Ζορμπάς - Κριτική της παράστασης

Επιμέλεια: Απόστολος Ιωαννίδης

Πρόλογος:


Η ομάδα του «Αντικειμενικότητα News» παρακολούθησε πρόσφατα την παράσταση «Ζορμπάς» στο θέατρο «Ελληνικός Κόσμος» του Ιδρύματος Μείζονος Ελληνισμού. Το θρυλικό έργο του Νίκου Καζαντζάκη, 76 χρόνια μετά την πρώτη κυκλοφορία του, «ξαναζωντάνεψε» επί σκηνής, με έναν πολυπληθή θίασο ηθοποιών, τραγουδιστών και χορευτών να «αφιερώνεται» στην Ελληνική ψυχή, υπό την «αιγίδα» του Γιάννη Κακλέα.









Η σύνοψη του έργου:


Περιμένοντας στον Πειραιά το πλοίο, που θα τον οδηγήσει προς την Κρήτη, ο Νίκος (Αθηναίος συγγραφέας και αφηγητής του έργου) συναντά και γνωρίζει τον άνθρωπο, που θα αλλάξει όλη του τη ζωή: Τον Μακεδόνα επαρχιώτη, Αλέξη Ζορμπά. Ο Ζορμπάς θα συντροφεύσει τον Νίκο, εξερευνώντας απαντήσεις σε ερωτήματα για τον έρωτα, τη ζωή και τον θάνατο. Οι δύο άνδρες προσκαλούν το κοινό να μετέχουν σε μια πρωτόγνωρη, αμιγώς Ελληνική περιπέτεια.


Οι εξωτερικοί Συντελεστές:


Η σκηνοθεσία του Γιάννη Κακλέα αποδείχτηκε για ακόμη μία φορά αριστουργηματική. Η μεταφορά του θρυλικού μυθιστορήματος στο θέατρο εκτελέσθηκε με καλλιτεχνική μαεστρία, ενώ βαρύνουσα σημασία δόθηκε στους συμβολισμούς του έργου και τα βαθιά μηνύματα ζωής, που διαχειρίζεται. Το κοινό απόλαυσε ένα δίωρο θέαμα, που το κρατούσε καθηλωμένο στη θέση του, ενώ ο συνδυασμός του μουσικοχορευτικού στοιχείου με την πρόζα ξεσήκωσε το κοινό, το οποίο αισθάνθηκε τον πολύκροτο, Κρητικό «παλμό».





Τα σκηνικά του Μανώλη Παντελιδάκη λειτούργησαν ως «όχημα», για να «ταξιδέψει» ο θεατής στον θρυλικό κόσμο του Αλέξη Ζορμπά και να αισθανθεί μέλος της δικής του, Κρητικής περιπέτειας. Τα κοστούμια της Ηλένια Δουλαδίρη συνδέονταν άρρηκτα με την εποχή, κατά την οποία διαδραματίζεται το έργο, ενώ η ενδυματολόγος πέτυχε να αποτυπώσει σε κάθε κοστούμι και το προσωπικό ύφος του κάθε ρόλου.


Ο μουσικός επιμελητής, Βάιος Πράπας, «έντυσε» την παράσταση με την πρωτότυπη μουσική του αξεπέραστου Μίκη Θεοδωράκη, προσδίδοντας σε κάθε σκηνή το κατάλληλο ύφος και την πρέπουσα ένταση. Η προβολή των βίντεο του Παντελή Μάκκα ήταν μια πρωτότυπη, αλλά σωστή επιλογή, την οποία οι θεατές απόλαυσαν και εκτίμησαν δεόντως.






Οι ηθοποιοί:


Ο Γιάννης Στάνκογλου κλήθηκε να υποδυθεί έναν από τους δημοφιλέστερους χαρακτήρες της σύγχρονης, ελληνικής λογοτεχνίας. Η ερμηνεία του ως Ζορμπά χαρακτηριζόταν από πάθος και ρεαλισμό, ενώ κατάφερε να αναδείξει και τις ευαίσθητες, συναισθηματικές πτυχές του ήρωα, που συνδέονται με το δυστυχές παρελθόν του. Η αγάπη του για τη ζωή, την καλοπέραση και την ελευθερία εκφράστηκε τεχνηέντως, μέσω του αξιοσέβαστου Γιάννη Στάνκογλου.





Τον ρόλο του καλλιεργημένου ποιητή, Νίκου, ενσάρκωσε ο μοναδικός Αιμιλιανός Σταματάκης. Ο ηθοποιός υποδύθηκε με περίσσεια ευφυία και χάρη το αφεντικό και πιστό φίλο του Αλέξη Ζορμπά. Η κομψότητα των κινήσεών του και το ιδιαίτερο «χρώμα» της φωνής του συνέβαλαν καταλυτικά στη διαμόρφωση της «δυνατής» του ερμηνείας.





Η Όλια Λαζαρίδου συγκλόνισε το κοινό, μέσα από τον ρόλο της Μαντάμ Ορτάνς. Οι τραγικές εκφάνσεις αλλά και η αγνότητα του ψυχισμού της ρομαντικής ηρωίδας, που «τρέφει» για τον Ζορμπά βαθιά συναισθήματα αγάπης, εκφράστηκαν εναργώς, διά μέσου της ερμηνείας αυτής. Το κοινό αγάπησε για ακόμη μια φορά τη Μαντάμ Ορτάνς και αυτό οφείλεται, βεβαίως, στη χαρισματική ηθοποιό.




Η Ηλιάνα Μαυρομάτη ανέλαβε τον ρόλο της μυστηριώδους χήρας και κατάφερε σε κάθε σκηνή να «κατακτά» την προσοχή των θεατών με τον καθηλωτικό της δυναμισμό και την απαράμιλλη σαγήνη της. Ο κρυφός και παθιασμένος έρωτάς της με τον Νίκο και η θαρραλέα στάση της απέναντι στον θάνατο παρουσιάστηκαν από την ηθοποιό με καλλιτεχνική αρτιότητα.




Ο Ιβάν Σβιτάιλο, ερμηνεύοντας τον Μαυραντώνη, εντυπωσίασε με τον αρχοντικό «αέρα» που απέπνεε. Ο ηθοποιός «διείσδυσε» στον χαρακτήρα του σκληρού οικογενειάρχη και απέδωσε με πειστικότητα την προσπάθεια του ήρωα να διατηρήσει την οικογενειακή του τιμή, αλλά ανέδειξε και την επιθυμία του για στυγερή και άμεση εκδίκηση, απέναντι σε οποιονδήποτε βλάψει τους αγαπημένους του. Επιπλέον, στη σκηνή που όλοι ηθοποιοί χόρεψαν πεντοζάλι, ο Ιβάν Σβιτάιλο ξεσήκωσε κάθε θεατή, με τις αδιαμφισβήτητες, χορευτικές του ικανότητες.

Επίλογος:


Η παράσταση κατόρθωσε με επιτυχία να «ζωντανέψει» επί σκηνής την ιστορία του Αλέξη Ζορμπά και να αφιερωθεί απόλυτα στην Ελληνική ψυχή, όπως ήταν και ο βασικός στόχος της. Οι ηθοποιοί και οι εξωτερικοί συντελεστές πλαισίωσαν άριστα τη συγκεκριμένη προσπάθεια, λειτουργώντας κατά τις εντολές του σκηνοθέτη. Έτσι, το κοινό απόλαυσε την εξαίρετη και αξιοσέβαστη δουλειά μιας «πλειάδας» ταλαντούχων επαγγελματιών.