Δίκη Πισπιρίγκου: "Η Τζωρτζίνα έλαβε τεράστια ποσότητα κεταμίνης - Δεν την έδωσαν οι γιατροί της ΜΕΘ"

Με την κατάθεση του καθηγητή Ιατροδικαστικής και Τοξικολογίας, ιατρού χημικού και επικεφαλής του εργαστηρίου τοξικολογίας του Αριστοτέλειου Πανεπιστημίου Νίκολαο Ράικου που διενήργησε τις τοξικολογικές εξετάσεις σε δείγματα αίματος, ούρων και οργάνων της Τζωρτζίνας, συνεχίστηκε η δίκη της Ρούλας Πισπιρίγκου.

Ο καθηγητής απέκλεισε κάθε ενδεχόμενο να έχει χορηγηθεί κατά λάθος από τους γιατρούς της ΜΕΘ του “Αγλαϊα Κυριακού” που έκαναν ανάνηψη στην Τζωρτζίνα η μοιραία δόση κεταμίνης.

"Δεν είναι τυχαίοι γιατροί οι εντατικολόγοι, δεν είχαν καμία ένδειξη να δώσουν κεταμίνη, μιλάμε για ανθρώπους έμπειρους που δίνουν μάχες καθημερινά” ανέφερε ο κ. Ράικος ο οποίος κατέθεσε ότι το παιδί δέχθηκε μία τεράστια ποσότητα "όσο ήταν εν ζωή", δηλαδή πριν υποστεί ανακοπή οπότε και σταματά ο μεταβολισμός. Λίγο αργότερα ο μάρτυρας τόνισε για την ανάνηψη:

"Το παιδί είναι λίγο πριν το θάνατο και εκεί του δίνουν ρουκουρόνια για μυοχάλαση. Ποτέ δεν θα δώσουν κατασταλτικό, όπως η κεταμίνη. Αν δεν επανέλθει η αναπνοή και η καρδιακή λειτουργία μιλάμε για σωματικό θάνατο".

Μάλιστα ο καθηγητής επεσήμανε πως ήταν τόσο μεγάλη η ποσότητα που δόθηκε "εφάπαξ" στο παιδί που ακόμη και μία πολύ μικρότερη θα είχε το ίδιο μοιραίο αποτέλεσμα.

Ο μάρτυρας εξήγησε στο δικαστήριο όλες τις λεπτομέρειες που αφορούν την ανάλυση των εργαστηρίων σημειώνοντας πως στην περίπτωση της Τζωρτζίνας που υπήρξε ένας ταχύτατος θάνατος έδωσαν έμφαση στο αίμα της καρδιάς για να πάρουν εικόνα των συγκεντρώσεων ουσιών.

Πρόεδρος: Το αίμα είχε ληφθεί από τη καρδιά;

Μάρτυρας: Συνήθως παίρνουμε αίμα από την καρδιά, επειδή μετά το θάνατο και μέχρι να γίνει νεκροτομία υπάρχει ένα διάστημα που για κάποιες ουσίες έχουμε το φαινόμενο της μεταθανάτιας ανακατανομής πχ. από το ήπαρ που είναι πλούσιο σε μια ουσία να εμποτίσει τα όργανα κεντρικά και την καρδιά. Όταν δεν ξέρουμε πολλά για ένα περιστατικό είναι καλό να πάρουμε και καρδιακό και μηριαίο αίμα και να κάνουμε τη σύγκριση.

Όμως όταν έχουμε ένα ταχύτατο θάνατο επειδή δεν έχει ολοκληρωθεί η ανακατανομή σε όλο το σώμα το αίμα της καρδιάς ανταποκρίνεται καλύτερα στη φαρμακολογική κατάσταση. Εξετάσαμε το αίμα. Εμείς στο εργαστήριο δεν γνωρίζαμε τίποτα. Ταυτοποιήθηκαν πολλά φάρμακα που χορηγούνται στην ιατρική θεραπεία. Ζήτησα το φύλλο νοσηλείας του παιδιού. Πραγματικά στην κεταμίνη ήταν πολύ μεγάλες η κορυφές.

Πρόεδρος: Τι εννοείτε;

Μάρτυρας: Γίνεται μια πρώτη ανάλυση. Στο φάκελο νοσηλείας δεν εμφανίζεται πουθενά η κεταμίνη. Ζήτησα να μάθω για το αν το φάρμακο χορηγήθηκε στη νοσηλεία. Στο φάκελο δεν υπήρχε πουθενά κεταμίνη, δεν προέκυψε κάπου να έχει χρησιμοποιηθεί.

