Τρόφιμα: Στο έλεος της ακρίβειας εκατομμύρια καταναλωτές - Αυξήσεις έως 90% (πίνακες)

Εκτός ελέγχου βρίσκονται οι τιμές των τροφίμων κατά τα τελευταία δύο και πλέον χρόνια, με αποτέλεσμα πολλά προϊόντα να πωλούνται σε διπλάσια και παραπάνω ίσως τιμή σε σχέση με το 2021. 

Είναι χαρακτηριστικό ότι οι ανατιμήσεις προϊόντων με βάση στοιχεία της ΕΛΣΤΑΤ σε 72 τομείς προϊόντων στον τομέα τροφίμων και ποτών αγγίζουν το 29% σε μέσο όρο. Ωστόσο, πολλά προϊόντα έχουν ξεφύγει πολύ παραπάνω, όπως το ελαιόλαδο, η τιμή του οποίου έχει αυξηθεί πάνω από 90% (βλ. πίνακα) από τον Ιούνιο του 2023 μέχρι και τον Οκτώβριο του 2023. 

Ωστόσο, και αυτό το μέγεθος είναι κατά μέσο όρο, κάτι που σημαίνει ότι σε πολλές περιπτώσεις οι ανατιμήσεις είναι πάνω από διπλάσιες. Ενόσω συμβαίνουν τα παραπάνω, η Ελλάδα συνεχίζει να βρίσκεται στον μισθολογικό πάτο της Ευρώπης, με τους πολίτες της χώρας να καταγράφουν τις χαμηλότερες αποδοχές.

Οπως προκύπτει από τα επίσημα στοιχεία, μια σειρά βασικών προϊόντων για το μέσο νοικοκυριό έχει ανατιμηθεί σε πάρα πολύ μεγάλο βαθμό, κάτι που προκαλεί σοβαρό ζήτημα διαβίωσης σε πολλές περιπτώσεις. 

Ενδεικτικά, οι τιμές στη ζάχαρη έχουν αυξηθεί πάνω από 60%, στα τυριά έχουν σημειώσει άνοδο πάνω από 45%, στα παρασκευάσματα με βάση το κρέας σχεδόν 40%, στα νωπά λαχανικά κατά 39%, στα άλλα προϊόντα διατροφής, που περιλαμβάνουν πάρα πολλά προϊόντα, σχεδόν κατά 38%, στα αυγά κατά 36,6%, στις πατάτες κατά 33,3%, στα νωπά φρούτα κατά 32,6%, στο γάλα σχεδόν κατά 30%, όπως και στα φρούτα. Παράλληλα, ο καφές έχει ανατιμηθεί κατά 23,71%, το ρύζι κατά 21,61%, τα ζυμαρικά κατά 18,27% και οι παιδικές τροφές σχεδόν κατά 22%.

Πρώτη σε ακρίβεια τροφίμων η Ελλάδα σε ευρωπαϊκό επίπεδο

Αξίζει δε να σημειωθεί ότι «πρωταθλήτρια» Ευρώπης στις τιμές των τροφίμων αναδεικνύεται η Ελλάδα, γεγονός που αποτυπώνει τις βαρύτατες ευθύνες της κυβέρνησης της Ν.Δ. Όπως προκύπτει, τα όποια μέτρα έλαβε για την ανάσχεση της ακρίβειας αποδείχτηκαν ανεπαρκή, με αποτέλεσμα να πιέζονται ακόμη περισσότερο οι πολίτες.

Είναι χαρακτηριστικό ότι την ταχύτερη άνοδο τιμών τροφίμων και ποτών σε όλη την Ευρωπαϊκή Ένωση βίωσε η Ελλάδα τον Οκτώβριο, σύμφωνα με τα επίσημα τελικά στοιχεία της Eurostat. Αυτά δείχνουν άνοδο του σχετικού δείκτη κατά 10,4% στην Ελλάδα (από 9,7% άνοδο που κατέγραψε τον Σεπτέμβριο) και έναντι μέσης ανόδου κατά 7,6% στην Ευρωπαϊκή Ένωση και κατά 7,5% στην Ευρωζώνη.

Το ζήτημα είναι ότι στα πιο πολλά κράτη οι τιμές επιβραδύνθηκαν. Για παράδειγμα, σε επίπεδο Ευρωζώνης τα στοιχεία για τον δείκτη τιμών τροφίμων και ποτών τον Σεπτέμβριο κατέγραφαν άνοδο 9,1% και 9,4% στην Ε.Ε., αλλά και διψήφια άνοδο τους προηγούμενους μήνες.

Υπερβάλλουσα δαπάνη 275 ευρώ για κάθε νοικοκυριό

Οι πολίτες στην Ελλάδα καλούνται να αντιμετωπίσουν το ολοένα και πιο αυξημένο κόστος ζωής, ενώ αναγκάζονται να ξοδεύουν παραπάνω από το μηνιαίο εισόδημά τους προκειμένου να ανταποκριθούν στις στοιχειώδεις οικονομικές απαιτήσεις. Ουσιαστικά, οι καταναλωτές καλούνται πέραν του μηνιαίου εισοδήματός τους να πληρώσουν έξοδα τα οποία προέρχονται από καταθέσεις, χρήση καρτών ή ακόμη και «μαύρα» ώστε να καλυφθούν οι αυξανόμενες καθημερινές τους ανάγκες.

