Ακριβότερο από ποτέ το φετινό Χριστουγεννιάτικο τραπέζι

 
Ανιση μάχη με την ακρίβεια δίνουν καθημερινά οι καταναλωτές, με την αγωνία και την οικονομική δυσχέρεια να έχουν χτυπήσει κόκκινο, ενόψει μάλιστα των Χριστουγέννων, όταν… παραδοσιακά τα έξοδα είναι ακόμη περισσότερα.

Το Documento πραγματοποίησε έρευνα τιμών ανατρέχοντας στο 2019 και συγκρίνοντας τις τιμές των βασικών προϊόντων για το γιορτινό τραπέζι τότε με αυτές του 2023.

Τα αποτελέσματά της αποδεικνύουν με τον πιο χαρακτηριστικό τρόπο ότι τα μέτρα που έλαβε η κυβέρνηση, όπως το «καλάθι του νοικοκυριού» και η «μόνιμη μείωση τιμής», είναι επί της ουσίας αποσπασματικά και δεν μπορούν να αντιμετωπίσουν ουσιαστικά την ακρίβεια.

Το κυβερνητικό αφήγημα περί δήθεν εισαγόμενης ακρίβειας σε καμία περίπτωση δεν ανταποκρίνεται στην πραγματικότητα, αλλά αποδεικνύει την ανικανότητα και την απροθυμία της να δώσει λύσεις ουσίας οι οποίες θα έχουν βασικό στόχο την πραγματική βοήθεια και στήριξη στον καταναλωτή.

Χαρακτηριστικό παράδειγμα συνιστά το «καλάθι των Χριστουγέννων», το οποίο είναι ακόμη ένα ημίμετρο, μια πολυδιαφημισμένη κίνηση της κυβέρνησης του Κυριάκου Μητσοτάκη κατά της ακρίβειας που καλπάζει, καθώς εκτός των άλλων ενώ αρχικά η λίστα του «καλαθιού» έκανε λόγο για οκτώ προϊόντα, το υπουργείο Ανάπτυξης λίγο αργότερα αφαίρεσε τα παραδοσιακά γλυκά των Χριστουγέννων.

Μάλιστα, παρά τη… διαφημιστική εκστρατεία του υπουργού Ανάπτυξης Κώστα Σκρέκα για το σουπερμάρκετ Μασούτης, με το οποίο όλως τυχαίως συνδέεται μέσω της Φόρτις, εταιρείας της οικογένειάς του, και παρά τις συνεχείς διαβεβαιώσεις για μείωση τιμών, τα φετινά Χριστούγεννα αποτελούν εφιάλτη για τον Ελληνα καταναλωτή.

Λύγισε τις αντοχές των πολιτών

Στην πραγματικότητα η πολιτική της κυβέρνησης δοκίμασε και λύγισε τις αντοχές των πολιτών, ενώ παρά τις κατά καιρούς υποσχέσεις, τα νοικοκυριά πλήττονται συνεχώς, με αποτέλεσμα τα Χριστούγεννα αυτά να κοστίσουν πιο ακριβά από ποτέ, επιβεβαιώνοντας ότι κάθε πέρσι και καλύτερα…

Ενα συνηθισμένο επιχείρημα της κυβέρνησης της ΝΔ είναι ότι για όλες τις μεγάλες κρίσεις που περνάμε από το 2019 και μετά ευθύνονται εξωγενείς παράγοντες.

Στην πραγματικότητα, όμως, η κυβερνητική πολιτική κατέστησε την ακρίβεια… κανονικότητα, γεγονός που αποτυπώνεται και στη σύγκριση των τιμών βασικών προϊόντων του γιορτινού τραπεζιού ανάμεσα στα έτη 2019 και 2023, που επιβεβαιώνει πως οι τιμές του 2019 αποτελούν μακρινό, άπιαστο πια όνειρο.

Συγκεκριμένα, σύμφωνα με την έρευνα του Documento και τα στοιχεία από το Ινστιτούτο Ερευνας Λιανεμπορίου Καταναλωτικών Αγαθών (ΙΕΛΚΑ), η τελική αξία του καλαθιού το 2019 διαμορφώθηκε στα 81,81 ευρώ, στο ίδιο επίπεδο με το 2014, ενώ για το 2023 η μέση τιμή του γιορτινού τραπεζιού θα είναι 143,69 ευρώ, αυξημένη δηλαδή κατά 43,07%.