Πρόεδρος: Εξετάσατε και τα ούρα;

Μάρτυρας: Ναι. Η φορμόλη εξετάστηκε μετά. Η φορμόλη είναι το διάλυμα μέσα στο οποίο είχαν φυλαχθεί οι ιστοί και τα όργανα του παιδιού. Σε περιπτώσεις δηλητηριάσεων η διάγνωση βγαίνει με την τοξικολογική εξέταση.

Πρόεδρος: Ο ιατροδικαστής πρέπει να αποδέχεται τα αποτελέσματα των τοξικολογικών και ιστολογικών;

Μάρτυρας: Όλα θα πρέπει να ταιριάζουν αν όμως έχεις επιφυλάξεις θα πρέπει να το γράψεις. Για να είναι πλήρης η έκθεση θα πρέπει να είναι τεκμηριωμένη, να γίνεται χρήση της βιβλιογραφίας, αν δεν συμφωνώ θα πρέπει να το τεκμηριώσω, θα πρέπει τα πάντα να κουμπώνουν.

Πρόεδρος: Μπορείτε να μας πείτε αν έχει κάποιες ιδιότητες η φορμόλη μέσα στην οποία βρίσκονται τα όργανα;

Μάρτυρας: Κάνει αφυδάτωση, έχουμε συρρίκνωση, έχουμε την απώλεια του βάρους του νερού.

Πρόεδρος: Πότε ζυγίζονται τα όργανα;

Μάρτυρας: Όταν ανοίξεις τη σορό.

Πρόεδρος: Ζυγίζονται και μετά;

Μάρτυρας: Είναι θέμα του παθολογοανατόμου.

Πρόεδρος: Εδώ πότε ζυγίστηκε;

Μάρτυρας: Μετά. Τα βάρη αυτών των ιστών τα συγκρίνουμε με αντίστοιχους ιστούς που ήταν σε φορμόλη. Θα πρέπει να λάβουμε υπόψη ότι ήταν ένα παιδί με εγκεφαλοπάθεια και έχει ατροφία. Δεν μπορούμε όμως να συγκρίνουμε το βάρος της καρδιάς μετά το θάνατο με τη καρδιά που είναι στην φορμόλη.

Πρόεδρος: Η ιατροδικαστική έκθεση λέει ότι στο χόριο παρατηρείται ήπιου βαθμού οίδημα …

Μάρτυρας: Δε θα θελα να εκφράσω προσωπική άποψη. Το θέμα είναι ότι θα πρέπει να λάβουμε υπόψη τι γράφεται στο φύλλο νοσηλείας. Να λάβουμε υπόψη το τι συνέβη στη νοσηλεία. Αλλιώς είναι μια φιλολογική συζήτηση. Κρατάμε ότι το παιδί δεν έχει σφυγμό, αναπνοή, έχει μυδρίαση και κυάνωση. Άρα το παιδί αυτό ήταν σε ανακοπή. Υπάρχει ο συμβατικός ή κλινικός θάνατος, όταν δηλαδή παύουν σταδιακά οι λειτουργίες με τελευταία τη καρδιά. Όμως ο σωματικός θάνατος δεν σημαίνει ότι σταματούν όλοι οι ιστοί.

Υπάρχει και ο κυτταρικός θάνατος. Για να συντηρηθεί η ζωή ακόμη και μετά το τέλος της λειτουργίας της καρδιάς, κάποια κύτταρα συντηρούνται. Αλλά για να επανέλθουν θα πρέπει να υπάρχει οξυγόνο και να στέλνεται αίμα, να υπάρχει καρδιακή λειτουργία. Οι ιστοί που πεθαίνουν αργότερα έχουν ζωική αντίδραση μόνο που δεν θα έχουν φλεγμονώδη αντίδραση που θα έχουμε σε ένα ζωντανό οργανισμό.

Πρόεδρος: Το παιδί σταμάτησε να ζει στις 15:50; Πριν ζούσε;

Μάρτυρας: Όχι, το παιδί ήταν σωματικό νεκρό.

Απαντώντας σε ερώτηση της προέδρου για την κεταμίνη ο καθηγητής είπε:

“Καταρχάς είναι ένα ασφαλές φάρμακο όταν είναι στα χέρια του γιατρού. Χορηγείται στην αναισθησία. Το πόσο θα δοθεί, εξαρτάται από τον ασθενή και την οδό χορήγησης. Ακόμη όμως και στις ελάχιστες δόσεις θα πέσει το οξυγόνο και αυτό προκύπτει από κλινικές μελέτες.

