Μολδαβία: Προεδρικές εκλογές με δίλημμα «ένταξη στην ΕΕ ή επανασύνδεση με Ρωσία»

Η Μολδαβία ψηφίζει σήμερα για να εκλέξει πρόεδρο και για να αποφασίσει αν θα συνεχίσει ή όχι τον ευρωπαϊκό δρόμο της, σε μια κρίσιμης σημασίας διπλή ψηφοφορία για το μέλλον αυτής της πρώην σοβιετικής δημοκρατίας με φόντο καταγγελίες για ρωσική ανάμιξη.

Η πρόεδρος Μάγια Σάντου, η οποία έστρεψε αποφασιστικά προς την Ευρωπαϊκή Ένωση τη μικρή χώρα της που συνορεύει με την εμπόλεμη Ουκρανία, είναι το φαβορί, όμως αναμένεται ότι θα χρειαστεί ένας δεύτερος γύρος, στις 3 Νοεμβρίου, για να επιβληθεί, σύμφωνα με τα προγνωστικά. Στις προεκλογικές δημοσκοπήσεις, το ποσοστό της ήταν γύρω στο 36%.

Έτσι αναμένεται ότι σήμερα η προσοχή θα επικεντρωθεί κυρίως στο δημοψήφισμα που οργανώνεται παράλληλα με τις προεδρικές εκλογές: οι ψηφοφόροι θα εγκρίνουν άραγε να περιληφθεί στο Σύνταγμα της χώρας ο στόχος της ένταξης στην Ευρωπαϊκή Ένωση;

Με το ένα πόδι στην ΕΕ

Η Μολδαβία βρίσκεται ήδη με το ένα πόδι στην ΕΕ, καθώς τον Ιούνιο άνοιξαν επισήμως ενταξιακές διαπραγματεύσεις και οι δημοσκοπήσεις προλέγουν μια νίκη του «ναι» με 55%.

Όμως άγνωστο παραμένει πόση θα είναι η συμμετοχή, η οποία πρέπει να φθάσει κατ’ ελάχιστον το 33% για να είναι έγκυρο το δημοψήφισμα, καθώς τα φιλορωσικά κόμματα έχουν καλέσει σε μποϊκοτάζ με την ελπίδα να ακυρώσουν την ψηφοφορία.

Στο μεταξύ, η αστυνομία πραγματοποίησε τους τελευταίους μήνες 350 έρευνες και προχώρησε σε εκατοντάδες συλλήψεις υπόπτων που κατηγορούνται ότι επεδίωκαν να διαταράξουν την εκλογική διαδικασία για λογαριασμό της Μόσχας.

Ένα άνευ προηγουμένου σύστημα εξαγοράς ψήφων αποκαλύφθηκε, στο πλαίσιο του οποίου 150.000 Μολδαβοί πληρώθηκαν για να ψηφίσουν κατά της Σάντου και κατά της ΕΕ, οι οποίοι φθάνουν μάλιστα τις 300.000 μαζί με τους οικείους τους, σύμφωνα με τους ερευνητές.

Πρόκειται για περίπου το ένα τέταρτο των ψηφοφόρων που αναμένονται στα εκλογικά τμήματα αυτής της χώρας των 2,6 εκατομμυρίων κατοίκων από τις 07:00 (τοπική ώρα και ώρα Ελλάδας) μέχρι τις 21:00 — τα πρώτα αποτελέσματα θα ανακοινωθούν γύρω στις 22:00.

Πρώτη γυναίκα που ανέλαβε το 2020 τα προεδρικά καθήκοντα στη χώρα αυτή, η οποία βρίσκεται ανάμεσα στο ΝΑΤΟ και τη ρωσική σφαίρα επιρροπής, η Μάγια Σάντου, μια 52χρονη οικονομολόγος, έχει φήμη αδιάφθορης και έχει αναδειχθεί σε ευρωπαϊκή προσωπικότητα πρώτης γραμμής.

Στη διάρκεια της προεκλογικής εκστρατείας περιόδευσε στην ύπαιθρο συναντώντας χωρικούς για να τους κινητοποιήσει και να τους υπενθυμίσει ότι στο δημοψήφισμα «δεν υπάρχει δεύτερος γύρος».

Απέναντί της δεν υπάρχει κάποιος ισχυρός αντίπαλος, αλλά μια συστάδα δέκα υποψηφίων, οι περισσότεροι από τους οποίους συνδέονται περισσότερο ή λιγότερο με τη Μόσχα και κάνουν λόγο για «ουδετερότητα». Ορισμένοι εκφράζονται στα ρωσικά, πέραν της επίσημης γλώσσας, που είναι η ρουμανική.

Μεταξύ αυτών, ο Αλεξάντρ Στογιάνογλο, ένας 57χρονος πρώην εισαγγελέας που υποστηρίζεται από τους φιλορώσους σοσιαλιστές, συγκεντρώνει το υψηλότερο ποσοστό στις δημοσκοπήσεις, 9%. Είχε απολυθεί από την αντίπαλό του και ζητάει «να αποκατασταθεί η δικαιοσύνη» απέναντι σε μια εξουσία που είναι έτοιμη, σύμφωνα με την αντιπολίτευση, να καταπατήσει τα δικαιώματα.

Ο Ρενάτο Ουσάτιι, πρώην δήμαρχος της Μπάλτσι, δεύτερης πόλης της Μολδαβίας, συγκεντρώνει 6,4% στις δημοσκοπήσεις και έχει κι αυτός ένα χαρτί να παίξει. Με τη μολδαβική σημαία στους ώμους, αυτός ο 45χρονος υποστηρίζει πως είναι «ο μόνος υποψήφιος ο οποίος δεν ελέγχεται ούτε από την ανατολή ούτε από τη δύση».

Σύμφωνα με το κέντρο μελετών WatchDog, η Ρωσία δαπάνησε εκατό εκατομμύρια δολάρια ενόψει της ψηφοφορίας. Η αστυνομία έχει κατηγορήσει τον ολιγάρχη Ιλάν Σορ, ο οποίος έχει καταφύγει στη Μόσχα έπειτα από καταδίκη του για απάτη και κλοπή, ότι προσπάθησε να πληρώσει ένα δίκτυο τουλάχιστον 130.000 ψηφοφόρων για να ψηφίσουν «Όχι» και να υποστηρίξουν συγκεκριμένο υποψήφιο.

Ο Σορ, στον οποίο έχει επιβληθεί ερήμην ποινή φυλάκισης και σε βάρος του έχουν επιβληθεί ευρωπαϊκές κυρώσεις, προσφέρθηκε δημοσια να πληρώσει Μολδαβούς για να ψηφίσουν «Όχι» και να υποστηρίξουν «το δικό μας υποψήφιο». Αρνείται πως έχει κάνει οποιοδήποτε αδίκημα και λέει πως τα χρήματα είναι δικά του.

«Την ώρα που η χώρα μας βρίσκεται στο σταυροδρόμι, μια συμμορία απατεώνων επιχειρεί να ξεγελάσει τους ανθρώπους», προειδοποίησε ο πρωθυπουργός Ντόριν Ρετσεάν και κάλεσε τους Μολδαβούς να βρίσκονται «σε επιφυλακή».

Το Κρεμλίνο απέρριψε «κατηγορηματικά» τις κατηγορίες για ανάμιξη.