Ψηφιακή Κάρτα Εργασίας: Τελική ευθεία για την εφαρμογή σε κομβικούς κλάδους – Οδηγός “επιβίωσης”

Μετά τις διαδικασίες διασύνδεσης των ταμειακών με τα POS και τις προσπάθειες για επίλυση κάποιων επιμέρους τεχνικών ζητημάτων που έχουν προκύψει με την πλήρη εφαρμογή του μέτρου (π.χ. “κώλυμα” δικτύου για λίγα λεπτά σε κάποιες περιπτώσεις κτλ), σημαντικοί κλάδοι της οικονομίας και δη του λιανεμπορίου και της βιομηχανίας καλούνται να μπει σε μια νέα “ψηφιακή διαδικασία” αυτήν της κάρτας εργασίας.

Πάντως, αν και έχει δοθεί παράταση για την εφαρμογή της ψηφιακής κάρτας εργασίας μέχρι την 1η Ιουλίου ήδη πολλές μικρές και μη επιχειρήσεις ετοιμάζονται να εφαρμόσουν το μέτρο. Βέβαια για πολλές από αυτές αποτελεί μια “δύσκολη εξίσωση” καθώς απαιτεί εργατοώρες αλλά και δέσμευση προσωπικού που θα ασχολείται με το εν λόγω θέμα, αλλά και πόρους καθώς πολλές επιχειρήσεις επιλέγουν για να απλοποιήσουν τις διαδικασίες αυτές, με την πληρωμή συνδρομής για εγκατάσταση σχετικής πλατφόρμας.

Υπενθυμίζεται πως η βιομηχανία (ΚΑΔ 10 έως και 33, πλην του 19), όπως και το λιανεμπόριο, εφαρμόζουν το πρόγραμμα σε πιλοτική βάση, ήδη από την αρχή της χρονιάς για 600.000 εργαζόμενους, σε μια προσπάθεια να προσαρμοστούν στα νέα δεδομένα και να διαπιστώσουν πού και πώς θα πρέπει να πραγματοποιήσουν αλλαγές.

Σε αυτό το πλαίσιο, οι επιχειρήσεις-εργοδότες υποχρεούνται πλέον να διαθέτουν και να ενεργοποιούν αντιστοίχως, σύστημα ψηφιακής κάρτας εργασίας για το σύνολο των εργαζομένων τους με σύμβαση ή σχέση εξαρτημένης εργασίας, που απασχολούνται με φυσική παρουσία στο χώρο παροχής εργασίας της επιχείρησης, περιλαμβανομένων και των εργαζομένων που απασχολούνται μέσω δανεισμού.
Λαϊκές αγορές

Στο μεταξύ, όπως αναφέρει η Παναττική Ομοσπονδία Λαϊκών Αγορών, τη Δευτέρα 13 Μαΐου 2024 “η ψηφιακή κάρτα μπαίνει στις μικρές επιχειρήσεις και το λιανεμπόριο που απασχολούν από 1 ως 10 εργαζόμενους, κατηγορία δηλαδή που υπαγόμαστε όλοι οι αδειούχοι πωλητές των λαϊκών αγορών.”

“Στην πράξη λοιπόν από 13 Μαΐου θα πρέπει να έχουν, όπως αναφέρεται, όχι μόνον εγκατεστημένο αλλά και σε πλήρη παραγωγική λειτουργία το σύστημα της ψηφιακής κάρτας γιατί με αυτό θα περνάνε στην “Εγράνη” τα ωράρια, οι υπερωρίες, τα ρεπό οι άδειες, και θα αποτελούν τα αποδεικτικά στοιχεία για τις τακτικές και έκτακτες αμοιβές που δικαιούνται οι εργαζόμενοι σε αυτές τις επιχειρήσεις.

Ειδικότερα στον κλάδο των λαϊκών αγορών αλλά και σε κάθε άλλου είδους επιχείρηση που οι εργαζόμενοι δεν ξεκινούν ή ολοκληρώνουν την ημερήσια απασχόλησή τους από την έδρα του αδειούχου πωλητή – εργοδότη τότε ο μηχανισμός της ψηφιακής κάρτας εργασίας διαφοροποιείται αφού αυτή εφαρμόζεται μόνο για εργαζόμενους με φυσική παρουσία στην έδρα της επιχείρησης.