Ο πλέον κατάλληλος για να την χορηγήσει είναι ο αναισθησιολόγος. Η δόση θα πρέπει να δοθεί σταδιακά, γιατί αν την δώσεις μία και έξω θα σου κάνει στιγμιαία στον εγκέφαλο πολύ μεγάλη συγκέντρωση και η πτώση οξυγόνου θα είναι μεγαλύτερη. Η δράση της δεν είναι θεραπευτική είναι αναισθητική. Η κεταμίνη βοηθά την καρδιά σε αντίθεση με άλλα φάρμακα. Ρίχνει το οξυγόνο αλλά κρατά την καρδιά σε καλή κατάσταση.

Μεταξύ άλλων προκαλεί σιελόρροια, μυδρίαση, κ.α. Δρα παρόμοια με την ηρωίνη, δρα απευθείας στο κέντρο της αναπνοής, όπως η ηρωίνη, αλλά είναι ένα φάρμακο επικίνδυνο σε χέρια μη ιατρικά. Δεν έχουμε πολλά τέτοια περιστατικά. Κάποιους θανάτους από χρήστες και ένα περιστατικό τελευταίο από κεταμίνη. Οι δόσεις που χρησιμοποιούνται για ψυχεδελικούς σκοπούς είναι πολύ μικρότερες από αυτές που δίνουμε για ιατρικούς σκοπούς.

Πρόεδρος: Σε σχέση με το παιδί που ήταν 25 κιλά αν υποθέσουμε ότι κάποιος γιατρός του έδινε κεταμίνη ποιά θα ήταν η ενδεδειγμένη δόση και με δεδομένη την κατάσταση της υγείας του;

Μάρτυρας: Για να κάνουμε μια τέτοια προσέγγιση σε ένα μεταθανάτιο αίμα, υπάρχουν δυο τρόποι. Αν οι συγκεντρώσεις είναι παρόμοιες με τις αναισθητικές στην περίπτωση αυτή η προσέγγιση είναι εύκολη ξέρουμε την δόση και επίσης ξέρουμε τον χρόνο θανάτου. Στην περίπτωση της Τζωρτζίνας επειδή ξεπερνά τις κλινικές μελέτες (η δόση που έλαβε) τα 6,5 μιλιγκράμ δεν τα έχουμε συναντήσει. Πρέπει να βρούμε και έστω από τα λίγα περιστατικά της βιβλιογραφίας παρόμοιους θανάτους. Η τοξικότητα καθορίζεται από το ρυθμό που χορηγήθηκε η ουσία.

Πρόεδρος: Λέτε ότι η συγκέντρωση κεταμίνης ήταν 6,5 μικρογραμμάρια ανά ml αίματος. Άρα συνολικά ήταν 250 περίπου;

Μάρτυρας: Ναι. Συγκριτικά με τα δυο άλλα περιστατικά που είχαμε.

Πρόεδρος: Λέτε ότι ο χρόνος ζωής της κεταμίνης στο αίμα είναι περίπου δυο ώρες έως τέσσερις ώρες. Mπορείτε να μας το εξηγήσετε λίγο;

Μάρτυρας: Για τα παιδιά δεν έχουμε πολλά στοιχεία. Σε σχέση με τους ενήλικες όμως τα παιδιά μεταβολίζουν γρηγορότερα την κεταμίνη. Μέχρι το επτάωρο είναι ανιχνεύσιμη. Αλλά εξαρτάται πάντα με την δόση, διότι σε μεγάλη δόση ο χρόνος ανίχνευσης παρατείνεται.

Πρόεδρος: Όταν δεν έχουμε σφυγμό, αναπνοή, η καρδιά δεν πάλλεται και δίνει ρεύμα ο βηματοδότης, όταν έχουμε μυδρίαση, προσήλωση βλέμματος, περιστοματική κυάνωση και ρόγχο και με δεδομένο ότι στις 2:28 έγινε η ενημέρωση των γιατρών και αυτοί στις 2.33 ήταν στο δωμάτιο και ξεκίνησαν προχωρημένη ΚΑΡΠΑ, αυτή την ώρα τι ακριβώς λειτουργούσε στον οργανισμό του παιδιού;

Μάρτυρας: Η κάθε πληροφορία είναι σημαντική, κάθε λέξη. Αν δεν την αξιολογήσουμε κάνουμε λάθος. Η κεταμίνη αν δοθεί εφάπαξ και γρήγορα θα κάνει μια μεγάλη κορύφωση, διότι δρα στο κέντρο τα αναπνοής που αδρανοποιείται. Πέφτει ο κορεσμός και όταν φτάσει κάτω από 60 μέσα σε 3 με 5 λεπτά εμφανίζεται η μυδρίαση. Είναι σύμπτωμα που είναι σταθερό. Στη συνέχεια δίνεται και αδρεναλίνη που προκαλεί επίσης μυδρίαση.

