Πέθανε ο πρώην πάπας Βενέδικτος 16ος

Στην κατοικία του στο Βατικανό σε ηλικία 95 ετών άφησε την τελευταία του πνοή ο πρώην πάπας Βενέδικτος 16ος. Υπήρξε ηγέτης της καθολικής εκκλησίας για 8 χρόνια, έως το 2013 οπότε και έγινε ο πρώτος πάπας που παραιτείται μετά από 600 χρόνια. Είχε προηγηθεί η παραίτηση του Γρηγορίου 12ου το 1415 μ.Χ.

Η σορός του θα τεθεί σε λαϊκό προσκύνημα στο Βατικανό από τις 2 Ιανουαρίου και την Πέμπτη 5 Ιανουαρίου θα πραγματοποιηθεί η κηδεία του στην πλατεία του Αγίου Πέτρου, παρουσία πολιτικών και θρησκευτικών ηγετών..

Τα τελευταία χρόνια της ζωής του ο Βενέδικτος, κατά κόσμος Γιόζεφ Ράτσινγκερ, τα έζησε σε μοναστήρι μέσα στα τείχη του Βατικανού.

Τις τελευταίες ημέρες, η κατάσταση της υγείας του είχε επιδεινωθεί, κάτι που έγινε γνωστό μάλιστα και από τα χείλη του πάπα Φραγκίσκου. «Θα ήθελα να ζητήσω από όλους εσάς μια ειδική προσευχή για τον πρώην πάπα Βενέδικτο, ο οποίος, σιωπηλά, στηρίζει την Εκκλησία. Ας τον θυμηθούμε», είχε δηλώσει ο Φραγκίσκος προσθέτοντας ότι ο Βενέδικτος είναι «πολύ άρρωστος».

Παρά το γεγονός ότι ο Βενέδικτος ήταν άρρωστος για πολύ καιρό, η Αγία Έδρα δήλωσε ότι υπήρξε επιδείνωση της υγείας του λόγω της προχωρημένης ηλικίας του.

Ο γεννημένος στην Γερμανία, Ράτσινγκερ, είχε γίνει πάπας το 2005 σε ηλικία 78 ετών, ένας από τους γηραιότερους που αναλάμβαναν τον θρόνο.

Κατά την θητεία του η Καθολική Εκκλησία βρέθηκε αντιμέτωπη με κατηγορίες, μηνύσεις και αναφορές για δεκάδες περιπτώσεις κακοποίησης παιδιών από ιερείς. Ο ίδιος, μέσα στο 2022 αναγνώρισε ότι είχαν γίνει λάθη στον χειρισμό τέτοιων υποθέσεων, κατά την διάρκεια της θητείας του στην αρχιεπισκοπή του Μονάχου από το 1977 έως το 1982.

Ανοίγει ο δρόμος για την παραίτηση του πάπα Φραγκίσκου;

Η παραίτηση του Πάπα Βενέδικτου, το 2005, ήταν μια εξαιρετικά αναπάντεχη όπως και ιστορική απόφαση. Είτε με μακρά είτε με σύντομη θητεία οι επικεφαλής της Ρωμαιοκαθολικής Εκκλησίας διατηρούσαν τον τίτλο μέχρι την τελευταία τους πνοή.
Ο Βενέδικτος -που αντιμετώπιζε τότε προβλήματα υγείας, όχι όμως τόσο σοβαρά ώστε να απειλούν τη ζωή του- έδειξε έναν άλλο δρόμο. Μπορεί να τον ακολουθήσει και ο Φραγκίσκος;

Ο θάνατος του Βενέδικτου ανοίγει τον δρόμο και στον Φραγκίσκο να πάρει την ίδια απόφαση, εκτιμά σε ανάλυσή του ο Guardian. Ο νυν Πάπας έχει και αυτός το τελευταίο διάστημα προβλήματα – πολύ συχνά τον βλέπουμε σε αμαξίδιο ή μπαστούνι και δυσκολεύεται με την κίνησή του.

Από την αρχή της παποσύνης του, ο 86χρονος σήμερα Φραγκίσκος είχε πει ότι θα αποχωρούσε και δεν θα πέθαινε εν ενεργεία. Μίλησε για μια «σύντομη παποσύνη» ενώ έλεγε σε δημοσιογράφους ότι «δεν θα είναι και καμία καταστροφή αν παραιτηθώ». Έχει μάλιστα δηλώσει ότι θα ήθελε να είναι επίτιμος επίσκοπος και όχι επίτιμος Πάπας όπως ο Βενέδικτος, ζώντας έξω από το Βατικανό.

Αν υπήρχε κάτι που θα έκανε την παραίτηση κάπως άβολη θα ήταν η προοπτική να υπάρχει ένας εν ενεργεία (δηλαδή ο διάδοχος του Φραγκίσκου) και δύο πρώην Πάπες (ο ακόμη εν ζωή Βενέδικτος και ο Φραγκίσκος).

Στα παρασκήνια του Βατικανού, συνεχίζει ο Guardian, αυτό το ιστορικό παράδοξο του νυν και του πρώην Πάπα, στα περίπου δέκα χρόνια κατά τα οποία συνυπήρχαν στο Βατικανό, ο Φραγκίσκος και ο Βενέδικτος έδωσε αφορμή για διχόνοια.

Η απόφαση του Βενέδικτου να είναι ένας πρώην (emeritus) Πάπας προκαλούσε σχόλια: θεολογικά και νομικά ήταν πρωτοφανής αν όχι και αβάσιμη, αναφέρει το Associated Press. Εξίσου άβολες φαίνονταν κάποιες από τις παρεμβάσεις του Βενέδικτου, όπως για την ανάγκη να διατηρηθεί η αγαμία του κλήρου, την ώρα που ο Φραγκίσκος θα αποφάσιζε αν θα μπορούσε να ορίσει λαϊκούς όπου δεν υπήρχαν αρκετοί ιερείς (όπως τον Αμαζόνιο).

Η σχετικά φιλελεύθερη προσέγγιση του Φραγκίσκου και η έμφαση σε ζητήματα όπως το Μεταναστευτικό ή η κλιματική κρίση ενόχλησε πολλούς στην Καθολική Εκκλησία. Κάποιοι είδαν στο πρόσωπο του Βενέδικτου ένα εναλλακτικό και πάντως περισσότερο πιστό στην παράδοση αντίβαρο.

Σε κάθε περίπτωση, ο θάνατος του Βενέδικτου αίρει αυτήν την περίεργη κατάσταση των δύο Παπών. Αφετέρου, μεγάλωσε ελαφρά την πιθανότητα του Φραγκίσκου να δηλώσει και αυτός παραίτηση. Στις 13 Μαρτίου 2023 θα έχει συμπληρώσει 10 χρόνια. Κάπου εκεί, ή κοντά στη σύνοδο των επισκόπων το προσεχές φθινόπωρο είναι μια καλή ευκαιρία, ανοίγοντας ίσως έναν νέο κύκλο δύο Παπών.