Υπουργείο Εργασίας: Επίδομα ανεργίας υπό προϋποθέσεις - Έρχονται σαρωτικές αλλαγές

Προάγγελος σαρωτικών αλλαγών στα επιδόματα και στα βοηθήματα που χορηγεί η ΔΥΠΑ (πρώην ΟΑΕΔ), και δεν αφορούν μόνο τους μακροχρόνια ανέργους, αποτέλεσε η εν κρυπτώ Κοινή Υπουργική Απόφαση που κατάργησε τρία επιδόματα-βοηθήματα (μεταξύ αυτών και το επίδομα επίσχεσης εργασίας) που χορηγούνταν μέχρι πρόσφατα σε συγκεκριμένες κατηγορίες στις οποίες δεν περιλαμβάνονταν ωφελούμενοι της τακτικής μηνιαίας επιδότησης.

Η συγκεκριμένη Υπουργική Απόφαση, που ουσιαστικά δρομολογήθηκε από τη διοίκηση της ΔΥΠΑ και υλοποιήθηκε αιφνιδιαστικά την τελευταία μέρα λειτουργία της Βουλής πριν από την Πρωτοχρονιά (με ΚΥΑ των υπουργείων Οικονομικών και Εργασίας), θεωρείται προπομπός των αλλαγών που δρομολογούνται, συμπεριλαμβανομένου και βασικού επιδόματος ανεργίας που χορηγείται σε μηνιαία βάση, το οποίο ωστόσο λαμβάνουν όλο και λιγότεροι άνεργοι από τους εγγεγραμμένους στη λίστα της ΔΥΠΑ.

Είναι χαρακτηριστικό ότι, με βάση τα τελευταία στοιχεία που δημοσιοποίησε η Δημόσια Υπηρεσία Απασχόλησης, μόλις το 14% έλαβε τον Νοέμβριο του 2023 το επίδομα των 479 ευρώ, ενώ οι μακροχρόνια άνεργοι, που σταθερά αποτελούν το 50% του συνόλου των εγγεγραμμένων, μένουν κατά κανόνα χωρίς την οποιαδήποτε παροχή.

Η σύνδεση με την κατάρτιση

Με επιχείρημα την αναποτελεσματικότητα των σημερινών παροχών αλλά με κύριο στόχο την εκκαθάριση του μητρώου της ΔΥΠΑ, δηλαδή τη μείωση του αριθμού των εγγεγραμμένων ανέργων, οι οποίοι τους χειμερινούς μήνες ξεπερνούν το 1 εκατ., και την απόλυτη σύνδεση του ανέργου με την κατάρτιση, το υπουργείο Εργασίας δρομολογεί συγκεκριμένες αλλαγές. 

Έτσι, η επιδότηση (υψηλότερη για ένα συγκεκριμένο χρονικό διάστημα και χαμηλότερη στη συνέχεια) θα εξαρτάται από τη σύνδεση του ανέργου με τα προγράμματα κατάρτισης και τις προτεινόμενες θέσεις εργασίας. Δηλαδή από τη σύνδεσή του με τα προγράμματα κατάρτισης θα εξαρτάται όχι μόνο η επιδότηση αλλά και η παραμονή του ανέργου στις λίστες ανεργίας της ΔΥΠΑ.

Το νέο επίδομα ανεργίας, που η υλοποίησή του αποτελεί μία από τις δεσμεύσεις της χώρας από την ένταξή της στο Ταμείο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας, θα βασίζεται στις προτάσεις που είχαν κατατεθεί στην επιτροπή Πισσαρίδη. Σύμφωνα με την πρόταση της επιτροπής, το νέο επίδομα ανεργίας θα είναι κυμαινόμενο, κυρίως όμως η λογική του θα έχει να κάνει με την «αυστηροποίηση» του χρόνου παραμονής του ανέργου στις λίστες ανεργίας της ΔΥΠΑ.

Η πρόταση Πισσαρίδη

Το κυμαινόμενο επίδομα θα είναι αυξημένο τους πρώτους μήνες και θα μειώνεται σταδιακά. Ωστόσο, το επίμαχο σημείο είναι ότι η καταβολή του θα εξαρτάται από τη σύνδεση του ανέργου με τα προγράμματα κατάρτισης και την ενεργή αναζήτηση εργασίας. 

Συγκεκριμένα:

• Οι δικαιούχοι του επιδόματος ανεργίας θα πρέπει υποχρεωτικά να παρακολουθούν προγράμματα επανακατάρτισης που θα ορίζει η ΔΥΠΑ.
• Αν κάποιος δεν παρακολουθήσει ή διακόψει τη συμμετοχή του, τότε θα διακόπτεται η καταβολή του επιδόματος.
• Επίσης, θα χάνεται το επίδομα αν η ΔΥΠΑ του βρει εργασία σε αντικείμενο ίδιο με το αντικείμενό του και την αρνηθεί.

Σύμφωνα με την πρόταση Πισσαρίδη, το νέο επίδομα ανεργίας θα διαμορφωθεί ως εξής:

• Επίδομα ανεργίας στο 55% του μέσου μηνιαίου μισθού του ανέργου στα προηγούμενα τρία έτη, με ανώτατο όριο τα 1.200 ευρώ.
• Η διάρκεια του αυξημένου επιδόματος είναι στους 6 μήνες, αντί για 12 μήνες που είναι σήμερα, και πληρώνεται υπό την προϋπόθεση ότι ο άνεργος αναζητά ενεργά εργασία ή συμμετέχει σε προγράμματα κατάρτισης.
• Αν ο άνεργος μετά τους 6 μήνες δεν έχει βρει δουλειά, θα λαμβάνει για διάστημα έως 6 μήνες ή έως ότου βρει δουλειά, αν αυτό συμβεί νωρίτερα, το επίδομα ανεργίας στο επίπεδο που είναι σήμερα, δηλαδή στο 55% του κατώτατου μισθού.

Σύμφωνα με τα σενάρια που επεξεργάζεται το υπουργείο Εργασίας, το πρώτο χρονικό διάστημα μετά την απόλυση θα δίνεται στον άνεργο αυξημένο ποσό επιδόματος -πιο κοντά στον μισθό του-, το οποίο θα μπορεί να μειώνεται σταδιακά όσο περνούν οι μήνες, χωρίς όμως να πέφτει κάτω από το σημερινό επίπεδο των 479 ευρώ ανά μήνα.

Σήμερα το επίδομα ανεργίας ανέρχεται στο 55% του βασικού ημερομισθίου του ανειδίκευτου εργάτη, πολλαπλασιαζόμενο επί 25, και προσαυξάνεται κατά 10% για κάθε προστατευόµενο µέλος. 

Το βασικό επίδομα σήμερα είναι 479 ευρώ, ενώ καταβάλλεται μέχρι 12 μήνες για όσους έχουν εργαστεί για διάστημα τουλάχιστον 250 ημερών κατά το τελευταίο 14μηνο, αφαιρουμένων των 2 τελευταίων μηνών, ενώ οι μήνες καταβολής του είναι λιγότεροι, 5-10 μήνες, για όσους έχουν εργαστεί από 125 έως και 249 μέρες.