Όμως αρχικά το παιδί δεν αναπνέει έχει σταματήσει η καρδιά. Στη συνέχεια επειδή δόθηκε αδρεναλίνη (12 δόσεις) και εκεί έχουμε μυδρίαση. Είναι σταθερή η εμφάνιση μυδρίασης και στα δυο. Έχουμε λοιπόν ένα παιδί που είναι νεκρό, έχουμε σωματικό θάνατο. Η κεταμίνη εδώ δεν δόθηκε από τη γαστροστρομία. Από τη στιγμή που θα δοθεί ενδοφλέβια έχουμε 1 με 3 λεπτά, και 3 με 5 λεπτά είναι ο χρόνος στην ενδομυική χορήγηση. Μπορεί να δόθηκε ή ενδοφλέβια ή ενδομυικά. Αφού γίνει η υποξία θέλουμε 3 με 5 λεπτά να γίνει η μυδρίαση. Πότε γίνεται τώρα η ανακοπή;

Θα πρέπει να εμφανιστεί η λεγόμενη ασφυγμική λειτουργία και μέχρι να εκδηλωθεί η ασυστολία μπορεί να είναι 5 και δέκα λεπτά. Όποιος πει ακριβώς δέκα λεπτά κάνει λάθος. Εξαρτάται πάντα από τη δόση, το χρόνο που χορηγήθηκε η κεταμίνη, την κατάσταση του παιδιού και όταν συνυπάρχουν και άλλα φάρμακα. Η εγκεφαλοπάθεια επίσης είναι καταλυτική. Άρα υπάρχουν όλοι αυτοί οι παράγοντες που ακόμη και μια μικρότερη δόση μπορεί να ήταν θανατηφόρα.

Πρόεδρος: Πείτε μας για το μεταβολισμό της κεταμίνης….

Μάρτυρας: Για να υπάρξει μεταβολισμός πρέπει να στέλνει αίμα η καρδιά. Σε καμία περίπτωση δεν γίνεται αλλιώς. Εδώ δεν υπήρχε δραστηριότητα. Από τις 2: 28 ή στις 2: 30 αίμα δεν πήγαινε στα όργανα του παιδιού. Μεταβολισμός δεν υφίσταται μετά την καρδιακή ανακοπή. Στο πεντάλεπτο επάνω χωρίς αιμάτωση ο εγκέφαλος έχει τελείωσει και αν σωθεί για κάποιο λόγο είναι κλινικά νεκρός. Η ΚΑΡΠΑ δεν είναι εύκολη διαδικασία, τρέχεις με το χρόνο. Όλα γίνονται παράλληλα, θα πρέπει όλοι να συντονιστούν, και όλα καταγράφονται και δεν μπορεί να κάνει κανένας κάτι εκτός πρωτοκόλλου ακόμη και το να πάει ο γιατρός στην άλλη άκρη του κρεβατιού είναι κρίσιμο.

Πρόεδρος: Διαπιστώνετε εσείς άλλη αιτία θανάτου;

Μάρτυρας: Όχι

Πρόεδρος: Υπάρχει κάτι από τα άλλα ευρήματα που πρέπει να προβληματίσει για την αιτία θανάτου;

Μάρτυρας: Όχι.

Στην συνέχεια η εισαγγελέας της έδρας κάλεσε το μάρτυρα να απαντήσει ποια θα ήταν η εξέλιξη της ανάνηψης της Τζωρτζίνας, μετά τη χορήγηση κεταμίνης στην περίπτωση που δεν αντιμετώπιζε τα σοβαρά προβλήματα. "Με ιατρική βοήθεια κατά πάσα πιθανότητα θα μπορούσε να ανανήψει… Αν όμως περάσει ο κρίσιμος χρόνος … με αυτή τη δόση και τα άλλα φάρμακα, όχι" απάντησε ο μάρτυρας.

Εισαγγελέας: Με λιγότερη δόση;

Μάρτυρας: Ακόμη και μικρότερη δόση όπως αναφέρεται στη βιβλιογραφία μπορεί να είναι θανατηφόρα … Πρέπει να υπάρχει γιατρός να δίνει οξυγόνο. Αν δεν υπάρχει ιατρική παρέμβαση έχουμε το μοιραίο .

