Καλάθι του νοικοκυριού: Επέκταση μέχρι το τέλος του έτους - Οι υποχρεώσεις των σούπερ μάρκετ

Επέκταση των ρυθμισεων του Υπουργείου Ανάπτυξης για την περιστολή φαινομένων αθέμιτης κερδοφορίας, στα πλαίσια του περιθωρίου μικτού κέρδους, όπως και το καλάθι του νοικοκυριού έως 31/12/2023 προβλέπει το πολυνομοσχέδιο του υπουργείου Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών.

Συγκεκριμένα σε σχέση με το «Καλάθι του νοικοκυριού» το πολυνομοσχέδιο προβλέπει:

1. Oι επιχειρήσεις υπεραγορών τροφίμων και άλλων προϊόντων που ασκούν δραστηριότητες λιανικής πώλησης («super markets»), των οποίων ο συνολικός ετήσιος κύκλος εργασιών υπερβαίνει τα ενενήντα εκατομμύρια (90.000.000) ευρώ ετησίως, βάσει των οικονομικών καταστάσεων της αμέσως προηγούμενης, από την έναρξη ισχύος του παρόντος, διαχειριστικής περιόδου, αποστέλλουν στο Υπουργείο Ανάπτυξης, ανά τακτά χρονικά διαστήματα, κατάλογο καταναλωτικών προϊόντων («καλάθι του νοικοκυριού») που είναι απαραίτητα για την αξιοπρεπή διαβίωση.
2. Ειδικότερα, οι υπόχρεοι της παρ. 1 εντάσσουν ένα (1) τουλάχιστον προϊόν από κάθε κατηγορία προϊόντων που περιλαμβάνεται στο «καλάθι του νοικοκυριού» και το διαθέτουν σε προσιτή τιμή, ιδίως συγκριτικά με τα υπόλοιπα προϊόντα της ίδιας κατηγορίας, ενημερώνοντας τους καταναλωτές, που προσέρχονται στα φυσικά ή ψηφιακά καταστήματά τους, ως προς τη σύνθεση του «καλαθιού του νοικοκυριού» που προτείνουν. Η ενημέρωση αυτή γίνεται με κάθε πρόσφορό μέσο, ιδίως με λίστες, φυλλάδια και ειδική σήμανση επί των προϊόντων ή του χώρου πώλησής τους.
3. Οι υπόχρεοι της παρ. 1 τοποθετούν ευκρινές ειδικό σήμα στον χώρο πώλησης (ράφι) των προϊόντων που συμμετέχουν στο «καλάθι του νοικοκυριού», καθώς και ευκρινή κατάλογο των προϊόντων που συνθέτουν το «καλάθι του νοικοκυριού» σε εμφανές σημείο στην είσοδο του καταστήματος, που συμπεριλαμβάνει τις τιμές στις οποίες προσφέρονται τα προϊόντα. Επιπροσθέτως, οι υπόχρεοι της παρ. 1 διασφαλίζουν ότι τα προϊόντα που συμμετέχουν στο «καλάθι του νοικοκυριού» βρίσκονται στα καταστήματά τους σε επάρκεια και διατίθενται απρόσκοπτα στο καταναλωτικό κοινό. Για κάθε παράβαση της παρούσας επιβάλλεται διοικητικό πρόστιμο ύψους από χίλια (1.000) έως πενήντα χιλιάδες (50.000) ευρώ σύμφωνα με την απόφαση της παρ. 7.
4. Ο κατάλογος των προϊόντων που συμμετέχουν στο «καλάθι του νοικοκυριού» και οι τιμές τους διαμορφώνονται ελεύθερα από τις επιχειρήσεις, τηρουμένου του άρθρου 55, περί αθέμιτης κερδοφορίας. Τα προϊόντα που εντάσσονται στο «καλάθι του νοικοκυριού» ελέγχονται, κατά προτεραιότητα, από τις αρμόδιες ελεγκτικές αρχές ως προς τη συμμόρφωση με την ανωτέρω διάταξη. Τα προϊόντα του καταλόγου μπορούν να διαφοροποιούνται κάθε φορά που αποστέλλεται από τους υπόχρεους νέος κατάλογος προς το Υπουργείο Ανάπτυξης.
5. Κατάλογο προϊόντων που εντάσσονται στο «καλάθι του νοικοκυριού» μπορούν να αποστέλλουν και επιχειρήσεις που δεν εντάσσονται στους υπόχρεους της παρ. 1. Οι ως άνω επιχειρήσεις, εφόσον αποστείλουν κατάλογο προϊόντων, καθίστανται υπόχρεοι τήρησης του παρόντος μέχρι τη λήξη της ισχύος του.
6. Η μη αποστολή καταλόγου προϊόντων ή η ελλιπής αποστολή καταλόγου προϊόντων από τους υπόχρεους τιμωρείται με διοικητικό πρόστιμο ύψους πέντε χιλιάδων (5.000) ευρώ για κάθε ημέρα καθυστέρησης αποστολής πλήρους καταλόγου.
7. Με απόφαση του Υπουργού Ανάπτυξης καθορίζονται οι κατηγορίες των προϊόντων που εντάσσονται στο «καλάθι του νοικοκυριού», η συχνότητα αποστολής του καταλόγου προϊόντων από τους υπόχρεους, οι αρμόδιες για την επιβολή των κυρώσεων της παρ. 5 αρχές, η διαδικασία ελέγχων και είσπραξης των προστίμων, καθώς και κάθε άλλο ειδικότερο ζήτημα που αφορά στην εφαρμογή του παρόντος.
8. Το παρόν ισχύει μέχρι τις 31 Δεκεμβρίου 2023.