“Στην περίπτωση λοιπόν κατά την οποία δεν υφίσταται χτύπημα κάρτας κατά την έναρξη, ή/και κατά τη λήξη της απασχόλησης των εργαζομένων μας λόγω της φύσης του αντικειμένου της εργασίας μας, αφού καθημερινά στήνουμε τον πάγκο μας σε διαφορετικό σημείο, τεκμαίρεται ως ωράριο εργασίας για τη συγκεκριμένη ημέρα, το δηλωθέν στο Πληροφοριακό Σύστημα ΕΡΓΑΝΗ ημερήσιο ωράριο εργασίας” αναφέρει η Ομοσπονδία.

Εύλογο είναι, ότι σε περίπτωση διενέργειας ελέγχου από την Επιθεώρηση Εργασίας, εφόσον βρεθεί εργαζόμενος απασχολούμενος εκτός του δηλωθέντος ωραρίου εργασίας, χωρίς να έχει προηγηθεί καταχώρηση της εν λόγω απασχόλησης, στο ΠΣ ΕΡΓΑΝΗ, επιβάλλονται οι σχετικές κυρώσεις όπως αυτές προβλέπονται στην οικεία νομοθεσία. Σε κάθε περίπτωση ο Επιθεωρητής λαμβάνει υπόψη την ειδικότητα και τους όρους σύμβασης του εργαζομένου μας.

Σε περίπτωση προσέλευσης μετά τη δηλωμένη έναρξη του ωραρίου, ή αποχώρησης πριν τη δηλωμένη λήξη του ωραρίου, κρίνεται απαραίτητη η σήμανση της κάρτας (εφόσον η προσέλευση καθώς και η αποχώρηση είναι εντός του προκαθορισμένου ωραρίου). Η ανωτέρω σήμανση κρίνεται απαραίτητη , μεταξύ άλλων και για λόγους ασφάλειας δικαίου του εργαζόμενου (π.χ. εργατικό ατύχημα).

‘Ηδη, πάντως, η εφαρμογή του συστήματος της Ψηφιακής Κάρτας Εργασίας περιλαμβάνει κατηγορίες επιχειρήσεων, όπως τράπεζες, με περισσότερους από 250 εργαζόμενους, με κύριο Κωδικό Αριθμό Δραστηριότητας (ΚΑΔ) 4711, εταιρείες φύλαξης, με κύριο ΚΑΔ 801 και 802, εταιρείες ιδιωτικής ασφάλισης, με κύριο ΚΑΔ 651,τους οργανισμούς: ΟΣΕ ΑΕ, ΕΡΓΟΣΕ, Σταθερές Συγκοινωνίες ΑΕ, ΟΣΥ, ΟΑΣΑ, ΟΣΕΘ, ΟΑΣΘ, Αττικό Μετρό, Κτιριακές Υποδομές ΑΕ, Εγνατία Οδός ΑΕ, ΕΥΔΑΠ και ΕΛΤΑ, καθώς και τη Hellenic Train και την Ελληνική Εταιρία Συντήρησης Σιδηροδρομικού Υλικού, από 22/03/2023 κτλ. .
Συχνές ερωτήσεις για την εφαρμογή της Ψηφιακής Κάρτας Εργασίας

Τι πετυχαίνει η εφαρμογή της Ψηφιακής Κάρτας Εργασίας;

Διασφαλίζονται τα συμφέροντα των εργαζομένων με την πλήρη καταγραφή των πραγματικών ωρών εργασίας.

Δημιουργείται το πλαίσιο για διαφανείς και αποτελεσματικούς ελέγχους, καθώς οι ελεγκτές της Επιθεώρησης Εργασίας θα γνωρίζουν, πριν από τον έλεγχο, πόσοι και ποιοι εργαζόμενοι πρέπει να βρίσκονται στον χώρο εργασίας.

Προστατεύονται από τον αθέμιτο ανταγωνισμό οι επιχειρήσεις που σέβονται τη νομοθεσία έναντι εκείνων που εφαρμόζουν πρακτικές μαύρης ή υποδηλωμένης εργασίας.

Φέρνει διαφάνεια και δικαιοσύνη στις σχέσεις εργοδοτών και εργαζομένων και αποτελεί την καλύτερη εγγύηση για τον σεβασμό του ωραρίου.

Κατοχυρώνονται τα έσοδα του ασφαλιστικού συστήματος από εισφορές.