Οπως αποτυπώνεται σε πρόσφατη έκθεση της Intrum, σχεδόν 3 στους 10 καταναλωτές στην Ελλάδα δαπανούν περισσότερα από το μηνιαίο εισόδημά τους, με τη μέση υπερβάλλουσα δαπάνη να υπολογίζεται σε 275 ευρώ. Τα χρήματα προέρχονται είτε από αποταμιεύσεις είτε από κάρτες είτε από δανεικά.

Αξίζει δε να σημειωθεί ότι το ποσοστό καταναλωτών που δαπανούν περισσότερα από το εισόδημά τους στην Ελλάδα είναι από τα υψηλότερα στην Ευρώπη, με την πρωτιά να κατέχουν η Νορβηγία (33%) και η Ιρλανδία (32%). Ωστόσο, και στις δύο αυτές χώρες το ποσό της υπερβάλλουσας δαπάνης είναι πολύ χαμηλότερο σε σύγκριση με το μέσο μηνιαίο οικογενειακό εισόδημα, της τάξης του 15% στη Νορβηγία (284 ευρώ) και 11% στην Ιρλανδία (184 ευρώ). Ενώ στην Ελλάδα είναι στο 51%!

Τι γίνεται στην Ευρώπη

Η υπερβάλλουσα δαπάνη σε επίπεδο Ευρώπης ανέρχεται σε 232 ευρώ, με το 49% των Ευρωπαίων να δηλώνει ότι μετά την πληρωμή των λογαριασμών τους μένουν πολύ λιγότερα χρήματα στην τσέπη σε σύγκριση με έναν χρόνο πριν, ενώ το 35% δηλώνει ότι έχει καθυστερήσει να πληρώσει, εμπρόθεσμα τουλάχιστον, έναν λογαριασμό τους τελευταίους 12 μήνες. 

Για να αντιληφθεί κάποιος το πρόβλημα που υπάρχει πλέον στην Ευρώπη στο πλαίσιο αυτής της πληθωριστικής κρίσης διαρκείας, το προαναφερθέν ποσοστό (35%) είναι το υψηλότερο που καταγράφεται κατά την τελευταία 5ετία.

Μάλιστα, 1 στους 5 καταναλωτές στην Ευρώπη δηλώνει ότι δεν έχει καθόλου αποταμιεύσεις, ενώ το 17% έχει αποταμιεύσεις που αντιστοιχούν σε ποσό λιγότερο από το εισόδημα ενός μήνα.

Αρνητικά ποσοστά αποταμίευσης

Με βάση όλα τα παραπάνω, μόνο τυχαίο δεν είναι το γεγονός ότι αρνητικά ποσοστά αποταμίευσης (-4,0%) κατέγραψε η Ελλάδα το 2022, σύμφωνα με στοιχεία που έδωσε χθες στη δημοσιότητα η Eurostat. Ούτε λίγο ούτε πολύ, οι Έλληνες ξόδεψαν περισσότερα από όσα κέρδισαν κατά το περασμένο έτος.

Δώδεκα κράτη-μέλη της Ε.Ε. κατέγραψαν ποσοστά αποταμίευσης κάτω του 10,0% το 2022 και δύο -η Πολωνία και η Ελλάδα- είχαν αρνητικά ποσοστά, -0,8% και -4,0% αντίστοιχα. 

Σύμφωνα με τη Eurostat, «αυτό δείχνει ότι τα νοικοκυριά ξόδευαν περισσότερα από το ακαθάριστο διαθέσιμο εισόδημά τους και επομένως είτε χρησιμοποιούσαν συσσωρευμένες αποταμιεύσεις από προηγούμενες περιόδους είτε δανείζονταν για να χρηματοδοτήσουν τις δαπάνες τους».

Στον πάτο οι μισθοί

Παράλληλα, οι Έλληνες καταγράφουν τους χαμηλότερους μισθούς. Σύμφωνα με τα στοιχεία της Statista που παρουσίασε το Euronews Business, το 2022 οι μέσοι ετήσιοι μισθοί στην Ε.Ε. κυμαίνονταν από 73.642 ευρώ στην Ισλανδία μέχρι 24.067 ευρώ στην Ελλάδα.

Οι χώρες με τις υψηλότερες αποδοχές το 2022 ήταν η Ισλανδία (73.642 ευρώ), το Λουξεμβούργο (72.529 ευρώ), η Ελβετία (67.605 ευρώ), το Βέλγιο (63.758 ευρώ) και η Δανία (59.405 ευρώ), ενώ οι χαμηλότερες στην Ελλάδα (24.067 ευρώ), στη Σλοβακία. 24.337 ευρώ), στην Ουγγαρία (26.376 ευρώ), στην Πορτογαλία (29.540 ευρώ) και στην Τσεχία (30.967 ευρώ).

Υπενθυμίζεται ότι την περασμένη εβδομάδα δημοσιεύτηκε πανευρωπαϊκή έρευνα της Συνομοσπονδίας Ευρωπαϊκών Συνδικάτων (ΣΕΣ), στην οποία καταγράφεται μείωση των πραγματικών μισθών κατά 0,2% το 2023 στην Ελλάδα τη στιγμή που τα κέρδη των επιχειρήσεων καταγράφουν εκτίναξη κατά 5,9%, ενισχύοντας την πτώση του πραγματικού διαθέσιμου εισοδήματος διαμέσου της ανόδου του πληθωρισμού.