Μάκης Βορίδης: «Τι ακριβώς θέλουν να κάνουμε όταν πέφτουν 500 τόνοι νερό ανά στρέμμα;»

Ο Υπουργός Επικρατείας, Μάκης Βορίδης επισκέφτηκε δυο πρωινές ενημερωτικές εκπομπές, για να αναφερθεί σε όσα έχει προκαλέσει η κακοκαιρία Daniel και δεν θα λέγατε πως αντιμετωπίστηκαν με τον καλύτερο δυνατό τρόπο από την Πολιτεία.

Βέβαια, κατά τον κύριο Βορίδη το επιτελικό κράτος έκανε αξιοπρεπέστατη δουλειά. Ό,τι καλύτερο μπορούσε, απέναντι σε φαινόμενα που δεν μπορεί να νικήσει κανείς «πουθενά στον κόσμο, λυπάμαι».

Για αυτό και η Κυβέρνηση έχει αποφασίσει να φτιάξει έναν ισχυρό αποζημιωτικό μηχανισμό «που άρχισε να φτιάχνετε από αυτήν την κυβέρνηση στον Ιανό, όταν δεν υπήρχε αποζημιωτικό σχήμα, ώστε να επιστρέφουμε πιο γρήγορα στην κανονικότητα».

Πώς μπορεί να επιστρέφει το Δάσος της Δαδιάς στην κανονικότητα, μετά την καταστροφή που θα χρειαστεί 100 με 150 χρόνια να 'αποκατασταθεί';

«Διαφωνώ. Στον Έβρο υπάρχουν 40 με 50 κατοικίες που έχουν πληγεί -άρα ένας περιορισμένος αριθμός- και οι οποίες θα αποζημιωθούν κι έχουμε και αγροτικές ζημιές που θα αποζημιωθούν. Άρα σε επίπεδο παραγωγικό -όχι περιβαλλοντικό όπου θα επιστρέψω-, η κατάσταση όχι απλώς θα επανέλθει, αλλά όπως πρέπει.

Χρειαζόμαστε ταχεία αποκαταστατική επέμβαση στο κομμάτι των δημοσίων έργων».

Στο περιβαλλοντικό -στο οποίο έχει αναφερθεί όλος ο πλανήτης- δεν επέστρεψε.

Όσα διαβάσατε ήδη και όσα ακολουθούν ειπώθηκαν από τον κύριο Βορίδη σε δυο εκπομπές που επισκέφτηκε το πρωί της Τετάρτης 6/9: Η πρώτη ήταν οι Συνδέσεις της ΕΡΤ και η δεύτερη οι Αταίριαστοι στο ΣΚΑΙ.

Πέραν του ενδιαφέροντος που παρουσιάζουν όσα λέει, ενδιαφέρον έχει και ο τρόπος που τα λέει. Το ύφος και η γλώσσα του σώματος του.


Θα αρχίσω από το τέλος και την ερώτηση για την «ακατανόητη εγκληματική ενέργεια» -όπως τη χαρακτήρισε ο παρουσιαστής- της δολοφονίας ενός 36χρονου άνδρα στον Πειραιά από μέλη πληρώματος πλοίου.

Το πρώτο σχόλιο του Υπουργού ήταν «οι εγκληματικές ενέργειες πάντα ακατανόητες είναι. (ανασηκώνει τους ώμους) Είναι μια εγκληματική ενέργεια. Σε ποιο επίπεδο θα εκδιωχθεί θα το αποφασίσει η δικαιοσύνη».

Είναι αμέλεια ή πρόθεση -αφού δυο φορές απωθήθηκε το θύμα;

«Μην κάνουμε νομική ανάλυση. Η Εισαγγελία τα ξέρει αυτά. Θα κάνει τον σωστό νομικό χαρακτηρισμό. Αυτόν που πρέπει να κάνει» απάντησε ο πτυχιούχος της νομικής σχολής του Πανεπιστημίου Αθηνών, με Masters Law από το Πανεπιστημιακό Κολέγιο Λονδίνου, με ειδίκευση σε θέματα Διεθνούς Εμπορικού Δικαίου και Ποινικού Δικαίου.

«Στην κακοκαιρία Daniel λειτούργησε σειρά από μηχανισμούς»

Για όσα συμβαίνουν τα τελευταία 24ωρα με την κακοκαιρία Daniel, ο κύριος Βορίδης τόνισε πως «είναι σαφές ότι κατ’ αρχάς λειτούργησαν μια σειρά από μηχανισμοί, οι οποίοι μας επέτρεψαν να μην έχουμε προβλήματα πολύ μεγαλύτερα και πολύ περισσότερα και πολύ δραματικότερα, από αυτά που είχαμε.