Μάλιστα το 2022 το συνολικό κόστος για το γιορτινό τραπέζι ήταν περίπου 96,30 ευρώ, με αποτέλεσμα από το 2022 στο 2023 να παρατηρείται αύξηση της τάξης του 33%. Είναι μάλιστα ενδεικτικό πως στα κρέατα, που αποτελούν το βασικό προϊόν του γιορτινού τραπεζιού, από το 2022 στο 2023 παρατηρείται αύξηση περίπου 15%.

Πρέπει μάλιστα να αναφερθεί ότι στο… μακρινό 2019 καταγράφηκε μείωση έως και 22% σε προϊόντα ζύμης, 19% σε αναψυκτικά και 15% στις πατάτες. Ακόμη, το ΙΕΛΚΑ επισήμανε πως ο καταναλωτής μπορούσε τότε να εξοικονομήσει ακόμη και μέχρι 20% της αξίας του καλαθιού αν αξιοποιούσε τις προσφορές των αλυσίδων σουπερμάρκετ, ενώ συνολικά το 2019 παρατηρήθηκε μείωση 1% στο κόστος του τυπικού χριστουγεννιάτικου τραπεζιού στα σουπερμάρκετ σε σχέση με το 2018, σύμφωνα με την τότε έρευνα του ΙΕΛΚΑ.

Χωρίς αμφιβολία η τάση μείωσης των τιμών το 2019 σε βασικά προϊόντα μοιάζει απόλυτα ξένη εάν λάβουμε υπόψη τα σημερινά δεδομένα, όταν η ακρίβεια συνθλίβει τους καταναλωτές, με αποτέλεσμα να σκέφτονται με τρόμο τον τελικό λογαριασμό που θα πρέπει να πληρώσουν.

Οι χρονιές, λοιπόν, που το γιορτινό τραπέζι των Χριστουγέννων ήταν γεμάτο από εδέσματα και φαγητά φαίνεται ότι φέτος θα φαντάζουν μακρινό όνειρο, καθώς η ακρίβεια και οι συνεχείς ανατιμήσεις περιορίζουν την αγοραστική δύναμη των καταναλωτών.

Τουλάχιστον 10% πάνω τα βασικά εδέσματα

Τα βασικά εδέσματα του χριστουγεννιάτικου τραπεζιού, όπως για παράδειγμα η γαλοπούλα και το χοιρινό, έχουν ιδιαίτερα αυξημένες τιμές, τουλάχιστον 10% σε σχέση με πέρυσι, συμπαρασύροντας και τις τιμές των άλλων κρεάτων, ενώ σε σχέση με τις τιμές του 2019 η διαφορά στη γαλοπούλα κυμαίνεται στο 68,5% και στο χοιρινό στο 50,12%.

Σύμφωνα με τις μετρήσεις του Ινστιτούτου Καταναλωτή η αύξηση θα κυμανθεί από 10% έως 20% και μια οικογένεια τεσσάρων ατόμων θα χρειαστεί να πληρώσει σχεδόν 150 ευρώ. Στο ρεπορτάζ του Documento καταγράφεται πώς διαμορφώθηκαν οι τιμές σε βασικά προϊόντα για το χριστουγεννιάτικο τραπέζι, δείχνοντας παράλληλα και ποια αγαθά κάνουν… πρωταθλητισμό στις ανατιμήσεις.

Σύμφωνα με τα στοιχεία της ΕΛΣΤΑΤ η κατηγορία των τροφίμων εμφάνισε αύξηση 9% τον Νοέμβριο σε σχέση με τον αντίστοιχο περσινό μήνα. Πρωταθλητής των αυξήσεων ήταν το λάδι με άνοδο 31,4% και ακολούθησαν η κατηγορία «μεταλλικό νερό – αναψυκτικά – χυμοί φρούτων» με 13,3%, τα φρούτα με 12% και τα λαχανικά με 10,8%. Κατά 9,5% αυξήθηκαν τα ψάρια και κατά 8,1% τα κρέατα. Είναι ενδεικτικό επίσης ότι από το νέο έτος ο συντελεστής ΦΠΑ επιστρέφει στο 24% (από 13% σήμερα) στα αναψυκτικά, με τους εκπροσώπους του κλάδου να διαμηνύουν πως δεν θα απορροφήσουν άλλες αυξήσεις.

Ακόμη ένα αγκάθι για τους καταναλωτές, το οποίο δεν υπήρχε το 2019, είναι οι συνεχείς ανατιμήσεις, οι οποίες θα παραμείνουν ανεξέλεγκτες, αφού και για το 2024 αναμένεται να κινηθούν στο 4,5% έναντι 7,3% φέτος. 