Ο κ. Ράϊκος υπολόγισε πως η κεταμίνη που δόθηκε αντιστοιχεί σε τρία μπουκαλάκια. Εκτίμησε δε, πως το παιδί στις 2.30 ήταν στο μεταίχμιο και 5 λεπτά αργότερα δεν ήταν ζωντανό. « Ήταν σε ανακοπή που δεν επανήλθε. Άρα ήταν νεκρό εκείνη τη στιγμή» τόνισε .

Δημήτρης Γεωργακόπουλος (συνήγορος Υποστήριξης Κατηγορίας): Μας είπατε ότι αιτία θανάτου είναι η χορήγηση κεταμίνης. Αν είχαμε θεραπευτική χορήγηση κεταμίνης αυτή σε τι συγκέντρωση θα εντοπίζονταν;

Μάρτυρας: Αν ήταν ενδοφλέβια 2 με 3 μιλιγκράμ ανά κιλό βάρους και αν ήταν ενδομυική μπορεί να φτάσει τα 6-8 μιλιγκράμ ανά κιλό βάρος.

Δημήτρης Γεωργακόπουλος (χρησιμοποιεί στοιχεία από το φύλλο νοσηλείας): 14:35 συμφωνούμε ότι το παιδί έχει φύγει από τη ζωή;

Μάρτυρας: Βεβαίως, είναι ο σωματικός θάνατος.

Δημήτρης Γεωργακόπουλος: Ο κ. Μπουζιάνης εντόπισε οίδημα στο χόριο, αλλά στις 28 Ιανουαρίου μια ημέρα πριν το θάνατο του παιδιού, του είχε γίνει δυο φορές αναρρόφηση. Συνδυάζονται αυτά τα δύο ως πιθανότητα; Δηλαδή, το οίδημα να προκλήθηκε από την αναρρόφηση;

Μάρτυρας: Ναι.

Δημήτρης Καράμπελας (συνήγορος υποστήριξης κατηγορίας): Ο κ Τσιούβας ο γιατρός που έκανε την ανάνηψη στη Τζωρτζίνα απέκλεισε χορήγηση κεταμίνης ως κατασταλτικό φάρμακο καταθέτοντας στην ανακρίτρια. Συμφωνείτε με αυτή τη προσέγγιση;

Μάρτυρας: Απόλυτα.

Δημήτρης Καράμπελας: Η ευρεθείσα συγκέντρωση κεταμίνης σας παραπέμπει σε εφάπαξ χορήγηση ή σταδιακή;

Μάρτυρας: Το πιο πιθανό είναι ότι χορηγήθηκε εφάπαξ.

Δημήτρης Καράμπελας: Είπατε ότι οι ιστοί που πεθαίνουν αργότερα έχουν ζωτική αντίδραση. Το χόριο είναι ένας τέτοιος ιστός;

Μάρτυρας: Δεν ξέρω ακριβώς το χρόνο που επιβιώνει ένας τέτοιος ιστός. Πάντως ένας ιστός που έχει κύτταρα που επιβιώνουν στο θάνατο θα έχει μια φυσιολογική αντίδραση.

Στην έναρξη της διαδικασίας η πλευρά της Υποστήριξης της Κατηγορίας υπέβαλε και γραπτώς το αίτημα που έκανε χθες για κατ’αντιπαράσταση εξέταση των επτά γιατρών και νοσηλευτών που έκαναν ανάνηψη στην Τζωρτζίνα με τον ιατροδικαστή Σωτήρη Μπουζιάνη

“Η τοποθέτηση Μπουζιάνη τους καθιστά ψεύτες (τα μέλη της ομάδας ΜΕΘ που έκαναν ανάνηψη) και συνωμότες για να καλύψουν δήθεν το λάθος τους. Θέτουμε το αίτημα για τον ακριβέστατο προσδιορισμό της αξιοπιστίας όλων των μαρτύρων” ανέφερε ο κ. Γεωργακόπουλος. Το δικαστήριο επιφυλάχθηκε επί του αιτήματος της πολιτικής αγωγής, πλην όμως μετά από πρόταση της εισαγγελέα της έδρας αποφάσισε ομόφωνα να καλέσει για κατάθεση τον κ. Άρη Μπερτζουάνη επιμελητή της παιδιατρικής κλινικής του νοσοκομείου Ρίου , σχετικά με όσα κατέθεσε χθες η παιδονευρολόγος Πολυξένη Πελεκούδα.

Με την απόφαση συμφώνησε και η υπεράσπιση και η Υποστήριξη της Κατηγορίας.

Η κατάθεση του κ. Ράικου θα συνεχιστεί και σε άλλη συνεδρίαση.