Μιλάμε για ένα φαινόμενο 500 τόνων νερού το στρέμμα. Είναι πράγματα ασύλληπτα που δεν έχουμε ξαναδεί. Και το λέω αυτό γιατί δεν αντιμετωπίζεται με το να καθαρίσουμε τα φρεάτια. Αυτή η ποσότητα νερού είναι κάτι που δεν μπορεί να αντιμετωπιστεί.

Το γεγονός ότι είχαμε δώσει σωστές οδηγίες, ότι οι πολίτες τις ακολούθησαν, ενώ σε άλλες περιπτώσεις με πολύ λιγότερες βροχοπτώσεις είχαμε πολλά θύματα, εδώ έχουμε μια κατάσταση διαχειρίσιμη.

Ναι, υπήρχαν διακοπές ηλεκτρικού. Προφανώς θα υπάρχουν κάποιες ζημιές, θα υπάρχουν φερτά υλικά που πρέπει να αποκομιστούν. Αυτά είναι πράγματα τα οποία θα γίνουν τις επόμενες ημέρες.


Επιτρέψτε μου, διότι υπάρχει μια εμπειρία να σας πω ότι ο Ιανός την προηγούμενη φορά (2022) δημιούργησε κάποια προβλήματα στην ημέρα, στις πόλεις που είχε ‘χτυπήσει’. Είχε δημιουργήσει και θέματα υποδομών -εδώ δεν ξέρω ποια είναι η έκταση.

Θα έχουμε προβλήματα στην οδοποιία κυρίως προς το νότιο Πήλιο, αλλά φαίνεται ότι άλλα μεγάλα ζητήματα υποδομών μέχρι στιγμής δεν καταγράφονται μεγαλύτερα.

Θα υπάρχουν και κάποια θέματα με οικοσκευές σε κάποιες περιοχές που έχουν πληγεί και θα μπουν στην αποζημιωτική διαδικασία που έχουμε φτιάξει. Θα δούμε και αν υπάρχουν ζημιές στην παραγωγή, στις καλλιέργειες και τι μπορούμε να κάνουμε».

«Η στρατηγική του 112»

Σε ό,τι αφορά την κριτική για τον ελλιπή συντονισμό και την κατάχρηση του 112 είχε να εξηγήσει ότι «όσο δεν είχαμε το 112 από τις πυρκαγιές πέθαναν άνθρωποι και από τις πλημμύρες πνίγηκαν άνθρωποι. Εξαρτάται κανείς ποιες προτεραιότητες έχει.

Για εμάς η απόλυτη προτεραιότητα είναι η ανθρώπινη ζωή. Δεν έχω ακούσει διαφωνία ως προς την στρατηγική αυτή.

Η έγκαιρη προειδοποίηση μας δίνει τη δυνατότητα να χειριστούμε πολύ αποτελεσματικά τα πράγματα.

Θυμίζω ότι 4 χρόνια πριν, χωρίς το 112, σε φαινόμενα πολύ μικρότερης εκτάσεως, στη Μάνδρα πνίγηκαν άνθρωποι και στο Μάτι κάηκαν άνθρωποι.

Άρα αυτή η οδυνηρή εμπειρία επέτρεψε να προσδιοριστούν οι προτεραιότητες και να αναπτυχθεί το 112, ώστε να σώζουμε ζωές».

Στον ΣΚΑΙ πρόσθεσε και ότι «ευτυχώς είμαστε κράτος 112, όπως λέει η αντιπολίτευση» και επανέλαβε όσα διαβάσατε ήδη -με τα ίδια λόγια.

Αρχίζουν και τελειώνουν όλα στο 112;

«Οι συζητήσεις σε αυτήν τη χώρα κάποια στιγμή πρέπει να αρχίσουν να γειώνονται με την πραγματικότητα. Όταν πέφτει ο εξωπραγματικός αριθμός των 500 τόνων νερού ανά στρέμμα, τι ακριβώς θέλουν να κάνουμε;».

Στον ΣΚΑΙ πρόσθεσε ότι «οφείλουμε να αρχίσουμε να κατανοούμε πως όταν τα φαινόμενα υπερβαίνουν μια ένταση, δεν είναι ανθρωπίνως δυνατό να γίνει κάτι σε αυτό.

Ποιο είναι αυτό που μπορεί να γίνει;

Να αναπτυχθεί ένας ισχυρός αποκαταστατικός και αποζημιωτικός μηχανισμός, για να μπορέσουμε γρήγορα να επαναφέρουμε μετά τα μοναδικά φαινόμενα, την κανονικότητα».