Πώς διασφαλίζεται με την Ψηφιακή Κάρτα η τήρηση του ωραρίου και η πληρωμή των υπερωριών;

Η Ψηφιακή Κάρτα εισάγει δύο σημαντικές δικλείδες ασφαλείας που διευκολύνουν τους ελέγχους και τους καθιστούν αυτόματους και αντικειμενικούς, που είναι οι εξής:

α. Η έναρξη της εργασίας θα γνωστοποιείται αυτόματα στο σύστημα ΕΡΓΑΝΗ II. Το ίδιο και η λήξη.

β. Ο ελεγκτής θα γνωρίζει πριν επισκεφθεί έναν χώρο εργασίας ποιοι εργαζόμενοι πρέπει να βρίσκονται εκεί.

Εργαζόμενοι που βρίσκονται στο χώρο εργασίας ενώ έχει γνωστοποιηθεί η αποχώρησή τους ή δεν έχει δηλωθεί η έλευσή τους θα εντοπίζονται άμεσα και εύκολα από τους ελεγκτές. Έτσι θα αντιμετωπιστεί π.χ. το φαινόμενο ένας εργαζόμενος να έχει δηλωθεί για 4ωρο ενώ δουλεύει 8ωρο.

Επιπλέον, οι εργαζόμενοι θα μπορούν να αξιοποιούν τις καταγραφές της Ψηφιακής Κάρτας Εργασίας, για να αποδεικνύουν την απασχόλησή τους και στα Δικαστήρια.

Θα έχουν μάλιστα και το δικαίωμα να εκδίδουν διαταγή πληρωμής με βάση τα στοιχεία της ψηφιακής κάρτας εργασίας, αφού αυτή θα παρέχει πλήρη απόδειξη για τον χρόνο που πραγματικά απασχολήθηκαν.

Τι θα γίνει με την τηλεργασία και τους εργαζόμενους εκτός έδρας;

Παραμένει ο έλεγχος με βάση την προδήλωση του ωραρίου εργασίας. Επί του παρόντος δεν θα υπάρχει δυνατότητα να «χτυπά» κάποιος κάρτα εξ αποστάσεως, γνωστοποιώντας πχ από το σπίτι ή από όποιο άλλο σημείο εργάζεται τις ώρες έναρξης και λήξης της εργασίας.

Η δυνατότητα αυτή θα υπάρξει σε αμέσως επόμενη φάση, καθώς προβλέπεται η έκδοση Προεδρικού Διατάγματος, το οποίο θα ορίζει πώς θα ελέγχονται τα δεδομένα των επικοινωνιών μεταξύ του εργοδότη και του τηλεργαζομένου.

Τι σχέση έχει το ΕΡΓΑΝΗ II με τη Ψηφιακή Κάρτα Εργασίας;

Το ΕΡΓΑΝΗ II είναι η μετεξέλιξη και αναβάθμιση του συστήματος ΕΡΓΑΝΗ I που λειτουργεί εδώ και ορισμένα χρόνια, βοηθώντας να μπουν τα πράγματα σε κάποια τάξη και να μπορεί το υπουργείο Εργασίας να έχει πολλά στοιχεία στη διάθεσή του για τη χάραξη πολιτικής και αποτελεσματικότερους ελέγχους.

Το ΕΡΓΑΝΗ II θα είναι σαν μια αξονική τομογραφία της αγοράς εργασίας αποτελώντας τη βάση για τη λειτουργία της Ψηφιακής Κάρτας Εργασίας. Η Ψηφιακή Κάρτα Εργασίας θα είναι ένα εργαλείο απόδειξης της προσέλευσης και της αποχώρησης του εργαζομένου από τη δουλειά του αποτελώντας εγγύηση για το σεβασμό του ωραρίου του.

Οι επιχειρήσεις που εντάχθηκαν στην πρώτη φάση εφαρμογής της Ψηφιακής Κάρτας ολοκλήρωσαν την απογραφή των εργαζόμενων τους στο ΕΡΓΑΝΗ II, τα στοιχεία εργασιακής σχέσης και ωραρίου απασχόλησης των εργαζομένων τους.

Τι αλλάζει σε σχέση με το υπάρχον σύστημα ΕΡΓΑΝΗ;

Το ΕΡΓΑΝΗ II οδηγεί σε ριζική αναβάθμιση των δυνατοτήτων καταγραφής του προγραμματισμού καθώς και του πραγματικού χρόνου εργασίας, συνεπώς και των δυνατοτήτων ελέγχου από τις αρμόδιες αρχές

Με λίγα λόγια: ο προγραμματισμός της εργασίας και οι πληροφορίες για τις πραγματικές ώρες έναρξης – λήξης της εργασίας θα εισάγονται ψηφιακά και θα είναι διαθέσιμα στους εργαζόμενους μέσω της εφαρμογής myErgani mobile app και σε μορφή ημερολογίου.

