Πανελλαδικές 2021: Ξεκάθαρο βαθμολογικό τοπίο…

Θέματα βαθμολογικά ζυγισμένα, χωρίς παγίδες και με σαφή στόχευση: οι υποψήφιοι να ξεπεράσουν με ευκολία το 10, αλλά για τις υψηλότερες βαθμολογίες ο βαθμός δυσκολίας των θεμάτων να ενισχύεται ώστε να ξεχωρίζουν οι πολύ καλά προετοιμασμένοι. Παράλληλα, καθηγητές δηλώνουν στην «Κ» ότι τα θέματα της Νεοελληνικής Γλώσσας και Λογοτεχνίας Γενικής Παιδείας αποτυπώνουν τη στροφή που ξεκίνησε πέρυσι στο εμβληματικό αυτό μάθημα. Συγκεκριμένα, υποδεικνύουν έναν διαφορετικό τρόπο διδασκαλίας του μαθήματος σε σχολείο και φροντιστήρια, πέρα από την παπαγαλία στερεότυπων κειμένων.

Ειδικότερα, η έως τώρα αποτίμηση για τον βαθμό δυσκολίας των θεμάτων στις Πανελλαδικές Εξετάσεις για τους υποψηφίους του Γενικού Λυκείου –περίπου 70.000 από τους συνολικά λίγο περισσότερους από 100.000– είναι πως εύκολα θα «πιάσουν» το 10 αλλά δύσκολα το 20. «Εύκολο το 10, άνετο το 15, δύσκολο το 20!» ανέφερε χαρακτηριστικά στην «Κ» η μαθηματικός Ηρώ Μαρκάκη από το φροντιστήριο «Μεθοδικό», σχολιάζοντας τις προοπτικές των υποψηφίων για την επίδοσή τους στις Πανελλαδικές με κριτήριο μόνο τον βαθμό δυσκολίας των θεμάτων. 

Μάλιστα, η εκτίμηση ενισχύεται από το γεγονός ότι στα έως τώρα εξετασθέντα μαθήματα περιλαμβάνονται τα Αρχαία, τα Μαθηματικά και η Βιολογία, μαθήματα υψηλής βαρύτητας.

Φυσικά, θα πρέπει να προστεθεί η Νεοελληνική Γλώσσα και Λογοτεχνία Γενικής Παιδείας, στην οποία πέρυσι κατεγράφησαν μέτριες επιδόσεις. Συγκεκριμένα, το 72,87% των υποψηφίων έγραψε πάνω από τη βάση, αλλά εξ αυτών μόνο το 0,39% έγραψε πάνω από 18, δηλαδή άριστη βαθμολογία. Ουσιαστικά, επιβεβαιώνεται η «Κ» για την άτυπη οδηγία να προσμετρηθούν οι συνθήκες της πανδημίας ως προς τον βαθμό δυσκολίας των θεμάτων. Λόγω της πολύμηνης καραντίνας, οι τελειόφοιτοι έχουν διδαχθεί την ύλη κατά κύριο λόγο –σε σχολείο και φροντιστήρια– με τηλεκπαίδευση, έχουν αποξενωθεί, έχουν χάσει τις λιγοστές ώρες χαλάρωσης με φίλους ή σε αθλητικές δραστηριότητες. Πρόκειται για πρωτοφανή εκπαιδευτική και ψυχοσωματική κατάσταση για τα παιδιά. Η οδηγία, στην πράξη, σημαίνει θέματα που θα επιτρέπουν στους υποψηφίους να «πιάσουν» με ευκολία το ψυχολογικό όριο του 10, ενώ σε αυτό το σκεπτικό έχει συνυπολογιστεί και πτώση των επιδόσεων λόγω άγχους και ελλιπούς προετοιμασίας εξαιτίας της πανδημίας.

Την ίδια στιγμή, ως θετικό στοιχείο καταγράφεται η αρτιότητα έως τώρα των θεμάτων, χωρίς θολά σημεία που να μπερδεύουν τους υποψηφίους και να προβληματίζουν τους βαθμολογητές. Επίσης, επιβεβαιώνεται η στροφή σε θέματα στην Εκθεση που «επιβάλλουν» στους καθηγητές έναν διαφορετικό τρόπο διδασκαλίας, και πάντως όχι την παπαγαλία «προκάτ» εκθέσεων. Πιο συγκεκριμένα, για την Εκθεση ο υποψήφιος εκλήθη να απαντήσει στις ερωτήσεις: «Με ποια εφόδια πιστεύεις ότι θα μπορέσεις να αντιμετωπίσεις τον κόσμο στην περίπτωση που επιβεβαιωθούν οι ανησυχίες που διατυπώνονται στο κείμενο. Με ποιες συγκεκριμένες δράσεις, κατά τη γνώμη σου, θα μπορούσατε εσείς οι νέοι να βελτιώσετε τον κόσμο;».