«Το Συντονιστικό Κέντρο που είναι σαν διαστημόπλοιο»

Στα του συντονισμού «γίνεται από το Συντονιστικό Κέντρο. Δεν είναι ένα αφηρημένο πράγμα. Είναι να έχεις τη δυνατότητα να τοποθετείς και να διατάσσεις σωστά διάφορες υπηρεσίες.

Το Συντονιστικό Κέντρο που υπάρχει αυτήν την στιγμή στην Πολιτική Προστασία, σε σχέση με αυτό που είχε τέσσερα χρόνια πριν είναι η μέρα με τη νύχτα. Είναι λες και μπαίνεις σε ένα διαστημόπλοιο.

Μπαίνεις σε μια τελείως διαφορετική κατάσταση. Έχεις αλλάξει εποχή. Το θέμα του συντονισμού έχει βελτιωθεί.

Το εύλογο ερώτημα που δημιουργείται είναι ‘αν το συντονιστικό κέντρο είναι καλύτερο, αν έχετε περισσότερους πυροσβέστες, αν έχετε περισσότερα οχήματα, αν έχετε περισσότερα εναέρια μέσα, αν έχετε βελτιώσει τη διασύνδεση των Δήμων με την Πολιτική Προστασία και τις κεντρικές υπηρεσίες, γιατί υπάρχουν αποτελέσματα που είναι πιο δύσκολα ή χειρότερα;’,

Η απάντηση είναι πολύ απλή: γιατί τα φαινόμενα είναι πολύ, πολύ πιο έντονα. Πιο ακραία.

Άρα τι κάνουμε;

Παραιτούμαστε;

Ή μπορούμε να κάνουμε κάτι για αυτά τα πολύ πιο ακραία φαινόμενα που φαίνεται να έχουν μεγαλύτερη συχνότητα;

Η απάντηση είναι πως συνεχίζουμε να αναβαθμίζουμε.

«Βάλαμε στην Πολιτική Προστασία 1.800.000.000 ευρώ, ποσό αδιανότητα που είναι άνευ προηγουμένου, στο πρόγραμμα “Αιγίς” και θα βελτιώσουν το επίπεδο σε λίγα χρόνια.

Αυτό είναι συνδεδεμένο με το Ταμείο που ‘τρέχει’ μέσα στην επόμενη τριετία, τετραετία και πενταετία.

Δεν μπορείς να πάρεις έναν μηχανισμό που βρίσκεται στο σημείο ‘άλφα’ και να τον φτάσεις στο ‘ωμέγα’ μέσα σε λίγα χρόνια, ειδικά όταν οι χρηματοδοτήσεις αυτές είναι της τελευταίας διετίας».

Ακόμα όμως, και αν ολοκληρωθεί το πρόγραμμα όπως είπε δεν θα αποφύγουμε τις ζημιές, σε φαινόμενα σαν την κακοκαιρία Daniel.


Εξ όσων αναφέρονται στο «Αιγίς» δεν έχει γίνει ακόμα τίποτα. Ούτε καν τα πρώτα στάδια, με τον κύριο Βορίδη να θυμίζει πως τα πάντα αφορούν διαγωνισμούς -αυτήν τη μάστιγα της Ελλάδας.

«Εκείνο που λέμε είναι πως υπάρχει διαρκής προσπάθεια αναβάθμισης που φέρνει αποτέλεσμα. Αυτό είναι οι καλύτερες επιχειρησιακές δυνατότητες. Αποτυπώνεται σε διάφορα μεγέθη.

Οι προτεραιότητες μας, σε όλην αυτήν την περίοδο ήταν α) η προστασία της ανθρώπινης ζωής, β) η προστασία των υποδομών και της περιουσίας των ανθρώπων και γ) η προστασία του περιβάλλοντος».

Στην ερώτηση αν είναι ικανοποιημένος από το πώς λειτούργησε η Πολιτική Προστασία σε πυρκαγιές και πλημμύρες, είπε «δεν μπορείς να είσαι ικανοποιημένος από μια καταστροφή. Βλέπεις αυτές τις εικόνες και δεν πετάς από τη χαρά σου.

Είναι οδυνηρές εικόνες. Οφείλω όμως, να πω ότι μπροστά στο μέγεθος και την ένταση των φαινομένων φαίνεται πως γίνεται κάτι καλύτερο. Αντιμετωπίζονται με πολύ καλύτερο τρόπο, από ό,τι στο παρελθόν».