Ειδικότερα, σύμφωνα με την έρευνα της Circana (δραστηριοποιείται σε περισσότερες από 20 χώρες ανά την υφήλιο και καταγράφει δεδομένα για περισσότερες από 2.000 προϊοντικές κατηγορίες σε 500.000 καταστήματα): oι ανατιμήσεις στα ράφια των σουπερμάρκετ υπολογίζεται ότι θα κινηθούν στο 4,5% στο σύνολο των ταχυκίνητων προϊόντων (FMCGs) από 7,3% που ήταν οι αυξήσεις το 2023. Αναφορικά με τα τρόφιμα, σε εύρος τους που αντιπροσωπεύει το 75% του καλαθιού των καταναλωτών προβλέπεται ότι οι τιμές θα ανέλθουν κατά 4,6% (7,3% το 2023).

Στο ίδιο πλαίσιο και στα ίδια συμπεράσματα κινούνται και τα αποτελέσματα της έρευνας της NielsenIQ, η οποία τονίζει ότι «οι ακριβές τιμές θα παραμείνουν», αν και «βλέπουμε μια αποκλιμάκωση». Αλλωστε οι υψηλές τιμές ήρθαν για να μείνουν και παρά την οποία προσπάθεια μείωσης ή σταθεροποίησης των τιμών, δεν πρόκειται να επιστρέψουν στα επίπεδα του 2020, πόσο μάλλον του 2019…

Με βάση τα επίσημα στοιχεία μέχρι τώρα, οι καταναλωτές θα κληθούν να πληρώσουν περισσότερα για τις πρώτες ύλες που θα χρησιμοποιήσουν για το φετινό γιορτινό τραπέζι. Ακριβότερα κατά περίπου 30% σε σχέση με το 2019 θα πληρώσουν και τα παραδοσιακά χριστουγεννιάτικα γλυκά, μελομακάρονα και κουραμπιέδες, εφόσον επιλέξουν να τα αγοράσουν, αφού οι αυξημένες πρώτες ύλες έχουν οδηγήσει και τα ζαχαροπλαστεία σε αυξήσεις.

Απελπιστική η κατάσταση στα ράφια

Παρά τις διαβεβαιώσεις της κυβέρνησης για τη στήριξη των νοικοκυριών, η κατάσταση στα ράφια είναι απελπιστική, καθώς η ακρίβεια έχει οδηγήσει τους πολίτες σε απόγνωση, με αποτέλεσμα τη συνεχή αναζήτηση προσφορών προκειμένου να φρενάρουν το κόστος του χριστουγεννιάτικου τραπεζιού. 

Γι’ αυτό οι καταναλωτές έχουν ήδη ξεκινήσει την έρευνα αγοράς προκειμένου να βρουν τα φτηνότερα προϊόντα σε σουπερμάρκετ, συνοικιακά καταστήματα, λαϊκές αγορές και κρεαταγορές.

Μάλιστα, σύμφωνα με τα στοιχεία της εταιρείας παροχής πιστώσεων Klarna και τη μελέτη που διεξάχθηκε σε 15 χώρες, το 84% των καταναλωτών στην Ελλάδα εκφράζει σοβαρές ανησυχίες για την υπάρχουσα κατάσταση σε σχέση με το 71% παγκοσμίως, ενώ την ίδια στιγμή οι εννιά στους δέκα δηλώνουν ότι θα αναζητήσουν όσο το δυνατόν πιο χαμηλές τιμές προϊόντων για να καλύψουν τις ανάγκες της εορταστικής περιόδου.

Ακόμη, το 67% των Ελλήνων δυσκολεύεται να αποφασίσει ποια προϊόντα θα κρατήσει στο χριστουγεννιάτικο τραπέζι και ποια όχι, ενώ ένα 58% εκφράζει ανησυχία για το κατά πόσο θα μπορέσει να εκπληρώσει τις οφειλές του στις πιστωτικές κάρτες, κάνοντας τις πρώτες περικοπές στο φαγητό.

Σύμφωνα με δημοσκόπηση της MRB για τον Δεκέμβριο, το σημαντικότερο πρόβλημα για το 61,5% των Ελλήνων είναι η ακρίβεια, με ιδιαίτερα αυξητική τάση συγκριτικά με δώδεκα μήνες πριν.

Κατά συνέπεια, το… ράλι των τιμών προκαλεί απελπισία στους πολίτες και τους αναγκάζει να κόβουν βασικά αγαθά ακόμη και από το εορταστικό τραπέζι!