Σχολιάζοντας τα θέματα, ο Αγαθοκλής Αζέλης, φιλόλογος και διευθυντής στο 7ο Γενικό Λύκειο Τρικάλων, ανέφερε στην «Κ» ότι «φέτος οι θεματοδότες έκαναν ένα ποιοτικό άλμα, μετά την περσινή δύσκολη χρονιά της πρώτης, βεβιασμένης εφαρμογής της νέου τύπου εξέτασης – συνεξέτασης των μαθημάτων της Γλώσσας και της Λογοτεχνίας, η οποία παρά τις καλές προθέσεις των εμπνευστών της, ατύχησε στην εφαρμογή, καθώς οι φιλόλογοι δεν είχαν επιμορφωθεί επαρκώς για τον συγκεκριμένο τρόπο εξέτασης – βαθμολόγησης, ο οποίος ασφαλώς προϋπέθετε και διαφορετικού τύπου διδασκαλία και προετοιμασία των υποψηφίων. Το θέμα της Εκθεσης δεν ευνοούσε την παπαγαλία αλλά ζητά σοβαρό προβληματισμό και αυτενέργεια από τους μαθητές, στέλνοντας ένα μήνυμα για προσαρμογή του μαθήματος σε δημιουργικό πλαίσιο με την καλλιέργεια της κριτικής σκέψης». Από την πλευρά της, η ομάδα για το μάθημα της Νεοελληνικής Γλώσσας στα φροντιστήρια «Ελιξ» σχολίασε στην «Κ» ότι «το θέμα επικεντρώθηκε σε πολύ σύγχρονα ζητήματα και προβληματισμούς που αφορούν σε μια πληθώρα θεματικών πεδίων. Aπαιτούσε από τους μαθητές να επιστρατεύσουν αλληλένδετους προβληματισμούς ώστε με σφαιρικό και συνδυαστικό τρόπο να κρίνουν και να απαντήσουν στα ζητούμενα. Ομως, γίνεται σαφές ότι οι αγκυλώσεις του παρελθόντος και η επίμονη προσήλωση στα τυποποιημένα θεματικά σχεδιαγράμματα μπορεί μόνο να περιορίσει τη σκέψη των μαθητών και σε καμία περίπτωση δεν τους επιτρέπει να σταθούν με ανοιχτό πνεύμα και δημιουργικότητα απέναντι στα νέα δεδομένα που επιβάλλονται πλέον στο μάθημα της Εκθεσης. Ετσι, επιβεβαιώνεται για δεύτερη συνεχόμενη χρονιά η ανάγκη διαφορετικής διδακτικής προσέγγισης και η κατάργηση των στεγανών που επιλέγονταν στη διδασκαλία των προηγούμενων ετών. Η αξιοποίηση σύγχρονων εργαλείων που θα διευρύνουν τη σκέψη και την κρίση των υποψηφίων είναι απαραίτητο να αντικαταστήσει τις ξεπερασμένες μεθόδους αποστήθισης και τυποποίησης. Ο διάλογος μέσα στην τάξη και ο εμπλουτισμός του μαθήματος με πολυμέσα και πολυτροπικά κείμενα θα προαγάγει την πνευματική απελευθέρωση του μαθητή και τον ορθολογικό τρόπο σκέψης και έκφρασης».

Η διαδικασία και τα «φίλτρα»

Από διάφορα φίλτρα περνούν τα θέματα πριν οριστικοποιηθούν οι ενδεικτικές οδηγίες – απαντήσεις για τη βαθμολόγηση των γραπτών. Αρχικά, λίγο μετά την ολοκλήρωση της αποστολής των θεμάτων από την Κεντρική Επιτροπή Εξετάσεων στα εξεταστικά κέντρα, η ομάδα των θεματοδοτών βγάζει τις ενδεικτικές απαντήσεις που στέλνονται άμεσα στα βαθμολογικά κέντρα και τους εξεταστές των παιδιών που εξετάζονται προφορικά. Το μεσημέρι της επομένης από την εξέταση κάθε μαθήματος, οι καθηγητές στα βαθμολογικά κέντρα προχωρούν σε ενδεικτική βαθμολόγηση πολύ μικρού αριθμού γραπτών σε συνεργασία με τον συντονιστή εκπαίδευσης και εκείνον των βαθμολογητών. Στο πλαίσιο αυτό μπορεί να δοθούν οδηγίες για απαντήσεις που δεν είναι καταφανώς ορθές ή λάθος αλλά επιδέχονται και μία τυχόν διαφορετική ματιά. Για παράδειγμα, όπως έλεγε στην «Κ» έμπειρος βαθμολογητής των Αρχαίων Ελληνικών, στην επεξεργασία του αδίδακτου κειμένου μπορεί να γίνει δεκτή μία διαφορετική σύνταξη ή μετάφραση μιας λέξης. Αλλά και κατά τη διάρκεια της βαθμολόγησης κάθε καθηγητής μπορεί να πάρει τη γνώμη του έμπειρου συντονιστή των βαθμολογητών.

ΠΗΓΗ ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