realize that there is a new global normalcy. And Europe needs to heed the warnings from both its own elections and the US elections.

In simplistic terms, the solution to counter the far-right wave is “More Europe, Europe First”.

Engaging in a €800 billion arms race to address the illegal war in Ukraine is not what European peoples want – it is not putting Europe first even if it is portrayed as such. This might be difficult to digest, but European leaders need to listen to the people.

What might Europeans actually want to say to their leaders? Likely that we have massive issues inside our own countries and that we cannot resolve other countries’ issues for them. It is a crude worldview, but one that is hard to argue against.

It goes without saying that Europe can no longer count on NATO. The European Union needs to urgently create its own European NATO: that an attack on one is an attack on all.

Maybe we should have an honest conversation among us and agree that Moldova, Ukraine, Georgia, and Turkey will simply not be part of any future European expansion. That we should encourage Balkan countries to carry out their reforms so that they can become members, and that we will promote a more integrated European federation that will secure its borders and defend its territory, that will invest in innovation and new technologies, that will compete for natural resources on a global scale.

That we have a European Union that promotes participatory democracy inside its own self and that will demonstrate genuine solidarity among its members (from migration to investments).

We need a lot more Europe within the Union – but we also need that Europe to be competitive in the new normalcy that exists. We have an obligation to future generations that we stay ahead. It is high time to discuss how to put Europe first.


https://www.ekathimerini.com/opinion/1263530/a-new-european-paradigm/