Σήμερα υποβάλλεται αδόμητο κείμενο και επισυναπτόμενα αρχεία με περιορισμένη δυνατότητα ενημέρωσης των εργαζομένων, οι οποίοι έχουν μόνο τη δυνατότητα να δουν εκ των υστέρων τις δηλώσεις του εργοδότη.

Ακόμη, με το ΕΡΓΑΝΗ II θα καταγράφονται για πρώτη φορά όλοι οι τύποι άδειας (σήμερα δηλώνεται εκ των υστέρων μόνο η κανονική άδεια). Πάνω απ’ όλα με την Ψηφιακή Κάρτα θα καταγράφεται για πρώτη φορά ο πραγματικός χρόνος εργασίας, αναβαθμίζοντας τις δυνατότητες ελέγχου και τήρησης του ωραρίου εργασίας.

Ποιους κλάδους επηρεάζει

Σημειώνεται ότι από την 1η Ιουλίου – πλέον – παύει να ισχύει η πιλοτική περίοδος για τους εξής κλάδους:

• Βιομηχανία τροφίμων
• Ποτοποιία
• Παραγωγή προϊόντων καπνού
• Παραγωγή κλωστοϋφαντουργικών υλών
• Κατασκευή ειδών ένδυσης
• Βιομηχανία δέρματος και δερμάτινων ειδών
• Βιομηχανία ξύλου και κατασκευή προϊόντων από ξύλο και φελλό, εκτός από έπιπλα, κατασκευή ειδών καλαθοποιίας και σπαρτοπλεκτικής
• Χαρτοποιία και κατασκευή χάρτινων προϊόντων
• Εκτυπώσεις και αναπαραγωγή προεγγεγραμμένων μέσων
• Παραγωγή χημικών ουσιών και προϊόντων
• Παραγωγή βασικών φαρμακευτικών προϊόντων και φαρμακευτικών σκευασμάτων
• Κατασκευή προϊόντων από ελαστικό (καουτσούκ) και πλαστικές ύλες
• Παραγωγή άλλων μη μεταλλικών ορυκτών προϊόντων
• Παραγωγή βασικών μετάλλων
• Κατασκευή μεταλλικών προϊόντων, με εξαίρεση τα μηχανήματα και τα είδη εξοπλισμού
• Κατασκευή ηλεκτρονικών υπολογιστών, ηλεκτρονικών και οπτικών προϊόντων
• Κατασκευή ηλεκτρολογικού εξοπλισμού
• Κατασκευή μηχανημάτων και ειδών εξοπλισμού π.δ.κ.α.
• Κατασκευή μηχανοκίνητων οχημάτων, ρυμουλκούμενων και ημιρυμουλκούμενων οχημάτων
• Κατασκευή λοιπού εξοπλισμού μεταφορών
• Κατασκευή επίπλων
• Άλλες μεταποιητικές δραστηριότητες
• Επισκευή και εγκατάσταση μηχανημάτων και εξοπλισμού
• Λιανικό εμπόριο, εκτός από το εμπόριο μηχανοκίνητων οχημάτων και μοτοσυκλετών

Τα πρόστιμα

Σε περιπτώσεις όπου έχει διαπιστωθεί αναντιστοιχία της πραγματικής απασχόλησης με τις καταχωρήσεις της ψηφιακής κάρτας, προβλέπονται μια σειρά από πρόστιμα. Συγκεκριμένα, για κάθε απόκλιση του καταγεγραμμένου χρόνου εργασίας από τον πραγματικό χρόνο εργασίας επιβάλλεται πρόστιμο 3.000 ευρώ. Εάν μάλιστα ο εργοδότης παρεμποδίσει τη διασταύρωση του πραγματικού χρόνου εργασίας εξαλείφοντας τα στοιχεία, το πρόστιμο ανέρχεται στα 4.000 ευρώ.

Σύμφωνα, βέβαια, με τον νόμο 4808/2021 στις περιπτώσεις που δεν ενεργοποιείται η ψηφιακή κάρτα εργασίας το πρόστιμο ανέρχεται στα 10.500 ευρώ ανά εργαζόμενο.