Πέταξε το μπαλάκι της ευθύνης της πρόληψης στους Δήμους

Αναφορικά με την έλλειψη εποπτείας στο αν οι Δήμοι κάνουν ό,τι πρέπει με τα χρήματα που δίνει η Κυβέρνηση για την πρόληψη των πυρκαγιών, ο κύριος Βορίδης δήλωσε ότι «ο μηχανισμός ελέγχου της Τοπικής Αυτοδιοίκησης είναι συγκεκριμένος και πολυεπίπεδος.

Και ελέγχονται διάφορα οικονομικά τους, κεντρικά από το Υπουργείο για τα ποσά που δίνονται -είναι κυρίως λογιστικός έλεγχος- και υπάρχει Επόπτης των Οργανισμών Τοπικής Αυτοδιοίκησης που είναι οι αποκεντρωμένες διοικήσεις και κάνουν αυτήν τη δουλειά.

«Κανείς δεν μπορεί να κάνει τη δουλειά του Δημάρχου».

Αν πρέπει να κάνει αποψιλώσεις και δεν τις κάνει, δεν μπορεί να πάει ο Επόπτης να κάνει την αποψίλωση για αυτόν. Μπορεί να ελέγξει τις συμβάσεις. Όχι να βλέπει αν ο εργολάβος που έχει αναλάβει τη σύμβαση έκανε 100 τετραγωνικά ή 150, αν έχει παραβιάσει ή όχι τη σύμβαση.

Αυτός είναι έλεγχος που δεν μπορεί να γίνει.

Εκεί υπάρχει η ευθύνη της τοπικής αυτοδιοίκησης.

Η χρηστή χρησιμοποιήσει των σημαντικών -κατά 30% αυξημένων- ποσών που δόθηκαν για την πρόληψη των πυρκαγιών από την πλευρά του κράτους ελέγχεται. Σε διάφορα επίπεδα: από τον Επόπτη ΟΤΑ, το Ελεγκτικό Συνέδριο.

Αν με ρωτάτε αν πηγαίνει κάποιος στο πεδίο να δει τι κάνει εργολάβος, όχι δεν πάει».
Εν ολίγοις, είμαστε άμοιροι μπροστά σε ακραία καιρικά φαινόμενα

Θα μπορούσε να γίνει κάτι άλλο με την πρόληψη; Στις συσκέψεις με τους διάφορους φορείς για την αντιμετώπιση των κρίσεων υπάρχουν επιστήμονες, εν τούτοις ρεπορτάζ έχουν καταστήσει σαφές πως η άποψη τους δεν λαμβάνεται σοβαρά από τους κυβερνώντες.

Ένα παράδειγμα αποτελεί η σύσταση δασολόγου για το πώς θα μπορούσε να περιοριστεί η καταστροφή στο Δάσος της Δαδιάς

Επίσης, δεν φαίνεται να λαμβάνονται υπ’ όψιν οι πληροφορίες που προκύπτουν από τα εργαλεία που έχουν επιστήμονες και τους επιτρέπει να βλέπουν την εξέλιξη ενός ακραίου καιρικού φαινομένου.

«Αν έλθουν οι μετεωρολόγοι και σας πουν ‘θα πέσουν 500 τόνοι’ που έπεσαν σε ένα στρέμμα, τι ακριβώς θα αποφασίσετε στη σύσκεψη; Υπάρχουν ορισμένα μεγέθη που αντικειμενικά σε ξεπερνούν» είπε ο κύριος Βορίδης.

«Καταλαβαίνω τη φιλοδοξία μας να αντιμετωπίσουμε τα πάντα. Όμως, αυτό που γίνεται στις συσκέψεις είναι να ελεγχθεί αν καθαρίστηκαν τα ρεύματα, τα φρεάτια κλπ. Ή μπορείς να κάνεις αντιπλημμυρικά πριν τη μεγάλη απειλή;

Από εκεί και πέρα, αν σε ενημερώσουν για τους 500 τόνους τι μπορείς να κάνεις; Πας στα παθητικά μέτρα: το μην κυκλοφορείτε, να αφήσετε ανοιχτούς τους δρόμους κ.α.».

«Πρέπει να συμφιλιωθούμε με αυτό: με τις δυνάμεις που έχουμε -και είναι διπλάσιες και τριπλάσιες από εκείνες της προηγούμενης 4ετιας- μπορούμε να αντιμετωπίσουμε συγκεκριμένες δυνάμεις. Αν οι δυνάμεις είναι υπέρτερες, δεν αντιμετωπίζονται».