Επίσης, για την αντιμετώπιση των φαινομένων αισχροκέρδειας στο νομοσχέδιο του ΥΠΟΙΚ για την «Ενίσχυση του εισοδήματος των μισθωτών, των νέων, της οικογένειας και της εργασίας» περιλαμβάνονται ρυθμίσεις για επιβολή πλαφόν στο περιθώριο κέρδους όχι μόνο σε βασικά τρόφιμα, πρώτες ύλες, καύσιμα, υγρά και στερεά, αλλά και στα σχολικά είδη, όπως και στα προϊόντα για την παραγωγή ζεστού νερού χρήσεως (θερμοσίφωνες).

Το ενδιαφέρον στο πολυνομοσχέδιο είναι ότι το περιθώριο κέρδους, πλέον, συγκρίνεται όχι με εκείνο που ίσχυε προ της 1ης Σεπτεμβρίου 2021 στο τρέχον εξάμηνο, αλλά με το περιθώριο κέρδους της 31ης Δεκεμβρίου 2021. Συγκεκριμένα, έως την 31η Δεκεμβρίου 2023, απαγορεύεται η αποκόμιση μικτού κέρδους από την πώληση οποιουδήποτε προϊόντος ή την παροχή οποιασδήποτε υπηρεσίας που είναι απαραίτητη για την υγεία, τη διατροφή, τη διαβίωση, τη μετακίνηση, τη θέρμανση, την παραγωγή ζεστού νερού χρήσεως και την ασφάλεια του καταναλωτή, καθώς και από την πώληση σχολικών ειδών και γεωργικών προϊόντων και τροφίμων, ιδίως πρώτων υλών για την παραγωγή λιπασμάτων, ζωοτροφών, ωμών δημητριακών παντός είδους, αλεύρων, ηλίανθου φυτικών ελαίων, όταν το περιθώριο μικτού κέρδους ανά μονάδα υπερβαίνει το αντίστοιχο περιθώριο μικτού κέρδους ανά μονάδα προ της 31ης Δεκεμβρίου 2021.

Υπενθυμίζεται ότι τα "αγορανομικού χαρακτήρα" μέτρο αυτό, με την επιβολή πλαφόν, για την οποία αντιδρά η αγορά , ξεκίνησε να εφαρμόζεται για συγκεκριμένα υγειονομικά προϊόντα το 2020, στη διάρκεια της πανδημίας. Επανήλθε με εκτεταμένο περιεχόμενο το 2021, για να διευρυνθεί ακόμη περισσότερο το 2022 εξαιτίας των αυξημένων πληθωριστικών πιέσεων, παίρνοντας τελικά παράταση μέχρι τις 30 Ιουνίου 2023.

Αξίζει να σημειωθεί ότι στη ρύθμιση προβλέπεται ότι ο υπουργός Ανάπτυξης μπορεί να εξειδικεύει τις κατηγορίες των προϊόντων που αφορά η εν λόγω απαγόρευση. Σε περίπτωση παράβασης προβλέπονται πρόστιμα από 5.000 έως 1 εκατ. ευρώ, ενώ σε περίπτωση απόκρυψης, παραποίησης ή μη προσκόμισης στοιχείων επιβάλλεται πρόστιμο έως 50.000 ευρώ.

«Αλλάζω Συσκευή»

Στη ρύθμιση, λόγω κάποιων αθέμιτων πρακτικών που καταγράφηκαν στο παρλεθόν, προβλέπεται, επίσης, η απαγόρευση πώλησης με περιθώριο μεικτού κέρδους μεγαλύτερο από αυτό που ίσχυε πριν από την 31η Δεκεμβρίου 2021 από προμηθευτή που έχει συμπεριληφθεί στο Μητρώο Εγκεκριμένων Προμηθευτών ή από έμπορο λιανικής που συμμετέχει στο πρόγραμμα «Αλλάζω Συσκευή» ή έχει ενταχθεί στο Ενιαίο Μητρώο Εγκεκριμένου Εξοπλισμού. Η ρύθμιση αυτή αφορά την πώληση οποιουδήποτε προϊόντος και η ισχύς της είχε αρχίσει από πέρσι.